Te Tōangaroa Auckland Stadium – opis projektu

Jak powstał projekt Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Dlaczego w Auckland potrzebny jest nowy stadion?

Do tej pory rolę głównego stadionu w Auckland pełni Eden Park, położony ok. 4 km na południe od ścisłego centrum Auckland. Jego historia sięga roku 1900, a przez lata urósł on do roli jednego z najważniejszych obiektów sportowych w Nowej Zelandii i czasem bywa nawet określany stadionem narodowym. Obiekt gościł wiele międzynarodowych imprez i stał się twierdzą reprezentacji Nowe Zelandii w rugby (znanej szeroko pod nazwą All Blacks).

Eden Park jest przystosowany zarówno do meczów rugby, jak i krykieta. Wielofunkcyjność jest z jednej strony zaletą, z drugiej strony wskazuje się, że rugbiści powinni grać na stadionie dedykowanym ich dyscyplinie. Obiekt ponadto nie należy już do najnowocześniejszych, a ciągłe inwestowanie generuje rosnące koszty i jak dotąd nie uczyniło go rentownym.

Od pewnego czasu pojawiały się więc głosy, że w Auckland powinien stanąć nowy stadion, z prostokątnym boiskiem, z którego mieszkańcy największej nowozelandzkiej aglomeracji mogliby być dumni i który godzien byłby występów All Blacks. Sprawa budowy nowego stadionu przez lata urosła do rangi szerokiej dyskusji społecznej, z zaangażowaniem wielu osób, w tym przedstawicieli najwyższych władz lokalnych i krajowych oraz prezentowaniem różnych pomysłów i koncepcji.

Jakie koncepcje nowego stadionu w Auckland prezentowano do tej pory?

Pierwsze poważne podejście do tematu budowy nowego, dużego stadionu w Auckland miało miejsce po wyborze Nowej Zelandii w listopadzie 2005 na gospodarza Pucharu Świata w rugby w 2011. Z inicjatywy rządu, w 2006 powstała koncepcja tzw. Stadium New Zealand, który miał pomieścić 60 tys. widzów i być usytuowany na nabrzeżu Bledisloe Wharf, tuż obok ścisłego centrum miasta. Ostatecznie jednak zdecydowano się na modernizację Eden Park i nowy stadion nie powstał.

W kolejnych latach padały nowe propozycje. Jedną z najciekawszych był projekt Auckland Waterfront Stadium, zaprezentowany w 2018. Obiekt miał powstać w tym samym miejscu, gdzie w 2006 planowano Stadium New Zealand. Co czyniło koncepcję niezwykłą, to fakt, że trybuny miały być wkopane głęboko w ziemię, tak że zdecydowana większość widowni znalazłaby się poniżej poziomu wód w pobliskiej zatoce, a część nawet poniżej dna tej zatoki.

W kwietniu 2023 ogłoszony został projekt rozbudowy Eden Park (Eden Park 2.0). Stadion miał zostać unowocześniony i wyposażony m.in. w zamykany dach. Niedługo później pomysłodawcy Auckland Waterfront Stadium zapowiedzieli powrót do prac nad swoją koncepcją.

Widząc zainteresowanie podmiotów budową stadionu, we wrześniu 2023 miasto zaprosiło zainteresowane strony do składania swoich propozycji, z których jedna miałaby zostać wsparta przez władze, dzięki czemu rozwiązanoby trwającą od lat dysputę, a Auckland zyskałoby nowy, reprezentacyjny stadion.

Kiedy powstał projekt Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Jedną z nowych propozycji dla miasta była wizja przedstawiona przez Te Tōangaroa Consortium pod przewodnictwem Cenfield MXD Limited. Koncepcja została po raz pierwszy zaprezentowana szerszej publice 9 lutego 2024, kiedy wizualizacje zostały opublikowane w The New Zealand Herald.

Kto stworzył koncepcję Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Wizję stworzyli architekci z renomowanej pracowni HKS, przy współpracy z Buchan, TOA Architects, Boffa Miskell, Aurecon, Robert Bird & Partners, Barker & Associates oraz Turner & Townsend. Koncepcja była także konsultowana z Nowozelandzkim Związkiem Rugby oraz lokalnym plemieniem Maorysów, Ngāti Whātua Ōrākei.

