RFK National Stadium – opis projektu

Jak w skrócie prezentuje się projekt RFK National Stadium?

Koncepcja RFK National Stadium powstała w związku z dążeniem zespołu NFL, Washington Commanders, do budowy nowego stadionu. Architekci chcieli jednak zaproponować coś więcej, niż tylko obiekt dedykowany jednej drużynie i zaprojektowali stadion, który Amerykanie mogliby dumnie nazywać narodowym.

Nowy RFK National Stadium miałby stanąć w miejsce nieużywanego już RFK Stadium, w granicach dystryktu federalnego, niedaleko od takich symboli jak Kapitol, Pomnik Waszyngtona i Biały Dom.

Plan stworzony przez KATO Design jest bardzo ambitny: obiekt ma być w pełni zadaszony, a przeźroczysta kopuła nada mu wyjątkowego, oryginalnego kształtu. Zamiast stali za element konstrukcyjny posłuży drewno, co ma zredukować ślad węglowy i uczynić arenę największym tego typu „drewnianym” stadionem na świecie.

Stadion będzie miał wielofunkcyjny charakter, o czym świadczy chociażby możliwość złożenia najniższych partii trybun, aby zrobić miejsce dla bieżni lekkoatletycznej. Nie zabraknie też wielkich okien w „endzonach”, znanych już z innych nowoczesnych stadionów w NFL.

Koncepcja, choć wykonana bardzo profesjonalnie, ma charakter luźnej propozycji, będącej wstępem do dyskusji nad kształtem przyszłego stadionu Washington Commanders. Wizja wprowadza również na zupełnie nowy poziom debatę nad ewentualnym stadionem narodowym USA.

Dlaczego Washington Commanders potrzebują nowego stadionu?

Drużyna NFL, Washington Commanders (przez długi czas, aż do 2019, znana jako Washington Redskins), od 1997 występuje na nowo wybudowanym wówczas Northwest Stadium (przez lata pod nazwą FedEx Field). Stadion znajduje się w Landover w stanie Maryland, na wschodnich przedmieściach Waszyngtonu.

Northwest Stadium przez pewien czas był nawet największy w NFL, ale seria redukcji spowodowała spadek pojemności do ponad 60 tys. widzów, co czyni go obecnie jednym z najmniejszych w lidze.

Choć wciąż stosunkowo nowy, stadion coraz bardziej odstaje od konkurencji, a szereg mankamentów i wpadek wizerunkowych spowodował, że obecnie uznawany jest za jeden z najgorszych w NFL. Dzierżawa stadionu wygasa w 2027, dlatego już od dłuższego czasu dyskutuje się o tym, gdzie w przyszłości występować będą Commanders.

Nawet jeśli Commanders pozostaną na dotychczasowym stadionie w Landover po 2027, w dłuższej perspektywie zespół raczej będzie dążył do opuszczenia tego obiektu.

Jakie były dotychczasowe pomysły na nowy stadion dla Washington Commanders?

Zanim powstał projekt RFK National Stadium, debata na temat nowego stadionu trwała już blisko dekadę – pierwsze konkretne propozycje pojawiły się w 2016.

Warto zwrócić uwagę na specyficzny aspekt debaty: aglomeracja Waszyngtonu, poza dystryktem federalnym, położona jest także w granicach dwóch sąsiednich stanów, Wirginii i Maryland, a każde z tych terytoriów ma swój interes, aby gościć u siebie drużynę NFL, co jest źródłem dodatkowych targów i propozycji zmiany lokalizacji.

Jakie były propozycje na zatrzymanie Washington Commanders w stanie Maryland?

W 2016 zaprezentowano projekt nowego stadionu, który miałby stanąć w Oxon Hill, w stanie Maryland (niedaleko granicy z dystryktem federalnym). Plan ten posiadał pewną nietypową cechę: stadion miała otaczać fosa, z której latem użytek mieli robić… surferzy.

Czy Washington Commanders mogli przenieść się do Wirginii?

Pod uwagę brano również przenosiny do sąsiedniego stanu Wirginia. W 2022 pojawiły się informacje o zakupie przez Commanders terenu w Woodbridge, oddalonym o 25 mil (40 km) na południowy-zachód od Waszyngtonu, powstały też wizualizacje stadionu, który miał być w pełni zadaszony.

Czy Washington Commanders powrócą do dystryktu federalnego?

