Macquarie Point Stadium – opis projektu

Jak w skrócie przedstawia się projekt Macquarie Point Stadium?

Nowy stadion w Hobart planowany jest z myślą o długo oczekiwanej drużynie futbolu australijskiego z Tasmanii, która ma przystąpić do rozgrywek ligi AFL od sezonu 2028. Sam stadion ma być gotowy nieco później i w założeniu ma gościć również inne imprezy, stając się czołową, reprezentacyjną areną sportową nie tylko dla Hobart, ale i dla całej Tasmanii.

Stadion ma stanąć w Macquarie Point, postindustrialnym obszarze zlokalizowanym na nabrzeżu rzeki Derwent, niedaleko ścisłego centrum Hobart.

Obiekt będzie przystosowany przede wszystkim do rozgrywek futbolu australijskiego, dlatego otrzyma owalną formę – możliwe będzie jednak rozgrywanie na nim również meczów krykieta, piłki nożnej i rugby. Stadion pomieści 23 tys. widzów, a jego znakiem rozpoznawczym będzie pełne zadaszenie w postaci przeźroczystej, spłaszczonej kopuły.

Dlaczego w Hobart potrzebny jest nowy stadion?

Ponieważ futbol australijski cieszy się w Tasmanii ogromną popularnością, od czasu przekształcenia ligi stanu Wiktoria (VFL) w rozgrywki ogólnokrajowe (AFL) w 1990 trwały dyskusje na temat ustanowienia w Tasmanii drużyny, która uczestniczyłaby w tych zawodach. Przez lata jednak celu tego nie udawało się zrealizować, a jedyną namacalną obecnością ligi na wyspie były okazjonalnie rozgrywane mecze drużyn mających swą siedzibę w Melbourne.

Jeszcze w 2019 powstał raport stwierdzający, że żaden z dwóch największych stadionów na wyspie, ani Bellerive Oval w stolicy stanu, Hobart, ani York Park w Launceston (drugie co do wielkości miasto Tasmanii, zlokalizowane w północnej części wyspy i również aspirujące do goszczenia zespołu AFL), mogących pomieścić po ok. 20 tys. widzów, nie stanowi poważnej oferty na stanie się domowym obiektem potencjalnej drużyny AFL.

Pożądanym rozwiązaniem, które stało się jednym z kluczowych warunków dołączenia drużyny z Tasmanii jako 19. zespołu ligi, jest budowa nowego, większego i bardziej nowoczesnego stadionu.

Jaka była poprzednia koncepcja nowego stadionu w Hobart?

1 marca 2022 ówczesny premier Tasmanii, Peter Gutwein, przedstawił plan powstania nowego stadionu w Hobart. Stadion miał stanąć nad brzegiem rzeki Derwent, na sztucznie usypanym nabrzeżu, w tzw. Regatta Point. Obiekt miał być wyposażony w rozsuwany dach oraz trybuny na 27 tys. widzów. Koszt budowy stadionu szacowano na 750 mln dolarów australijskich.

Kiedy powstała nowa wizja stadionu w Macquarie Point?

Po konsultacjach z działaczami ligi AFL nastąpił jednak zwrot i we wrześniu 2022 na preferowaną lokalizację wyznaczono tzw. Macquarie Point. Miejsce to znajduje się w niedużej odległości od Regatta Point, w pobliżu obelisku The Cenotaph. Wybór Macquarie Point eliminuje konieczność usypywania sztucznego nabrzeża.

Wstępne wizualizacje ukazujące nowy stadion w Macquarie Point pojawiły się w listopadzie 2022. W maju 2024 poinformowano, że pracami projektowymi zajmie się zespół pod przewodnictwem COX Architecture, w którym udział będą miały również Cumulus Studio, AECOM, Cova, Aldanmark, Pitt & Sherry oraz schlaich bergermann partner. Nowe wizualizacje przygotowane przez ten zespół opublikowano 7 lipca 2024.