Co zakłada koncepcja Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Architekci zaproponowali bardzo oryginalną formę stadionu, nawiązującą do kultury Maorysów, a także do historycznego kształtu nabrzeża Auckland. Obiekt w kształcie litery U jest półotwarty, ale dzięki zamykanemu dachowi i ogromnym wrotom, może zamienić się w hermetyczny budynek, odporny na niesprzyjające warunki atmosferyczne.

Fantazyjnie ukształtowany dach wykracza poza obręb trybun, łącząc stadion z tematycznym hotelem, z brandingiem dedykowanym All Blacks. Dzięki niezwykłemu wzornictwu, które uczyni stadion jedynym w swoim rodzaju, obiekt ma szansę stać się symbolem Auckland, a nawet całej Nowej Zelandii, być może nawet na miarę tego, czym dla Australii jest budynek opery w Sydney.

Jak wykorzystywany będzie Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Stadion zostanie wyposażony w prostokątne boisko, umożliwiające grę w rugby, rugby league oraz piłkę nożną. Trybuny mają pomieścić 55 tys. widzów. Jako reprezentacyjny obiekt sportowy Auckland, a także największy i najnowocześniejszy stadion w kraju, de facto będzie pełnił funkcję stadionu narodowego Nowej Zelandii, zastępując w tej roli Eden Park.

Regularnie mają tu występować drużyny All Blacks, NZ Warriors, Auckland Blues i Auckland FC. Możliwe też, że stanie się on areną okazjonalnych meczów ligi NFL oraz dużych wydarzeń sportowych o charakterze międzynarodowym. Obiekt będzie również otwarty na organizację koncertów i innych imprez kulturalnych.

Gdzie ma powstać Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Obiekt ma stanąć w Quay Park, blisko zatoki oraz centrum Auckland, tuż obok hali widowiskowo-sportowej Spark Arena. Stadion ma powstać na platformie, pod którą znajdą się biegnące tędy tory kolejowe. Stadion to tylko część większego projektu deweloperskiego, zakładającego ponadto budowę czterech hoteli, apartamentów, sklepów, barów, restauracji, biur, a także przestrzeni publicznych i terenów zielonych.

Czy propozycje budowy stadionu w Quay Park padały już wcześniej?

Nie jest to pierwsza propozycja budowy stadionu w Quay Park. Lokalizację tą wskazywał już w 2016 nowo wybrany wówczas burmistrz Phil Goff, była ona rozważana również w studium wykonalności zleconym przez miasto w 2017. W 2018 duży plan deweloperski z 4 tys. apartamentów, a także stadionem obok Spark Areny, stworzyła lokalna pracownia architektoniczna Archimedia.

Skąd wzięła się nazwa Te Tōangaroa?

Dawniej obszar, na którym planuje się budowę stadionu, był częścią niedużej zatoki o nazwie Mechanics Bay, lub Te Tōangaroa w języku maoryskim. Na przełomie XIX i XX wieku dokonano poszerzenia nabrzeża, zyskując dodatkowe tereny. Nazwa projektu (Te Tōangaroa) odnosi się właśnie do nazwy dawnej zatoki, używanej przez Maorysów.

Jak ma powstać Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Nie podano wstępnie żadnych szczegółów dotyczących kosztów, ani modelu finansowania, choć wiadomo, że inwestycja będzie wymagać środków zarówno z sektora prywatnego, jak i z funduszy publicznych. Budowa stadionu, według wstępnych szacunków, może zająć 5-6 lat, a wdrożenie całego projektu deweloperskiego ponad 15 lat.

Jakie są szanse na powstanie Te Tōangaroa Auckland Stadium?

Projekt jest odpowiedzią na wezwanie miasta i trwającą od lat dyskusję na temat budowy w Auckland nowego stadionu. Istnieją trzy konkurencyjne wizje: dwie dotyczą budowy nowych stadionów na nabrzeżu, w pobliżu centrum – w Wynyard Point (National Stadium at Wynyard Point) i w Bledisloe Wharf (Auckland Waterfront Stadium); trzecia propozycja zakłada rozbudowę Eden Park (Eden Park 2.0).

Projekt nowego stadionu w Quay Park jest z pewnością najbardziej ekstrawagancką z czterech wizji, przykuwającą uwagę mieszkańców oraz mediów, ale o wyborze preferowanego przez miasto rozwiązania będą również decydować inne czynniki, jak kwestie finansowania, stąd na wstępnym etapie ciężko ocenić, na ile realne są szanse na realizację tej koncepcji.