Stadio San Siro – opis stadionu

Dlaczego wybudowano San Siro?

Budowa stadionu rozpoczęła się w 1925 roku w mediolańskiej dzielnicy San Siro. Nowy obiekt pierwotnie nosił nazwę Nuovo Stadio Calcistico San Siro (Nowy Stadion Piłkarski San Siro). Inicjatorem projektu był Piero Pirelli, ówczesny prezes AC Milan, który nalegał na wzniesienie stadionu piłkarskiego w pobliżu hipodromu del Trotto w Mediolanie.

Stadion, zaprojektowany na wzór angielskich obiektów (typowo piłkarski, bez bieżni lekkoatletycznej), został ukończony w ciągu 13 miesięcy, a koszt budowy wyniósł 5 milionów włoskich lirów (równowartość około 2500 €). Stadion składał się z czterech prostych trybun i mógł pomieścić 35 000 widzów. Oficjalnie zainaugurowano go 19 września 1926 roku podczas derbów Mediolanu z Interem. Początkowo stadion był własnością i domem AC Milan. W 1947 roku Inter, dotychczas korzystający z Areny Civica w centrum miasta, został dzierżawcą obiektu, który od tego momentu dzielą oba kluby.

Jak wyglądały pierwsze przebudowy San Siro?

W 1935 roku miasto Mediolan zakupiło stadion i rozpoczęło jego pierwszą rozbudowę. W ramach prac dobudowano cztery łuki łączące oryginalne trybuny, zwiększając pojemność obiektu do 55 000 miejsc.

Kolejna przebudowa miała miejsce w latach 1948–1955. Inżynierowie Armando Ronca i Ferruccio Calzolari opracowali projekt rozbudowy, który zakładał zwiększenie pojemności stadionu z 55 000 do 150 000 widzów. Plan przewidywał budowę trzech dodatkowych pierścieni trybun, ułożonych pionowo. Dostęp do wyższych poziomów miał być zapewniony przez 19 spiralnych ramp o długości 200 metrów każda.

Podczas realizacji zrezygnowano jednak z budowy najwyższego pierścienia, a finalna pojemność stadionu wyniosła 100 000 miejsc. Z czasem, ze względów bezpieczeństwa, ograniczono liczbę widzów do 60 000 miejsc siedzących i 25 000 stojących. W 1957 roku zakończono instalację oświetlenia nocnego, a w 1967 roku zainstalowano elektroniczny billboard.

Co wydarzyło się w 1980 roku na San Siro?

W 1980 roku stadion otrzymał oficjalną nazwę Giuseppe Meazza, na cześć zmarłego w 1979 roku legendarnego zawodnika Interu, który w sezonie 1941/1942 występował także w barwach Milanu. Giuseppe Meazza był dwukrotnym mistrzem świata z reprezentacją Włoch. Nazwa ta jest obecnie częściej używana przez fanów Interu, podczas gdy sympatycy Rossonerich preferują tradycyjne określenie San Siro.

Jak wyglądała gruntowna przebudowa San Siro przed Mistrzostwami Świata 1990?

Ostatnia poważna renowacja San Siro, przeprowadzona w latach 1987–1990 z okazji Mistrzostw Świata FIFA 1990, kosztowała 60 mln $. Modernizacja miała na celu zwiększenie pojemności stadionu do 85 000 widzów oraz budowę zadaszenia. Gmina Mediolan zleciła projekt architektom Giancarlo Ragazziemu i Enrico Hofferowi oraz inżynierowi Leo Finziemu.

Aby osiągnąć zakładane cele, zbudowano trzeci pierścień trybun (znajdujący się na Curva Nord, Curva Sud oraz trybunie zachodniej), wsparty na jedenastu wieżach wsporczych, wyposażonych w spiralne rampy ułatwiające dostęp publiczności. Cztery z tych wież, umieszczone w narożnikach stadionu, podtrzymują charakterystyczny dach z wystającymi czerwonymi dźwigarami. Rozbudowany stadion został oficjalnie zainaugurowany 25 kwietnia 1990 roku, zaledwie kilka tygodni przed rozpoczęciem turnieju.

Co zrobiono na San Siro w ramach ostatniej przebudowy?

W latach 2011–2015 przeprowadzono kolejną modernizację obiektu. Celem było przybliżenie widowni do boiska oraz integracja ławek rezerwowych z trybunami. Zmieniono także strukturę murawy, wprowadzając mieszankę trawy naturalnej i sztucznej. Dodatkowo powstały cztery nowe skyboxy, zmodernizowano toalety oraz utworzono nowe muzeum stadionowe. Całość inwestycji wyniosła 8,7 mln €.

Jaka będzie przyszłość San Siro?

W czerwcu 2019 roku AC Milan i Inter Mediolan ogłosiły plany budowy nowego stadionu o pojemności 60 000 miejsc, który miał powstać obok San Siro. Początkowy koszt projektu szacowano na 800 mln $, a stadion miał być gotowy na sezon 2022/23. Te założenia nie zostały jednak zrealizowane.