Jedną z możliwych opcji był powrót na RFK Stadium (bądź raczej budowa nowego stadionu w jego miejscu), na którym Commanders (Redskins) występowali przed przenosinami do Landover, w latach 1961–1996, trzykrotnie wygrywając w tym czasie Super Bowl (1983, 1988 i 1992). Jest to z wielu względów lokalizacja preferowana przez Commanders.

Jak prezentuje się RFK Stadium?

RFK Stadium znajduje się we wschodniej części Waszyngtonu, przy arterii prowadzącej w linii prostej w stronę oddalonego o 2 mile (3 km) Kapitolu i położony jest w jednej osi z Pomnikiem Waszyngtona czy Mauzoleum Lincolna. Obok stadionu znajduje się jezioro Kingman i przepływa rzeka Anacostia.

Stadion powstał w latach 1960–1961 i posiada hybrydową formę, umożliwiającą zarówno rozgrywanie meczów futbolowych, jak i baseballa. Obiekt przez lata gościł nie tylko Commanders, ale też inne znaczące drużyny sportowe z Waszyngtonu, jak również szereg imprez o rozmaitym charakterze, m.in. mecze piłkarskich mistrzostw świata w 1994 czy koncerty gwiazd muzyki.

Od 2019 starzejący się stadion pozostaje nieużywany, a na przełomie 2022 i 2023 rozpoczęto rozbiórkę jego niektórych elementów, jednak póki co bez naruszania głównej struktury budynku. Stadion najprawdopodobniej zostanie jednak całkowicie rozebrany, co zresztą po raz kolejny ogłoszono w styczniu 2025.

Jakie działania podjęto, by umożliwić powrót Commanders do dystryktu federalnego?

W kwietniu 2016 Events DC (podmiot zarządzający stadionem) zaprezentował wstępny plan budowy nowego obiektu w miejsce RFK Stadium, będący odpowiedzią na przedstawiony w poprzednim miesiącu projekt stadionu w Oxon Hill w Maryland.

W 2017 burmistrz Waszyngtonu, Muriel Bowser, wystąpiła o przekazanie miastu kontroli nad terenem, na którym znajduje się stadion (działka należy do władz federalnych). Przejęcie stadionu miało umożliwić miastu przeprowadzenie inwestycji na tym obszarze, w tym budowę nowego stadionu.

Przekazanie terenu wymagało zgody Izby Reprezentantów oraz Senatu, które zostały udzielone dopiero w 2024. 6 stycznia 2025 ustępujący prezydent Joe Biden w jednej ze swoich ostatnich decyzji podpisał odpowiednią ustawę, kończąc długi proces legislacyjny. Zgodnie z podjętymi decyzjami, 174 akry terenu, na którym znajduje się RFK Stadium, zostaną oddane dystryktowi federalnemu w 99-letnią dzierżawę.

Jaką wizję na przyszłość ma nowy właściciel Washington Commanders?

W międzyczasie doszło do jednej dość istotnej zmiany: w lipcu 2023 drużyna Washington Commanders została zakupiona od dotychczasowego właściciela, Dana Snydera, przez grupę pod przewodnictwem inwestora Josha Harrisa. Transakcji dokonano na kwotę 6,05 mld $, co czyni ją najdroższym zakupem drużyny sportowej w historii.

Josh Harris jest zwolennikiem budowy nowego obiektu w miejsce RFK Stadium (choć pod uwagę brał też inne lokalizacje). W lipcu 2024 stwierdził, że rozsądnym celem byłaby inauguracja nowego stadionu przed startem sezonu 2030.

Kiedy zaprezentowano projekt RFK National Stadium?

W drugiej połowie stycznia 2025 KATO Design opublikowało koncepcję nowego stadionu, który miałby powstać w miejsce RFK Stadium. Wizualizacje wkrótce zostały również szeroko rozpowszechnione w mediach.

KATO Design to małe, niedoświadczone studio, ale jego założyciel i główny architekt, Kyle Murphy, pracował wcześniej przy projekcie U.S. Bank Stadium, jednym z ciekawszych architektonicznie stadionów, jakie powstały w ostatniej dekadzie w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.

Koncepcja, jak zapewniają twórcy, powstała niezależnie, bez współpracy z Commanders czy z lokalnymi władzami i została przedstawiona jako propozycja do dalszej dyskusji.

Co zakłada projekt RFK National Stadium?

KATO Design zaproponowało bardzo ciekawą koncepcję stadionu o wielofunkcyjnym charakterze, wyposażonym w pełne zadaszenie trybun oraz boiska. Projekt wyróżnia się zastosowaniem drewna zamiast stali jako materiału konstrukcyjnego, co uczyni go największym tego typu „drewnianym” stadionem na świecie i znacząco zmniejszy ślad węglowy budowli.

