Stade de France – opis stadionu

Dlaczego powstał Stade de France?

Początki Stade de France sięgają kluczowej decyzji politycznej podjętej pod koniec lat 80., siedemdziesiąt lat po wybudowaniu Stade Yves-du-Manoir. Rząd francuski zobowiązał się wówczas do zapewnienia Francji nowoczesnego stadionu narodowego, który spełniałby współczesne wymagania techniczne i komercyjne. Dyskusję na temat budowy nowego obiektu narodowego rozpoczęto podczas procesu przetargowego na organizację Mistrzostw Świata w 1998 roku. W trakcie tych przygotowań zauważono, że brak odpowiedniej infrastruktury stadionowej może być słabym punktem francuskiej oferty na Letnie Igrzyska Olimpijskie.

Zrozumiano, że bez stadionu tej skali Francja ryzykowałaby marginalizację na międzynarodowej arenie sportowej i kulturalnej. Kraj nie byłby w stanie sprostać coraz bardziej wymagającym standardom technicznym, złożonym oczekiwaniom producentów wydarzeń rozrywkowych ani rosnącym wymaganiom komercyjnym. Po ogłoszeniu decyzji o przyznaniu Francji organizacji Mistrzostw Świata, 2 lipca 1992 roku, zagwarantowano, że nowy stadion będzie w pełni zadaszony i przełamie tradycję polegającą na niewybudowywaniu nowych obiektów specjalnie na potrzeby jednorazowych wydarzeń sportowych.

Prace projektowe rozpoczęły się w 1994 roku i opierały się na nowoczesnych technologiach. Projekt stadionu został przetestowany w tunelu aerodynamicznym, aby upewnić się, że konstrukcja wytrzyma wiatr o prędkości przekraczającej 145 km/h. Zastosowanie oprogramowania do symulacji tłumu umożliwiło zaprojektowanie obiektu, który można było ewakuować w czasie krótszym niż 10 minut. Stadion został zaprojektowany jako modułowy, z szerokimi strefami ruchu, co umożliwiało łatwą adaptację do różnych typów wydarzeń oraz sprawny montaż i demontaż. Był to pierwszy stadion zaprojektowany po tragedii na Stade du Heysel w 1985 roku, co wpłynęło na uwzględnienie najwyższych standardów bezpieczeństwa. Budowa obiektu miała również na celu rewitalizację obszaru Plaine Saint-Denis, obejmującego gminy Saint-Denis, Aubervilliers i Saint-Ouen. Planowano, że inwestycja przyciągnie nowe inwestycje mieszkaniowe i usługowe, wspierając rozwój tego zaniedbanego terenu.

Ze względu na znaczenie projektu, Rada Stanu nadzorowała proces budowy i finansowania stadionu. Ustalono, że obiekt powstanie w bliskim sąsiedztwie aglomeracji paryskiej, a inwestorzy i operatorzy stadionu otrzymają wsparcie finansowe przez 30 miesięcy po zakończeniu budowy. Projekt architektoniczny opracowali uznani architekci: Michel Macary, Aymeric Zublena, Michel Regembal i Claude Constantini, związani z pracownią CR SCAU Architecture.

Wszystkie pozwolenia na budowę uzyskano 30 kwietnia 1995 roku, a pierwsze prace ruszyły zaledwie dwa dni później. Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego miało miejsce 6 września tego samego roku. Budowa dachu kosztowała 45 mln €, a realizacja ruchomej platformy zajęła ponad rok. Łączny koszt budowy stadionu wyniósł 364 mln €.

W jaki sposób powstała nazwa Stade de France?

Podczas fazy projektowej stadion był w języku francuskim określany jako Grand Stade (Duży Stadion). 4 grudnia 1995 roku Ministerstwo Sportu ogłosiło konkurs na oficjalną nazwę obiektu. Ostatecznie stadion nazwano Stade de France (Stadion Francji) na podstawie rekomendacji Michela Platiniego, który zaproponował tę nazwę.

Kiedy zainaugurowano Stade de France?

Stade de France został zainaugurowany 28 stycznia 1998 roku podczas towarzyskiego meczu piłkarskiego pomiędzy Francją a Hiszpanią. Spotkanie, które odbyło się przed 78 368 widzami, w tym prezydentem Jacques'em Chirakiem, zakończyło się zwycięstwem Francji 1:0. Pierwszy mecz narodowej drużyny rugby rozegrano na stadionie zaledwie pięć dni później, 2 lutego. Francja pokonała Anglię 24:17 w obecności 77 567 kibiców.

