Nuovo Stadio Roma – opis projektu

Jak powstały plany budowy nowego stadionu AS Romy w Pietralata?

Dlaczego AS Roma potrzebuje nowego stadionu?

Klub piłkarski AS Roma został założony w 1927 w wyniku fuzji trzech zespołów: Alba, Roman i Fortitudo. Drużyna jest jednym z dwóch głównych zespołów z Rzymu (obok SS Lazio) i zalicza się do najsilniejszych i najbardziej rozpoznawalnych klubów piłkarskich we Włoszech, choć jest mniej utytułowana od wiodących prymat klubów z północy kraju. Od 1953, razem z SS Lazio, zespół rozgrywa swoje spotkania na Stadio Olimpico.

Z pojemnością ponad 70 tys. widzów Stadio Olimpico jest drugim największym stadionem we Włoszech (po San Siro w Mediolanie). Na co dzień jest to zbyt wysoka pojemność na potrzeby AS Romy, ponadto obiekt oferuje zbyt mało możliwości komercyjnych, a także posiada bieżnię lekkoatletyczną, przez którą trybuny oddalone są od boiska.

Jakie były dotychczasowe koncepcje nowego stadionu AS Romy?

„Megastadion” w Magliana Vecchia

Pierwsza poważna próba wyprowadzki ze Stadio Olimpico i budowy nowego stadionu miała miejsce w latach 80. XX wieku. 19 stycznia 1987 ówczesny prezydent AS Romy, Dino Viola, zaprezentował ambitny projekt budowy nowego „megastadionu”, który miał stanąć w Magliana Vecchia, na południowo-zachodnich przedmieściach, i pomieściłby ponad 100 tys. widzów.

Projekt był alternatywą dla przebudowy Stadio Olimpico przed mundialem w 1990. Ostatecznie jednak w Rzymie zdecydowano się właśnie na modernizację starego Stadio Olimpico, na którym AS Roma pozostała na kolejne dekady.

Stadio Franco Sensi w Massimina

Sprawa budowy nowego stadionu dla AS Romy powróciła w XXI wieku. 29 września 2009 zaprezentowany został projekt Stadio Franco Sensi, nazwany tak na cześć zmarłego w 2008 prezydenta klubu. Obiekt miał stanąć w zachodniej dzielnicy Massimina i pomieścić 55 tys. widzów, a jego autorem było studio GAU Arena, które pracowało nad planami nowego stadionu Juventusu. Projekt ostatecznie nie doczekał się realizacji ze względu na problemy finansowe.

Stadio della Roma w Tor di Valle

W 2011 właścicielami AS Romy zostali amerykańscy inwestorzy, a w 2012 prezydentem klubu został pochodzący z Bostonu biznesmen James Pallotta, który mocno zaangażował się w sprawę budowy nowego stadionu. 30 grudnia 2012 ogłoszono, że nowy obiekt AS Romy powstanie w miejsce starego toru wyścigów konnych w Tor di Valle, w południowo-zachodniej części miasta.

26 marca 2014 zaprezentowano projekt nowego stadionu mającego powstać w Tor di Valle. Koncepcję, znaną jako Stadio della Roma, przygotowało amerykańskie biuro MEIS Architects. Projekt prezentował się bardzo ciekawie, zawierał nawiązania do rzymskiego Koloseum, membranowe zadaszenie oraz odseparowaną od reszty trybun Curva Sud.

Prace nad realizacją Stadio della Roma miały ruszyć jeszcze w 2014 i zakończyć się po dwóch latach. Na przeszkodzie pojawiły się jednak liczne problemy natury biurokratycznej, a rozpoczęcie budowy przekładane było na kolejne lata. W 2020 Pallotta sprzedał klub innemu amerykańskiemu inwestorowi, Danowi Friedkinowi i jego Friedkin Group.

Nowy prezydent AS Romy, Dan Friedkin, również zaangażował się w budowę nowego stadionu. Ponieważ jednak projekt Stadio della Roma nadal blokowany był przez rozmaite procedury, a na dodatek pojawiła się pandemia COVID-19, 26 lutego 2021 klub ogłosił, że rezygnuje z realizacji forsowanej od 2014 ambitnej koncepcji od MEIS Architects ze względu zbyt wysokie koszty i ogólnie niesprzyjające warunki ekonomiczne.

Kiedy zdecydowano, że nowy stadion AS Romy ma powstać w Pietralata?