Co zakłada koncepcja nowego Macquarie Point Stadium?

Nowa wizja zakłada budowę owalnego stadionu o pojemności 23 tys. widzów. W przeciwieństwie do projektu stadionu w Regatta Point, według którego obiekt miał otrzymać rozsuwany dach, plany dla Macquarie Point zakładają stałe zadaszenie, które w pełni przykryje boisko oraz trybuny.

Dach otrzyma kształt spłaszczonej kopuły, osiągając w najwyższym punkcie wysokość 51 m nad boiskiem. Jego szkielet będzie wykonany z miejscowego drewna i wspomagany stalowymi elementami. Przeźroczysta membrana z materiału ETFE wpuści do środka dużą ilość światła słonecznego i umożliwi utrzymywanie wewnątrz naturalnej murawy.

Obiekt będzie posiadał owalną formę, co rzecz jasna wynika z dostosowania do owalnego pola gry dla futbolu australijskiego; będzie to także nawiązanie do dawnego budynku zajezdni lokomotyw, który od 1915 do lat 80. XX wieku znajdował się w Macquarie Point – budynek ten posiadał okrągły kształt i zajmował spory fragment działki.

Owalne pole gry będzie miało wymiary 159,5 × 128,5 m i umożliwi rozgrywanie meczów nie tylko futbolu australijskiego, ale również krykieta, piłki nożnej czy rugby. Pod drugim piętrem trybun ma się znaleźć szeroki korytarz, który będzie obiegał stadion dookoła.

Co stanie się ze starym magazynem towarowym w Macquarie Point?

W miejscu, w którym ma powstać stadion stoi ponad stuletni, długi na 115 m budynek dawnego kolejowego magazynu towarowego. Budynek ten w 2024 wpisano na listę obiektów o znaczeniu kulturowym.

Objęcie budynku ochroną komplikuje sprawę budowy stadionu, ale w pełni jej nie blokuje – możliwe jest kontynuowanie inwestycji pod warunkiem przeniesienia starego magazynu w inne miejsce – plany zakładają, że ma on być relokowany tuż za północną trybunę nowego stadionu.

Budynek nie zostanie tylko zachowany, ale ma być również wkomponowany w nowy stadion – połączony z trybunami, zostanie zamieniony w duży bar dla kibiców.

Gdzie powstanie nowy stadion w Hobart?

Macquarie Point, które wyznaczono na lokalizację nowego stadionu, znajduje się tuż obok ścisłego centrum Hobart, u brzegów rzeki Derwent. Miejsce to dawniej posiadało przemysłowy charakter – znajdował się tutaj duży punkt przeładunku towarów. Po otwarciu w 2014 na północ od miasta nowego Brighton Transport Hub, zamknięto linię kolejową prowadzącą do Macquarie Point i terminal stracił na znaczeniu.

Postindustrialny obszar położony niemal w samym centrum miasta postanowiono zrewitalizować. W tym celu powstało Macquarie Point Development Corporation. Pojawiły się różne pomysły na przyszłe zagospodarowanie terenu.

Plan z 2016 zakładał budowę obiektów o charakterze komercyjnym, m.in. obiektów handlowych i apartamentów, a także galerii sztuki czy centrum badań antarktycznych. Istniał też pomysł na urządzenie w tym miejscu centrum prawdy i pojednania, mającego poruszać tematykę historii współegzystencji Aborygenów i białej ludności.

Co ciekawe, już w przeszłości proponowano tutaj budowę stadionu, żadna z dwóch powstałych koncepcji nie doczekała się jednak realizacji. Po pojawieniu się w 2022 nowych planów budowy stadionu, stały się one głównym przedmiotem dyskusji w kontekście przyszłego rozwoju Macquarie Point.

Ile ma kosztować budowa Macquarie Point Stadium?