Dach zostanie pokryty przeźroczystymi panelami, a fantazyjnie uformowana kopuła nada budynkowi oryginalny kształt, niespotykany dotąd w przypadku konstrukcji stadionowych. Przeszklony będzie nie tylko dach, ale również dwie boczne fasady.

Kilkupoziomowe trybuny dzięki mobilnym segmentom w dolnej części będą miały możliwość adaptacji: standardowo dopasowane będą do rozmiarów boiska futbolowego i piłkarskiego, ale po ich złożeniu utworzy się dodatkowe miejsce na bieżnię lekkoatletyczną, podobnie jak ma to miejsce na Stade de France. Na stadionie będzie można także organizować mecze koszykówki, gale bokserskie czy koncerty muzyczne.

Podzielone na kilka poziomów trybuny, za końcami boiska mają być niższe, ustępując pola dwóm dużym „oknom”, przez które przynajmniej część widzów będzie mogła obserwować okolicę. Szczególnie interesujący ma być widok przez zachodnią witrynę, przez którą można będzie dostrzec Kapitol oraz Pomnik Waszyngtona. Pojemność stadionu prawdopodobnie wyniesie ok. 70 tys. widzów.

Co powstanie w otoczeniu RFK National Stadium?

Nowy stadion ma powstać dokładnie w miejscu starego RFK Stadium, ale plan zakłada również wykorzystanie znajdujących się przy stadionie parkingów, które mają być przeznaczone pod nowe inwestycje budowlane: apartamenty (łącznie 2 tys. jednostek mieszkalnych), sklepy i restauracje, hotel czy też nowe, wielopoziomowe parkingi.

Całość ma zostać urozmaicona skwerami, małą architekturą i atrakcyjnym uformowaniem nabrzeża jeziora Kingman, wraz z powstaniem rekreacyjnej ścieżki biegnącej częściowo przez akwen.

Jaką rolę pełnić będzie RFK National Stadium?

Motorem napędowym dla inwestycji jest potrzeba budowy nowej areny dla zespołu NFL, Washington Commanders, ale projekt wykracza poza ramy obiektu realizowanego pod jedną drużynę czy nawet reprezentacyjnego stadionu przeznaczonego dla całej aglomeracji.

Położenie w stolicy kraju, w niedużej odległości od takich symboli jak Kapitol, Pomnik Waszyngtona czy Biały Dom, stwarza niepowtarzalną okazję, aby zbudować coś, czego dotąd w Stanach Zjednoczonych nie było, czyli stadion narodowy.

Stąd niepowtarzalny, monumentalny styl oraz wielofunkcyjny charakter, z możliwością dostosowania do wydarzeń piłkarskich, lekkoatletycznych lub kulturalnych. Nowa arena mogłaby się stać tym, czym jest Wembley dla Anglii czy też Estadio Azteca dla Meksyku.

Ile może kosztować budowa RFK National Stadium?

Nie podano kosztów, szacuje się jednak że będzie to bardzo droga inwestycja, która pochłonie minimum 2 mld $, a być może i dwukrotność tej sumy. Finansowanie najpewniej częściowo będzie musiało pochodzić ze środków publicznych, co może napotkać na opór. Część środków na budowę powinno się znaleźć także dzięki przeznaczeniu dotychczasowych parkingów pod inwestycje.

Jakie są szanse na powstanie RFK National Stadium?

Biorąc pod uwagę fakt, że projekt RFK National Stadium został przygotowany bez konsultacji z Commanders, należy bardzo ostrożnie podejść do możliwości jego realizacji.

Z drugiej strony Commanders już od dłuższego czasu przymierzają się do budowy nowego obiektu, a ostatnie decyzje władz pozwoliły zbliżyć się do tego celu. Koncepcja nowego stadionu mającego powstać w miejsce RFK Stadium i tak byłaby czymś, nad czym w najbliższym czasie zapewne trwałyby prace.

Projekt przygotowany przez KATO Design jest jednak bardzo ambitny i nawet, jeśli Commanders oraz lokalne władze uznałyby go za odpowiedni, pozostanie jeszcze szereg kwestii do rozwiązania, w tym najważniejsza: dopięcie budżetu na ten cel.

Za koncepcją z pewnością przemawia jej profesjonalne wykonanie. Jeśli wizja ostatecznie nie zostanie przyjęta do realizacji, wciąż można traktować ją jako wartościowy głos w dyskusji na temat nowego stadionu dla Washington Commanders.