W tym roku zapraszamy na Ranking 10+ po raz pierwszy w nowej, bardziej przejrzystej formie. Przede wszystkim co roku nowe wydanie znajdziecie właśnie w dziale Publikacje, nie wśród newsów. Po drugie, przechodzimy na system publikacji na starcie nowego sezonu (zamiast w grudniu, jak wcześniej), kiedy znane są już statystyki klubów grających w systemie jesień-wiosna. To oznacza, że właśnie zaczynacie czytać ranking za sezon 2011/12 (i 2011 dla krajów grających w systemie wiosna-jesień).

A jeśli po przeczytaniu tych paru zdań nie jesteście jeszcze pewni, o co chodzi, to własnie zaczynacie czytać raport przedstawiający wszystkie kluby Europy (w tym roku 214), które gromadzą średnio co najmniej 10 tys. widzów na mecz. Smacznego!

TABELA 1. Liczba klubów 10+ wg krajów

Zaledwie w 23 krajach (a 22 systemach rozgrywek¹) znalazły się klub przekraczające widownię rzędu 10 tys. widzów na mecz. Tradycyjnie podium dzielą między siebie Anglia, Niemcy i Włochy, ale trzecie z miejsc jest zagrożone dzięki nowym inwestycjom w stadiony piłkarskie we Francji, w dużej mierze przy okazji Euro 2016. Francuska piłka już teraz ma więcej klubów przyciągających ponad 10 tys. osób niż hiszpańska.

Uawgę zwraca bardzo wyrównany poziom frekwencji w rosyjskiej Primer Lidze, gdzie aż 9 klubów mieści się w przedziale 10-20 tys. miejsc i - jak bywało już nieraz w przeszłości - najwyższych widowni nie notuje się w Moskwie. Tym razem krajowy lider to Kubań Krasnodar.

Znaczące wzrosty przed Euro 2012 odnotowały też polskie i ukraińskie kluby. O ile jednak ukraińskie wcześniej był już obecne w podobnej liczbie i teraz tylko poprawiały swe wyniki (aż 3 w pierwszej setce Europy), o tyle w Polsce pierwszy raz od zmiany systemu politycznego aż 5 klubów przeszło magiczną granicę 10 tys. na mecz, a Legia jest pierwszym polskim klubem notowanym w pierwszej setce pod względem widowni.

Osłabła pozycja kilku krajów - w Austrii tylko dwa kluby przeszły granicę 10+ (i sensacyjnie nie ma wśród nich mistrza z Salzburga, który dziś nie zapełnia Red Bull Areny nawet w 1/3 pojemności), w Grecji dokonał tego jedynie Olympiakos, w Rumunii tylko Steaua, a w Czechach jedynie Sparta, która jest w ogonie rankingu. Za to mimo ledwie jednego kraju w notowaniu warto zwrócić uwagę na Crveną Zvezdę Belgrad, ponieważ ten klub jeszcze w 2009 roku miał widownie rzędu 6,5 tys. osób, a od tego czasu dokłada co sezon kolejne 6 i dzięki "Gwieździe" Serbia ma swojego reprezentanta.

Liczba klubów	Kraj	Lider w kraju
44	Anglia	3. Manchester United (75 387)
33	Niemcy	1. Borussia Dortmund (80 521)
22	Włochy	15. AC Milan (49 020)
21	Francja	24. Paris Saint-Germain (42 882)
19	Hiszpania	2. FC Barcelona (75 844)
14	Holandia	13. Ajax Amsterdam (50 147)
9	Rosja	103. Kubań Krasnodar (20 001)
6	Ukraina	37. FC Shakhtar Donetsk (36 983)
6	Szwajcaria	54. FC Basel (29 775)
6	Belgia	68. Standard Liège (25 113)
5	Portugalia	25. SL Benfica (42 646)
5	Polska	98. Legia Warszawa (20 928)
5	Szwecja	165. AIK Solna (13 865)
4	Norwegia	153. Rosenborg BK (14 510)
3	Szkocja	12. Celtic (50 904)
3	Dania	141. FC København (15 148)
2	Walia	83. Cardiff City (22 100)
2	Austria	137. Rapid Wien (15 767)
1	Turcja	43. Galatasaray (34 685)2
1	Grecja	90. Olympiakos Piräus (21 523)
1	Serbia	106. Crvena Zvezda (19 783)
1	Rumunia	133. Steaua (16 192)
1	Czechy	208. Sparta Praha (10 322)

¹ - Walijskie kluby rozgrywają mecze w rozgrywkach angielskich.