Jak wygląda Stade de France?

Budowa dachu stadionu kosztowała ponad 45 mln €. Jego eliptyczny kształt symbolizuje uniwersalność sportu we Francji. Dach o powierzchni sześciu hektarów i wadze 13 000 ton jest uważany za arcydzieło techniki. Zaprojektowano go tak, aby chronił 80 000 widzów, nie zasłaniając jednocześnie widoku na boisko. Całe oświetlenie i nagłośnienie, obejmujące 550 reflektorów oraz 36 bloków z pięcioma głośnikami każdy, umieszczono wewnątrz konstrukcji, aby nie ograniczać widoczności. Przyciemniane szkło w dachu zmniejsza kontrast i rozprowadza naturalne światło, filtrując promieniowanie czerwone i podczerwone, ale przepuszczając światło niebieskie i zielone, niezbędne dla zdrowia murawy.

Trybuny stadionu pomieszczą 80 000 widzów w konfiguracji piłkarskiej i rugby, 78 000 w konfiguracji lekkoatletycznej, a na koncertach z centralną sceną – nawet do 100 000 osób. 25 000 miejsc jest ruchomych, co pozwala na elastyczną adaptację układu stadionu. Stade de France to największy modułowy stadion na świecie. Trybuny są podzielone na trzy poziomy, z których dolny mieści 25 000 miejsc siedzących i jest częściowo wysuwany. Aby odsłonić bieżnię i skocznie lekkoatletyczne, tylne sekcje są opuszczane o 7,1 metra, a wewnętrzne chowają się o 15 metrów, wykorzystując dziesięć elementów o wadze 700 ton każdy. Przejście na tę konfigurację angażuje 40 osób i trwa 80 godzin.

Dostęp do środkowego poziomu zapewnia 22 mosty, znajdujące się na poziomie 3, gdzie ulokowano restauracje, strefy rozrywki, sklepy oraz centralny punkt ochrony. Górny poziom, na poziomie 6, jest dostępny przez 18 klatek schodowych. Procedury ewakuacyjne na Stade de France rozpoczynają się około 15 minut przed zamknięciem obiektu, a czas pełnej ewakuacji zależy od liczby uczestników i warunków.

Boisko stadionu znajduje się 11 metrów poniżej poziomu gruntu i ma powierzchnię 9 000 metrów kwadratowych (120 metrów długości i 75 metrów szerokości). Pierwsze boisko zostało zasiane w 1997 roku z użyciem prawie miliarda nasion. Obecnie trawę dostarcza się w rolkach o wymiarach 1,2 m x 8 m, a wymiana murawy wymaga trzech dni przygotowań i pięciu dni instalacji. Zmiany są dokonywane kilka razy w roku w zależności od potrzeb. W przeciwieństwie do wielu stadionów, Stade de France nie posiada systemu ogrzewania murawy, co wynika z faktu, że obiekt powstał na terenie dawnej gazowni, gdzie istniało ryzyko eksplozji.

W ramach modernizacji infrastruktury, we wrześniu 2006 roku stadion wyposażono w dwa nowe gigantyczne ekrany. Ich powierzchnia jest o 58% większa niż wcześniejszych ekranów zainstalowanych w 1998 roku. Nowe ekrany składają się z prawie 4.5 mln diod LED, co zapewnia szybszy czas reakcji i wyższą jasność.

W 2002 roku Międzynarodowe Stowarzyszenie Mostów i Konstrukcji (IABSE) przyznało stadionowi nagrodę za wyjątkową strukturę, podkreślając atrakcyjność otwartej architektury, elegancję i naturalną lekkość obiektu. 26 listopada 2021 roku Stade de France uzyskał status Wybitnej Architektury Współczesnej. Wyróżnienie to podkreśla jego znaczenie jako kluczowego elementu relacji między Paryżem a jego przedmieściami, przyczyniającego się do rewitalizacji obszaru Wielkiego Paryża.

Co wydarzyło się na Stade de France w 2015 roku?

