GelreDome – opis stadionu

Potrzeba budowy nowoczesnego stadionu w nadreńskim Arnhem była oczywista już od lat 80. XX wieku, ale na konkrety przyszła pora wraz z otrzymaniem przez Holandię praw do organizacji Euro 2000. W Arnhem przewidziano powstanie pierwszego w Europie stadionu, który jednocześnie miałby rozsuwany dach, wysuwane boisko i możliwość ogrzewania/chłodzenia całego wnętrza.

Niecodziennego projektu podjęła się pracownia Alynia Architecten. By zminimalizować koszt powstał stadion bez narożników, co umożliwiło postawienie pokaźnej stalowej ramy dla dwóch ruchomych segmentów dachu. Same trybuny powstały z żelbetu wewnątrz ramy, wyłączając jedynie trybunę południową. Ta musiała być stalowa, ponieważ pod nią przewidziano 85-metrowy otwór pozwalający wysunąć boisko. Nawierzchnia znajduje się na ważącej 11 tys. ton płycie, pierwszej w swoim rodzaju.

Na widowni przewidziano miejsce dla ok. 26 tys. widzów, choć na czas Euro 2000 udało się powiększyć liczbę do wymaganych przez UEFA 30 tys. miejsc. Ta liczba uwzględnia 49 lóż na zachodniej trybunie. W układzie koncertowym może tu z kolei wejść nawet 41 tys. widzów.

Niezwykłe w swoim czasie technologie weszły w użycie w 1998 roku, gdy stadion cieszył się wielką popularnością wśród kibiców Vitesse. Ze średniej widowni na poziomie 8 tys. na starym stadionie klub wskoczył na poziom aż 21 tysięcy, notując jeden z największych wzrostów w historii. Okazało się to jednak krótkotrwałe i widownia ustabilizowała się znacznie poniżej 20 tys. na mecz, prowadząc do zmniejszenia pojemności w 2016 roku.

Nie tylko sprzedaż biletów na mecze okazała się z czasem problematyczna. Stadion pochłonął 75 mln € i miał być spłacany z zysków. Ostatecznie nie wystarczało na spłatę, dlatego w 2002 miasto oraz region musiały ratować obiekt i sam klub Vitesse przed upadkiem. Najpierw przed spłacanie części zobowiązań, a następnie przez odkupienie stadionu (19 mln € w 2003) samorząd ustabilizował sytuację. W 2007 można było sprzedać budynek nowemu właścicielowi, którym został deweloper Eurocommerce.

Dzięki swej wielofunkcyjności stadion gości wiele nie tylko piłkarskich imprez co roku. Właściwie wielu odwiedzających kojarzy obiekt przede wszystkim z koncertów (trudno znaleźć światowej sławy wykonawcę, który tu nie grał!), ponieważ te gromadzą co roku nawet parokrotnie więcej widzów niż pojedynki piłkarskie. Co nie oznacza, że w futbolu mało się tu dzieje. Vitesse, gościnnie Twente czy PSV, do tego reprezentacja Holandii (choć tylko raz o punkty), a okazjonalnie też turnieje piłkarskie (Euro 2000, Euro U21 2007) dopełniają bogatego kalendarza.