² - Galatasaray jako jedyny turecki klub podaje oficjalnie frekwencję podczas swoich meczów, co uniemożliwia lepsze pokazanie Turcji w rankingu.

TABELA 2. Lista klubów 10+

Podium z roku na rok zmienia się nieznacznie - pierwsza czwórka to od kilku lat Borussia, Barcelona, Real i Manchester United, które czasem jedynie rotują między sobą. Do tej grupy nie może dobić Bayern, który ma potencjał, ale gra na zbyt małym stadionie.

Pierwsza dziesiątka - też tradycyjnie - zdominowana przez kluby z Niemiec, których jest aż 6 i tylko jeden nie wypełniał swojego stadionu do granic (Hertha). Pierwsza niespodzianka to brak włoskiego zespołu w najlepszej dziesiątce Europy, bowiem we wszystkich wcześniejszych notowaniach rankingu Inter lub Milan miały widownię ponad 50 tys. osób. Tym razem jest znacznie gorzej - Milan 15., a Inter 20.

Francja, choć ma aż 22 kluby z widownią 10+, swój najlepszy zespół notuje na 24. pozycji. I już za rok najpewniej będzie nowy lider, ponieważ Lille sprzedało prawie 40 tys. karnetów na swój nowy stadion, podczas gdy PSG mimo najlepszego wyniku od lat stałych bywalców ma znacznie mniej. Trzeba jednak pamiętać, że oba kluby korzystają na przebudowie "Welodromu" i kryzysie z budową nowego obiektu w Lyonie, gdzie znajdują się najbardziej prawdopodobni liderzy Francji pod względem liczby widzów.

Ogromny skok notuje Galatasaray, które po przenosinach z małego Ali Sami Yen rośnie w bardzo szybkim tempie. W rozpoczętym już sezonie klub zagwarantował sobie pobicie własnego rekordu dzięki sprzedaży ponad 40 tys. karnetów na Türk Telekom Arena. Wszystko wskazuje więc, że wśród 30 najchętniej oglądanych klubów Europy po raz pierwszy pojawi się zespół z Turcji.

I dochodzimy do Polski, która po raz pierwszy ma aż 5 klubów w zestawieniu. To i bardzo dobrze, i... niespecjalnie. Dobrze, bo nowe stadiony pokazują, że nasze czołowe kluby mają znacznie wyższy potencjał niż niektórzy sądzili. Ale czy powinniśmy się tym zadowalać? Po pierwsze, tylko jeden z tej piątki zapełnia swój stadion powyżej połowy - to Legia. Po drugie, wyraźnie brakuje Cracovii, Korony i Zagłębia, które mogły tę grupę uzupełnić, ale czegoś brakło. W Kielcach protest w związku z nadgorliwością policji, w Krakowie dołująca ostatnia pozycja w lidze, a w Lubinie i słaba gra, i nienajlepsza atmosfera wokół klubu.

Na koniec parę klubów, które warto wyróżnić. Na start RC Lens. W skali Francji czwarta najwyższa frekwencja, a przecież klub gra w drugiej lidze i w dodatku po sąsiedzku wyrósł mu niezwykle silny i medialny lokalny rywal - Lille. Crvena Zvezda - za co, napisane jest w opisie pierwszej tabeli. A na koniec zespół z pozycji 212. Gromadzenie 10 tys. widzów na mecz wydaje się nie być aż tak trudne, skoro tabela ma 214 klubów, ale spróbujcie to osiągnąć, grając w czwartej lidze! Bradford City daje radę od lat, za co należą się gratulacje!