13 listopada 2015 r., w jednej z serii skoordynowanych strzelanin i zamachów bombowych w Paryżu, Stade de France był celem ataku terrorystycznego. Dwie niewielkie eksplozje miały miejsce na zewnątrz stadionu podczas meczu towarzyskiego pomiędzy Francją a Niemcami, w którym uczestniczył ówczesny prezydent Francji François Hollande. Terrorystom nie udało się jednak wejść na trybuny stadionu. Eksplozja była słyszalna wewnątrz stadionu i wielu myślało, że był to wybuch fajerwerka wewnątrz stadionu. Napastnik chciał przeniknąć na stadion, ale został spłoszony, gdy zobaczył ochronę. Władze, świadome tego, co wydarzyło się poza stadionem, zdecydowały się kontynuować mecz z obawy, że jego odwołanie wywołałoby panikę. Od tego czasu stadion poprawił swoje szkolenie w zakresie kontrataku i wzmocnił swoje zabezpieczenia i francuska policja wydała nowe wytyczne, które spotkały się z mieszanymi reakcjami.

Jak Stade de France jest postrzegane przez Francuzów?

Stade de France jest niekwestionowanym symbolem sportowej Francji i ulubionym miejscem wydarzeń sportowych, co potwierdzają dane. Aż 93% Francuzów zna ten stadion, a 88% odwiedzających uważa go za część narodowego dziedzictwa. Co więcej, 80% odwiedzających czuje silny związek z jego nazwą. Informacje te pochodzą z badania przeprowadzonego w 2023 roku przez Opinion Way.

Jakie wydarzenia sportowe gościły Stade de France?

Sześć miesięcy po inauguracji Stade de France piłkarska reprezentacja Francji powróciła na stadion i pokonała Brazylię w finale Mistrzostw Świata FIFA 1998, zdobywając swój pierwszy tytuł mistrza świata. Stadion był gospodarzem meczów grupowych, ćwierćfinałów, półfinałów oraz finału tego turnieju. W 2003 roku rozegrano tu również mecze Pucharu Konfederacji.

Stade de France gościł także trzy finały Ligi Mistrzów UEFA – w 2001, 2006 i 2023 roku. W każdym z nich triumfował zespół z Hiszpanii: dwukrotnie Real Madryt, a raz FC Barcelona.

Stadion jest również domem francuskiej reprezentacji rugby, gdzie odbywają się kluczowe mecze Les Bleus. Obiekt gościł dwa turnieje Mistrzostw Świata w Rugby – w 2007 i 2023 roku, stając się jedynym stadionem na świecie, który organizował zarówno finały Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej, jak i w Rugby.

Podczas UEFA Euro 2016 Stade de France był jednym z głównych stadionów turnieju, goszcząc mecz otwarcia (zwycięstwo Francji nad Rumunią 2:1), finał (wygrana Portugalii nad Francją 1:0 po dogrywce) oraz trzy inne spotkania, w tym ćwierćfinał.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 2024 roku Stade de France stał się centralną areną lekkoatletyki. Odbyły się tu także zawody rugby 7-osobowego oraz ceremonia zamknięcia igrzysk.

11 kwietnia 2015 roku hałas wytwarzany przez 80 000 kibiców na Stade de France podczas finału Coupe de la Ligue osiągnął 109 decybeli, ustanawiając rekord świata dla najgłośniejszego stadionu zarejestrowanego podczas meczu piłki nożnej.

Jakie wydarzenia pozasportowe gościły Stade de France?

Ze względu na to, że na Stade de France grają jedynie reprezentacje narodowe, stadion jest także wykorzystywany do organizacji koncertów, aby zmniejszyć roczne koszty utrzymania obiektu. Pierwszy koncert odbył się tutaj w wykonaniu The Rolling Stones.

Na tej ikonicznej scenie występowały największe światowe gwiazdy, w tym Céline Dion, której koncert przyciągnął ponad 180 tysięcy widzów i został uwieczniony na albumie oraz filmie koncertowym. Stadion zapełniały także zespoły takie jak U2, Madonna, Beyoncé, Coldplay czy Metallica.

W szczególności wyróżnia się seria koncertów Coldplay z 2022 roku, kiedy zespół zgromadził ponad 300 tysięcy widzów podczas czterech występów, ustanawiając kilka rekordów frekwencji.

12 maja 2012 roku francuski zespół heavy metalowy Gojira wystąpił na Stade de France jako support przed Metallica podczas European Black Album Tour. Dźwięk podczas występu Gojiry osiągnął 120 decybeli w korytarzach za kulisami, co pobiło rekord najgłośniejszego dźwięku zarejestrowanego na stadionie.