Dan Friedkin nadal dążył jednak do budowy nowego stadionu i choć lokalizacji w Tor di Valle definitywnie jeszcze nie wykluczono, rozpoczęto poszukiwania innego terenu pod inwestycję. 7 lipca 2022 klub wspólnie z miastem ogłosił, że nowy stadion powstanie w dzielnicy Pietralata.

Czym charakteryzuje się działka wybrana pod budowę nowego stadionu AS Romy?

Teren w Pietralata, który wybrano pod budowę nowego stadionu AS Romy, znajduje się w pobliżu stacji kolejowej Roma Tiburtina (drugiej pod względem wielkości stacji w Rzymie), we wschodniej części miasta. Obszar ten wcześniej przeznaczony był pod realizację fragmentu wielkiej inwestycji, znanej jako Sistema Direzionale Orientale (SDO).

SDO było planowanym od lat 50. XX wieku projektem budowy nowej arterii komunikacyjnej, która miała przebiegać z północy na południe Rzymu, głównie we wschodnich rejonach miasta. Wzdłuż arterii planowano także budowę centrów biznesowych – jedno z nich miało powstać w Pietralata. Po upadku projektu SDO zamierzano stworzyć w tym miejscu park, choć i on nie doczekał się realizacji.

Należący do miasta teren stał się nieużytkiem zarośniętym dziką roślinnością. Przeprowadzone do tej pory prace archeologiczne wykazały istnienie pozostałości starożytnych budowli, m.in. willi, a także cysterny z II wieku n.e., która znajduje się przed planowaną trybuną północną przyszłego stadionu.

Jaki rozwój miała sprawa budowy nowego stadionu AS Romy w Pietralata?

Po ogłoszeniu, że nowy stadion ma powstać w Pietralata, zlecono przygotowanie studium wykonalności, czym zajęło się studio GAU Arena. Wyniki studium zaprezentowano 3 października 2022. Według GAU Arena optymalny plan zakładał budowę stadionu na niespełna 62 tys. widzów. Zakładany koszt przekraczał pół miliarda euro.

W listopadzie 2022 renomowane studio architektoniczne Populous zostało wybrane do sporządzenia finalnej koncepcji nowego stadionu. Na początku 2023 plan zyskał akceptację miejscowych władz i otrzymał status projektu o znaczeniu publicznym. Teren (łącznie 16 ha) miał być wydzierżawiony klubowi na okres 90 lat.

We wrześniu 2023 pojawiły się informacje, że w finansowanie inwestycji zaangażowane będą znane amerykańskie instytucje finansowe, Bank of America i JPMorgan.

W drugiej połowie 2023 prowadzone były konsultacje z mieszkańcami. Część mieszkańców jest przeciwna budowie stadionu, argumentując m.in., że teren powinien służyć jako park. Przeciwnicy budowy zawiązali nawet własny komitet. W marcu 2024 w terenie rozpoczęły się nowe prace archeologiczne, a w kwietniu poinformowano o pierwszych znaleziskach.

Kiedy zaprezentowano wizualizacje nowego stadionu AS Romy w Pietralata?

24 lipca 2024 doszło do spotkania kierownictwa klubu z burmistrzem Rzymu Roberto Gualtierim, po którym AS Roma upubliczniła film przedstawiający pierwsze wizualizacje nowego stadionu w Pietralata, przygotowane przez Populous.

Kiedy powstanie nowy stadion AS Romy w Pietralata?

Klub ma nadzieję na rozpoczęcie budowy pod koniec 2025 i otwarcie nowego stadionu w 2027, na stulecie klubu. Koszt inwestycji szacuje się na 960 mln €.

Co może przeszkodzić budowie nowego stadionu w Pietralata?

Na przeszkodzie inwestycji może stanąć wiele czynników, np. kwestie biurokratyczne, które skutecznie zablokowały poprzednie plany budowy stadionu AS Romy w Tor di Valle. Przeciwko powstaniu stadionu protestuje część mieszkańców, a problemem mogą okazać się także nowe znaleziska archeologiczne.

Jaki będzie nowy stadion AS Romy w Pietralata?

Stadion ma nawiązywać do architektury starożytnego Rzymu. Jego zewnętrzną elewację utworzą pionowe listwy i filary. Wewnątrz trybuny będą mogły pomieścić 60 tys. widzów, a wyjątkową cechą będzie nowa, jednopiętrowa Curva Sud. Obiekt zostanie wyposażony w najnowsze technologie i z jednej strony ma nawiązywać do historii i tradycji klubu, a z drugiej stanowić symbol nowoczesności i innowacyjności, jak również zrównoważonego rozwoju.