Nr	Klub	Stadion	Frekwencja
1	Borussia Dortmund	Signal Iduna Park	80 521
2	FC Barcelona	Camp Nou	75 844
3	Manchester United	Old Trafford	75 387
4	Real Madryt	Santiago Bernabeu	74 564
5	Bayern Monachium	Allianz Arena	69 000
6	FC Schalke 04	Veltins Arena	61 218
7	Arsenal FC	Emirates Stadium	60 000
8	VfB Stuttgart	Mercedes Benz Arena	55 090
9	Hamburger SV	Imtech Arena	53 465
10	Hertha BSC	Olympiastadion Berlin	53 449
11	Borussia M-gladbach	Borussia Park	51 847
12	Celtic FC	Celtic Park	50 904
13	Ajax Amsterdam	Amsterdam ArenA	50 147
14	Newcastle United	St. James Park	49 936
15	AC Milan	San Siro	49 020
16	1. FC Köln	RheinEnergie Stadion	47 482
17	Manchester City	Etihad Stadium	47 035
18	Rangers FC	Ibrox Stadium	46 362
19	Hannover 96	AWD Arena	44 826
20	FC Inter	San Siro	44 806
21	Feyenoord Rotterdam	De Kuip	44 605
22	Liverpool FC	Anfield	44 253
23	Club Atlético de Madrid	Estadio Vicente Calderón	43 038
24	Paris Saint-Germain	Parc des Princes	42 882
25	SL Benfica	Estadio da Luz	42 646
26	1. FC Kaiserslautern	Fritz-Walter-Stadion	42 434
27	1. FC Nürnberg	easyCredit Stadion	41 968
28	Chelsea FC	Stamford Bridge	41 478
29	Werder Bremen	Weserstadion	40 808
30	Olympique de Marseille	Stade Vélodrome	40 445
31	SSC Napoli	Stadio San Paolo	39 808
32	Sunderland AFC	Stadium of Light	39 095
33	Valencia CF	Estadio Mestalla	38 263
34	Eintracht Frankfurt	Commerzbank Arena	37 641
35	Juventus FC	Juventus Stadium	37 545
36	Real Betis Balompié	Estadio Benito Villamarín	37 405
37	FC Shakhtar Donetsk	Donbass Arena	36 983
38	AS Roma	Stadio Olimpico	36 219
39	Tottenham Hotspur FC	White Hart Lane	36 026
40	Sevilla FC	Estadio Ramón Sánchez Pizjuán	35 684
41	FC Porto	Estádio do Dragão	35 177
42	Athletic Club de Bilbao	Estadio San Mamés	35 053
43	Galatasaray SK	Türk Telekom Arena	34 685
44	Sporting CP	Estádio Jose Alvalade XXI	34 490
45	Aston Villa	Villa Park	33 873
46	PSV Eindhoven	Philips Stadion	33 376
47	Everton FC	Goodison Park	33 228
48	Olympique Lyonnais	Stade de Gerland	33 067
49	1. FSV Mainz	Coface Arena	32 910
50	SS Lazio	Stadio Olimpico	32 410
51	Fortuna Düsseldorf	Esprit Arena	31 900
52	West Ham United	Upton Park	30 923
53	FC Augsburg	Impuls Arena	30 259
54	FC Basel	St. Jakob Park	29 775
55	Málaga CF	Estadio la Rosaleda	28 619
56	Bayer Leverkusen	Bayarena	28 494
57	1899 Hoffenheim	Wirsol Rhein-Neckar Arena	28 026
58	FC Twente	De Grolsch Veste	27 707
59	VfL Wolfsburg	Volkswagen Arena	27 614
60	Stoke City	Britannia Stadium	27 226
61	FK Metalist Kharkiv	Metalist Arena	26 663
62	Norwich City	Carrow Road	26 548
63	Southampton	St. Mary's Stadium	26 419
64	Derby County	Pride Park	26 020
65	Wolverhampton Wanderers	Molineux Stadium	25 672
66	SC Heerenveen	Abe Lenstra Stadion	25 306
67	Fulham FC	Craven Cottage	25 293
68	Standard Liège	Stade de Sclessin	25 113
69	Real Zaragoza CD	Estadio de la Romareda	24 947
70	Dynamo Dresden	Glücksgas-Stadion	24 848
71	West Bromwich Albion	The Hawthorns	24 798
72	Club Brugge KV	Jan Breydel Stadion	24 344
73	Real Sociedad de Fútbol	Estadio Anoeta	23 728
74	RCD Espanyol de Barcelona	Estadi Nou Sarria	23 682
75	Bolton Wanderers	Reebok Stadium	23 670
76	Leeds United	Elland Road	23 379
