22 kwietnia planowane było dostarczenie projektu nowego stadionu AS Roma, jednak zostało to przesunięte o kilka dni. Powodem jest śmierć papieża Franciszka, która wpłynęła na harmonogram aktywności całego kraju w ostatnich dniach.

Co z badaniami archeologicznymi?

Informacja o tym, że to właśnie 22 kwietnia zostanie przedstawiony projekt stadionu w Pietralata pojawiła się w minionym tygodniu i spowodowała szereg dyskusji. W Pietralata prace archeologiczne zostały wstrzymane, a bez przeprowadzenia tych badań Soprintendenza (Państwowy Nadzór nad Zabytkami) nie wyda swojej zgody na realizację projektu. Nadal główną przeszkodą pozostaje kwestia rzekomego lasu, który wciąż budzi kontrowersje. Wydaje się więc, że gdy AS Roma przedstawi projekt stadionu, nie będzie to dokument ostateczny.

Sam burmistrz Rzymu, Roberto Gualtieri, wspominał jedynie o ważnych nowościach w sprawie stadionu w Pietralata, nigdy natomiast nie mówił wprost o projekcie definitywnym. W jego słowach padło: „Klub poinformował nas, że w ciągu kilku dni nastąpi ważna aktualizacja. Czekamy. Pracują nad projektem końcowym. To kluczowy moment, który śledzimy z szacunkiem i napięciem. Powiedziano nam, że wkrótce przekażą nam więcej informacji”.

Ale co właściwie oznacza więcej informacji? Czy AS Roma rzeczywiście zaprezentuje projekt ostateczny? Jest to mało prawdopodobne – z powodów zarówno formalnych, jak i merytorycznych. Przede wszystkim, wyniki badań archeologicznych mogą wymusić zmianę lokalizacji stadionu. Wnioskodawcy mają nadzieję, że pod ziemią nie znajdują się wartościowe pozostałości, ale dopóki nie zostaną przeprowadzone odpowiednie prace, nikt nie może mieć co do tego pewności. Ponadto, uchwała o uznaniu projektu za leżący w interesie publicznym, przyjęta dwa lata temu przez Zgromadzenie Kapitolińskie, narzuca określone etapy formalne – nie dopuszcza się w niej oceny niekompletnego projektu.

© AS Roma

pór o las nadal trwa

Las w Pietralata rzeczywiście istnieje – pokazano go na zdjęciach z drona – a teraz eksperci z rzymskiego magistratu analizują, czy powinien zostać objęty ochroną. W sprawie trwa śledztwo prowadzone przez prokuraturę w Rzymie, pojawiły się też dwa raporty komitetów lokalnych, które potwierdzają istnienie lasu i obecność ograniczeń wynikających z przepisów leśnych i krajobrazowych. Swoje uwagi zgłosiła również straż leśna. Problem polega na tym, że spór o las blokuje przeprowadzenie niezbędnych badań archeologicznych, które – jak wielokrotnie podkreślano – są warunkiem wydania zgody przez Soprintendenza Archeologia Belle Arti e Paesaggio di Roma. Bez tych badań procedura nie ruszy więc dalej.

Co więcej, Soprintendenza wyraziła zgodę jedynie na prace określone jako faza 1 – czyli dotyczące miejsca, gdzie ma stanąć stadion. Etap fazy 2, obejmujący parkingi i teren wokół obiektu, został odłożony. Tymczasem, żeby przedstawić projekt definitywny najpierw Zgromadzeniu Kapitolińskiemu (które musi potwierdzić interes publiczny), a potem Konferencji Usług Decyzyjnych, konieczne są wyniki badań z fazy 1. Te zaś pozostają zablokowane przez spór o las w Pietralata.

Uchwała o interesie publicznym wymaga, by projekt został uprzednio poddany weryfikacji archeologicznej (zgodnie z art. 25 dekretu ustawodawczego nr 50/2016). Uchwała ta stanowi również, że przed rozpoczęciem Konferencji Usług należy sprawdzić, czy projekt spełnia wszystkie warunki wynikające zarówno z konferencji wstępnej, jak i z ustaleń zespołów technicznych.

© AS Roma

Klub znalazł sposób na obejście przepisów?

AS Roma zaprezentuje w najbliższych dniach prawdopodobnie dużą część projektu, która później zostanie uzupełniona o wyniki badań archeologicznych. Następnie dokument trafi do Zgromadzenia Kapitolińskiego, a po ewentualnym zatwierdzeniu – do Konferencji Usług Decyzyjnych. Pozostaje jednak pytanie, kto i na jakiej podstawie miałby ten projekt oceniać dopóki nie zakończą się badania. Wydziały techniczne Rzymu nie powinny przecież analizować niekompletnego projektu.

Niektórzy twierdzą, że istnieje sposób obejścia tego problemu: ustawa o stadionach nie wymaga dwóch głosowań rady miejskiej w sprawie inwestycji. Po uchwale o interesie publicznym cała procedura przechodzi na poziom techniczno-administracyjny – projekt trafia do Konferencji Usług, w której biorą udział wszystkie właściwe instytucje. Jednakże w Rzymie obowiązuje dodatkowa uchwała, która wymaga formalnej weryfikacji projektu przed rozpoczęciem Konferencji.

© AS Roma

Przeciwnicy budowy stadionu nadal walczą

Właśnie z tego powodu komitety i stowarzyszenia przeciwników budowy stadionu złożyły zawiadomienia do ANAC (urzędowej agencji antykorupcyjnej), Trybunału Obrachunkowego, prokuratury w Rzymie oraz sądu administracyjnego regionu Lacjum. Burmistrz Roberto Gualtieri i radny Maurizio Veloccia – mimo braku wymaganych badań archeologicznych – zamierzają dopuścić weryfikację przez urzędników projektu, który nie jest jeszcze kompletny. To kolejna próba obejścia przepisów i ignorowania zasad ustalonych przez samych radnych, zmierzająca do przeforsowania źle prowadzonego projektu, czytamy w oświadczeniu.

Radny z ramienia Ligi, Fabrizio Santori, komentuje: Jeśli AS Roma naprawdę zamierza przedstawić tzw. projekt definitywny, jak zapowiedział burmistrz, to będziemy mieli do czynienia z poważnym naruszeniem instytucjonalnym – Zgromadzenie Kapitolińskie zostanie sprowadzone do roli maszynki do głosowania, pozbawionej narzędzi do rzeczywistej oceny tego, co zatwierdza. Apelujemy o rozpoczęcie całego procesu od nowa i przedstawienie jasnych ram – bez skrótów i trików.