Burmistrz Mediolanu Giuseppe Sala oraz rada miasta zastrzegli, że San Siro pozostanie w użytku przynajmniej do Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2026 i Zimowej Paraolimpiady w Mediolanie i Cortina d’Ampezzo. 26 września 2019 roku zaprezentowano dwa projekty nowego stadionu, nazwane wstępnie Nuovo Stadio Milano i Nuovo Stadio Milano II, zaprojektowane odpowiednio przez Populous i MANICA. Ostatecznie, w grudniu 2021 roku, wybrano projekt Populous.

W 2023 roku pojawiły się nowe informacje o planach budowy stadionów przez oba kluby. AC Milan ogłosił 27 września zamiar budowy własnego obiektu w San Donato Milanese, podczas gdy Inter 5 października wybrał lokalizację w Rozzano, 10 km na południe od centrum Mediolanu.

Nowy właściciel Interu, fundusz Oaktree, zapowiedział budowę stadionu obok San Siro, co pozwoliłoby klubowi generować dodatkowe 60 mln € rocznie. Łącznie, z wpływami ze sprzedaży biletów, przychody mogłyby osiągnąć 130 mln €, co zbliżyłoby Inter do największych europejskich klubów, takich jak Bayern Monachium czy Manchester United.

Aby projekt mógł ruszyć, oba mediolańskie kluby muszą zainwestować około 197 mln €, co obejmuje stadion oraz przyległe tereny. Decyzja w sprawie przyszłości stadionu ma zapaść w marcu 2025 roku, gdy kluby przedstawią zaktualizowany plan finansowy. Jeśli plan zostanie zaakceptowany, budowa mogłaby się zakończyć najwcześniej w 2030 roku.

Jakie eventy sportowe miały miejsce na San Siro?

San Siro, oprócz regularnych meczów AC Milan i Interu Mediolan, gościł liczne prestiżowe wydarzenia sportowe. Stadion od czasu do czasu służy jako arena meczów reprezentacji Włoch. W ramach europejskich rozgrywek klubowych odbyły się tu finały Pucharu Europy w 1965 roku (zwycięstwo Interu Mediolan) i w 1970 roku (Feyenoord), a także finały Ligi Mistrzów UEFA w 2001 roku (Bayern Monachium) i 2016 roku (Real Madryt). Planowany był również finał Ligi Mistrzów w 2026 roku, ale zrezygnowano z tego pomysłu przez niepokojący stan techniczny obiektu. W 2021 roku rozegrano na nim finał Ligi Narodów UEFA, w którym triumfowała reprezentacja Francji.

San Siro było również miejscem trzech finałów Pucharu UEFA, w których brał udział Inter (1991, 1994, 1997), gdy rozgrywano je w systemie dwumeczu. W 1995 roku Juventus wykorzystał San Siro jako swoją domową arenę podczas finału Pucharu UEFA, zamiast grać na Stadio delle Alpi. Mimo że stadion nigdy nie był gospodarzem finału Pucharu Zdobywców Pucharów UEFA, w 1951 roku odbył się tu Puchar Łaciński, wygrany przez AC Milan.

W 1960 roku San Siro gościło bokserski pojedynek o tytuł Junior Welterweight pomiędzy Duilio Loi a Carlosem Ortizem. W listopadzie 2009 roku rozegrano tu mecz testowy rugby union pomiędzy Włochami a Nową Zelandią, który zgromadził 80 000 widzów, ustanawiając rekord frekwencji w historii włoskiego rugby.

W przyszłości stadion stanie się areną ceremonii otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Mediolanie i Cortina d’Ampezzo 6 lutego 2026 roku.

Jakie eventy pozasportowe miały miejsce na San Siro?

Od lat 80. San Siro służy jako miejsce koncertów największych artystów międzynarodowych. Jako pierwszy wystąpił tu Bob Marley 27 czerwca 1980 roku podczas trasy Uprising Tour. W kolejnych latach na stadionie koncertowali m.in. Bob Dylan i Santana w 1984 roku, Bruce Springsteen w 1985 roku, Genesis, Duran Duran i David Bowie w 1987 roku, Michael Jackson w 1997 roku, a także Red Hot Chili Peppers w 2004 roku, U2 w 2005 i 2009 roku, The Rolling Stones w 2006 i 2022 roku, Madonna w 2009 roku, Depeche Mode w 2009, 2013, 2017 i 2023 roku, Bon Jovi w 2013 roku, Beyoncé w 2016 roku, Coldplay w 2017 i 2023 roku, Ed Sheeran w 2019 roku, Elton John w 2022 roku oraz Taylor Swift w 2024 roku.

Pierwszym włoskim artystą, który wyprzedał stadion, był Edoardo Bennato w lipcu 1980 roku. W 2007 roku Laura Pausini stała się pierwszą kobietą, która wystąpiła na San Siro, organizując także dwa kolejne koncerty w czerwcu 2016 roku. Vasco Rossi jest rekordzistą pod względem liczby koncertów na stadionie – wystąpił tam aż 29 razy w latach 1990–2019, w tym sześciokrotnie w ciągu 12 dni w 2019 roku. Luciano Ligabue dał na San Siro 13 koncertów, zajmując drugie miejsce wśród włoskich artystów. Międzynarodowym rekordzistą jest Bruce Springsteen, który zagrał na San Siro siedem koncertów.