77	FC Sankt Pauli	Millerntor-Stadion	23 220
78	Leicester City	King Power Stadium	23 036
79	TSV 1860 München	Allianz Arena	22 898
80	SC Freiburg	Glücksgas-Stadion	22 676
81	Blackburn Rovers	Ewood Park	22 551
82	RSC Anderlecht	Constant Vanden Stock Stadion	22 349
83	Cardiff City	Cardiff City Stadium	22 100
84	Nottingham Forest	City Ground	21 969
85	KRC Genk	Cristal Arena	21 942
86	FC Groningen	Euroborg	21 819
87	RC Lens	Stade Félix-Bollaert	21 774
88	Real Sporting Gijón	Estadio El Molinón	21 660
89	Granada CF	Estadio Nuevo los Carmenes	21 526
90	Olympiakos Piräus	Stádio Georgios Karaiskakis	21 523
91	AS Saint-Etienne	Stade Geoffroy-Guichard	21 478
92	Toulouse FC	Stadium de Toulouse	21 446
93	ACF Fiorentina	Stadio Artemio Franchi	21 412
94	Eintracht Braunschweig	Eintracht-Stadion	31 396
95	Sheffield Wednesday	Hillsborough	21 336
96	FK Dynamo Kyiv	Stadion Olimpijski	21 288
97	BSC Young Boys	Stade de Suisse	21 104
98	Legia Warszawa	Stadion Wojska Polskiego	20 928
99	UC Sampdoria	Stadio Luigi Ferraris	20 733
100	Stade Rennais FC	Stade de la Route de Lorient	20 725
101	Girondins de Bordeaux	Stade Chaban-Delmas	20 712
102	Brighton and Hove Albion	AMEX Stadium	20 029
103	Kubań Krasnodar	Kuban Stadion	20 001
104	Swansea City	Liberty Stadium	19 946
105	Zenit Sankt Petersburg	Petrovskiy Stadion	19 892
106	FK Crvena Zvezda Beograd	Marakana	19 783
107	FC Utrecht	Stadion Galgenwaard	19 595
108	Bologna FC 1909	Stadio Renato dall'Ara	19 257
109	Reading FC	Madejski Stadium	19 219
110	US Palermo	Stadio Renzo Barbera	19 218
111	Birmingham City	St. Andrew's Stadium	19 126
112	Spartak Moskwa	Łużniki	18 854
113	Hull City	KC Stadium	18 790
114	Sheffield United	Bramall Lane	18 701
115	Genoa FC	Stadio Luigi Ferraris	18 698
116	Wigan Athletic	DW Stadium	18 634
117	Alemannia Aachen	Tivoli	18 612
118	Udinese Calcio	Stadio Friuli	18 595
119	Ipswich Town	Portman Road	18 266
120	NAC Breda	Rat Verlegh Stadion	17 686
121	Middlesbrough	Riverside Stadium	17 557
122	Vitesse Arnhem	Gelredome	17 529
123	Montpellier Hérault SC	Stade de la Mosson	17 492
124	Charlton Athletic	The Valley	17 485
125	Lechia Gdańsk	PGE Arena Gdańsk	17 317
126	Queens Park Rangers	Loftus Road	17 295
127	Villareal CF	Estadio el Madrigal	17 263
128	LOSC Lille Metropole	Stadium Nord	16 971
129	Śląsk Wrocław	Stadion Miejski we Wrocławiu	16 627
130	Rubin Kazań	Centralnyj Stadion Kazań	16 415
131	AS Cesena	Stadio Dino Manuzzi	16 410
132	AZ Alkmaar	AFAS Stadion	16 365
133	Steaua Bucureşti	Stadionul Ghancea	16 192
134	1. FC Union Berlin	Alte Försterei	16 124
135	CA Osasuna Pamplona	Estadio El Sadar	15 852
136	FK Dnipro Dniepropietrovsk	Dnipro Arena	15 829
137	Rapid Wien	Gerhard-Hanappi-Stadion	15 767
138	Wisła Kraków	Stadion im. Henryka Reymana	15 690
139	FC Lorient	Stade de Moustoir	15 643
140	Atalanta BC	Stadio Atletti Azzurri d'Italia	15 492
141	FC København	Parken Stadion	15 448
142	Calcio Catania	Stadio Angelo Massimino	15 387
143	Valenciennes FC	Stade du Hainaut	15 373
144	AS Nancy Lorraine	Stade Marcel Picot	15 328
145	SM Caen	Stade Michel d'Ornano	15 280
146	Crystal Palace	Selhurst Park	15 219
147	Karlsruher SC	Wildparkstadion	15 173