Brak konieczności usypywania nabrzeża, rezygnacja z ruchomego dachu i zmniejszenie pojemności miały pozwolić zredukować koszty. Te rzeczywiście początkowo zostały zmniejszone, choć stosunkowo niedużo, bo koszt powstania obiektu oszacowano na 715 mln A$ (w porównaniu do 750 mln A$ w przypadku stadionu w Regatta Point). Później jednak szacowane koszty wzrosły do 775 mln A$.

Jak planuje się sfinansować budowę Macquarie Point Stadium?

Rząd Tasmanii zamierza przeznaczyć na budowę stadionu 375 mln A$, a AFL zadeklarowało wkład w wysokości 15 mln A$. W kwietniu 2023 ogłoszono również wsparcie ze strony rządu federalnego w wysokości 240 mln A$ – w ten sposób do dopięcia budżetu brakuje jeszcze 145 mln A$, które planuje się pozyskać dzięki współpracy z prywatnymi partnerami.

Komu służyć będzie Macquarie Point Stadium?

Głównym gospodarzem Macquarie Point Stadium będzie nowy zespół AFL, który w założeniu ma reprezentować całą Tasmanię. Oprócz nowego stadionu w Hobart, jego bazą będzie także York Park w Launceston, który ma zostać zmodernizowany.

W maju 2023 osiągnięto porozumienie między rządem Tasmanii a ligą AFL, zgodnie z którym nowy zespół z Tasmanii ma dołączyć do ligi jako 19. drużyna. Jednym z kluczowych warunków, jakie AFL postawiła przed nowym zespołem, jest budowa stadionu.

Drużyna będzie nosić nazwę Tasmania Devils. Zespół ma przystąpić do rozgrywek ligi AFL w 2028 (zanim nowy stadion zostanie ukończony, zespół swoje mecze w Hobart rozgrywać będzie na Bellerive Oval).

Nowy stadion, choć planowany jest przede wszystkim z myślą o nowej drużynie AFL, ma stać się miejscem organizowania wielu różnych imprez sportowych i kulturalnych – będzie to reprezentacyjny obiekt sportowy nie tylko dla zespołu miejskiego Hobart, ale i dla całej Tasmanii.

Pełne zadaszenie stadionu pozwoli zaliczyć go do grona najnowocześniejszych tego typu aren w kraju i zwiększy możliwości ściągania dużych imprez. Z drugiej strony istnieją obawy, że stały dach, jako niezgodny z zaleceniami International Cricket Council, może uniemożliwić organizację międzynarodowych meczów krykieta.

Jakie kontrowersje wzbudzają plany budowy nowego stadionu w Hobart?

Plany budowy stadionu wzbudzają niemałe kontrowersje. Niektóre analizy finansowe wykazują, że projekt jest nierentowny i stadion będzie przynosił spore straty. Istnieją także obawy, że obiekt zakłóci widok spod obelisku The Cenotaph.

Niedługo po kluczowych decyzjach z przełomu kwietnia i maja 2023 pod parlamentem Tasmanii zorganizowano protest przeciwko powstaniu stadionu. W demonstracji uczestniczyło ok. 6 tys. osób, domagających się by pieniądze przeznaczone na stadion wykorzystać na bardziej potrzebne cele, jak opieka medyczna i budowa przystępnych cenowo mieszkań.

Dwoje deputowanych Izby Zgromadzenia Tasmanii, głównie na znak protestu przeciwko dużym wydatkom na stadion, w maju 2023 wystąpiło z Partii Liberalnej, przez co partia straciła większość w tasmańskim parlamencie.

Kiedy powstanie nowy stadion w Hobart?

Zgodnie z planem, budowa miałaby się rozpocząć pod koniec 2025, jednak najprawdopodobniej start robót zostanie nieco opóźniony. Oznaczałoby to, że stadion zamiast na początek sezonu 2029, zostanie oddany do użytku w trakcie tego sezonu.