148	Sporting Braga	Estadio Municipal de Braga	15 169
149	Coventry City	Ricoh Arena	15 118
150	Lech Poznań	Stadion Miejski w Poznaniu	15 099
151	Portsmouth FC	Fratton Park	15 044
152	Torino FC	Stadio Comunale di Torino	14 914
153	Rosenborg BK	Lerkendal Stadion	14 510
154	Terek Grozniy	Achmat Arena	14 447
155	Roda JC Kerkrade	Parkstad Limburg	14 351
156	Lokomotiv Moskwa	Stadion Lokomotiv	14 282
157	Anzhi Makhachkala	Dynamo Stadion	14 273
158	Krylia Sovetov Samara	Metallurg Stadion	14 257
159	FC Luzern	swissporarena	14 180
160	Huddersfield Town	Galpharm Stadium	14 131
161	FC Sochaux-Montbéliard	Stade Auguste Bonal	14 079
162	Hansa Rostock	DKB Arena	14 053
163	Burnley FC	Turf Moor	14 048
164	Bristol City AFC	Ashton Gate	13 907
165	AIK Solna	Råsunda	13 865
166	Hellas Verona	Stadio Marc Antonio Bentegodi	13 848
167	FK Chornomorets Odesa	Stadion Chernomorets	13 842
168	VfL Bochum	rewirpowerSTADION	13 756
169	Parma FC	Stadio Ennio Tardini	13 646
170	Dijon FCO	Stade Gaston Gérard	13 597
171	Stade Brestois 29	Stade Francis-Le Blé	13 542
172	MSV Duisburg	Schauinsland-Reisen-Arena	13 461
173	FC Nantes	Stade de la Beaujoire	13 419
174	Heart Of Midlothian FC	Tyncastle Stadium	13 381
175	Vålerenga IF	Ullevål Stadion	13 337
176	Levante UD	Estadi Ciutat de Valencia	13 224
177	Real CD Mallorca	Iberostar Estadi	13 205
178	SK Brann	Brann Stadion	13 012
179	Stade de Reims	Stade Auguste-Delaune	12 851
180	Pescara Calcio	Stadio Adriatico	12 835
181	Brøndby IF	Brøndby Stadion	12 782
182	Blackpool FC	Bloomfield Road	12 764
183	Watford AFC	Vicarage Road	12 710
184	Malmö FF	Swedbank Stadion	12 388
185	NEC Nijmegen	McDOS Goffertstadion	12 158
186	ADO Den Haag	Kyocera Stadion	12 154
187	AJ Auxerre	Stade de l'Abbe Deschamps	12 123
188	Vitória SC Guimarães	Estádio Dom Afonso Henriques	12 078
189	De Graafschap	De Vijverberg	12 038
190	Real RC Santander	Estadio el Sardinero	11 878
191	Energie Cottbus	Stadion der Freundschaft	11 272
192	Helsingborgs IF	Olympia Stadion	11 203
193	Aarhus GF	NRGi Park	10 972
194	Navara Calcio	Stadio Silvio Piola	10 957
195	KAA Gent	Jules Ottenstadion	10 936
196	SpVgg Greuther Fürth	Trolli Arena	10 909
197	Rayo Vallecano de Madrid	Campo de Fútbol de Vallecas	10 849
197	IFK Göteborg	Gamla Ullevi	10 849
199	Sturm Graz	Stadion Graz-Liebenau	10 827
200	ES Troyes AC	Stade de l'Aube	10 785
201	Cagliari Calcio	Stadio Sant'Elia	10 698
202	Servette Genève	Stade de Genéve	10 697
203	FK Krasnodar	Kuban Stadion	10 620
204	KV Mechelen	Achter de Kazerne	10 582
205	FC Zürich	Letzigrund	10 512
206	FK Karpaty Lviv	Stadion Ukraina / Arena Lwów	10 503
207	Barnsley FC	Oakwell Stadium	10 331
208	Sparta Praha	Generali Arena	10 322
209	FC Sion	Stade Tourbillon	10 276
210	Viking FK	Viking Stadion	10 250
211	SC Paderborn 07	Paderborner Stadion	10 248
212	Bradford City	Valley Parade	10 171
213	AC Siena	Stadio Artemio Franchi	10 128
214	IF Elfsborg	Borås Arena	10 029

Dane opracowywane na podstawie raportów władz ligowych (m.in. Premier League, Ligue 1, Ligue 2, Bundesliga), oficjalnych danych klubów, własnych obliczeń opartych na danych klubowych oraz informacji serwisów partnerskich - European-Football-Statistics.co.uk i WeltFussball.de.