Estadio Olímpico de Sevilla – opis stadionu

Jak w skrócie prezentuje się Estadio La Cartuja?

Estadio La Cartuja powstał z myślą o igrzyskach olimpijskich, których jednak nie udało się w Sewilli zorganizować. Zamysł był również taki, by grały na nim dwa największe kluby z miasta, Betis i Sevilla FC, ale te ostatecznie wolały nadal występować na własnych obiektach i monumentalny stadion po otwarciu pozostał pusty…

Choć nie do końca, bo pomimo braku stałego gospodarza, odbyło się na nim całkiem sporo istotnych wydarzeń: lekkoatletyczne mistrzostwa świata (1999), finał Pucharu UEFA (2003), spotkania reprezentacji Hiszpanii, finały Copa del Rey czy mecze w ramach Euro 2020.

Obiekt gościł też mecze tenisowego Pucharu Davisa oraz imprezy muzyczne, a koncert Manuela Carrasco w 2023 przyciągnął rekordowe 74 345 osób.

W 2030 obiekt ma być jedną z aren mundialu, w związku z czym podjęto decyzję o pierwszej dużej przebudowie: w latach 2024–2025 zlikwidowano rzadko używaną bieżnię lekkoatletyczną, obniżono płytę boiska i dobudowano dodatkowe trybuny w dolnej części.

Dzięki modernizacji, obiekt zyskał typowo piłkarski charakter, a jego pojemność zwiększyła się z 57,6 tys. do 70 tys. widzów, co plasuje go w czołówce największych stadionów w kraju.

Zaprojektowany przez Cruz y Ortiz Arquitectos budynek otrzymał z zewnątrz oktagonalną formę, wzbogaconą o cztery narożne aneksy, które nadają całości więcej dynamizmu. Trybuny przykrywa owalny dach, przypominający rozłożony wachlarz flamenco.

Aby zminimalizować wpływ na płaski krajobraz, obiekt został częściowo wkopany w ziemię. Wewnątrz uwagę przykuwa ogromne „okno” w stylu znanym z amerykańskich stadionów, zwrócone w stronę południa – w kierunku miasta.

Dlaczego wybudowano Estadio La Cartuja?

Stadion Olimpijski w Sewilli został zainaugurowany przez króla Hiszpanii 5 maja 1999, a na otwarcie rozegrano mecz towarzyski Hiszpanii z Chorwacją (3:1). Głównym motywem, jaki przyświecał jego budowie była chęć organizacji Igrzysk Olimpijskich 2004.

Igrzysk ostatecznie nie udało się w Sewilli zorganizować (także tych w 2008, o które również miasto się ubiegało), za to latem 1999 na stadionie odbyły się lekkoatletyczne mistrzostwa Hiszpanii oraz mistrzostwa świata.

Sociedad Estadio Olímpico de Sevilla wyszło z inicjatywą, aby na stadionie grały dwa lokalne kluby piłkarskie: Sevilla FC i Real Betis, na wzór San Siro, gdzie swoje mecze rozgrywają AC Milan oraz Inter Mediolan. Jednakże, pomysł nie spotkał się z akceptacją kibiców obu klubów i nie został zrealizowany.

Skąd pochodzi nazwa Estadio La Cartuja?

Stadion, podobnie jak wyspa, na której się znajduje, czerpie nazwę od Klasztoru Świętej Maryi z las Cuevas, znanego także jako klasztor La Cartuja. Obiekt znany jest również jako Stadion Olimpijski w Sewilli (Estadio Olímpico de Sevilla).

Kiedy Estadio La Cartuja został przebudowany?

Po tym, jak Hiszpania – wspólnie z Portugalią i Marokiem – otrzymała prawo do organizacji Mistrzostw Świata 2030 (mecze mają się odbywać m.in. na Estadio La Cartuja), zdecydowano się na likwidację rzadko używanej bieżni lekkoatletycznej, obniżenie płyty boiska i wybudowanie dodatkowych partii trybun w dolnej części.

Prace rozpoczęły się w połowie 2024 i zakończyły w kwietniu 2025, tuż przed finałem Pucharu Króla. Była to pierwsza zakrojona na tak szeroką skalę modernizacja Estadio La Cartuja, dzięki której stadion otrzymał piłkarski układ trybun, a liczba miejsc dla widzów zwiększyła się z 57,6 tys. do 70 tys.

Przed mundialem w 2030 planowane są dalsze prace modernizacyjne.

Projekt przebudowy Estadio La Cartuja oraz relację z przeprowadzonych prac budowlanych można zobaczyć na osobnych podstronach

Jakie wydarzenia sportowe gościły na Estadio La Cartuja?

W 1999 roku na stadionie odbyły się VII Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce oraz Mistrzostwa Hiszpanii w tej samej dyscyplinie. W 2004 i 2011 roku stadion gościł drużynowy Puchar Davisa. Najwięcej wydarzeń związanych jest jednak z piłką nożną – rozegrano tu finał Pucharu UEFA w 2003 (FC Porto – Celtic Glasgow 3:2), a także finały Pucharu Króla, w latach 1999, 2001 oraz wszystkie edycje począwszy od 2021.

Podczas Mistrzostw Europy 2020, stadion był gospodarzem trzech meczów fazy grupowej (wszystkie z udziałem reprezentacji Hiszpanii) oraz jednego spotkania ⅛ finału. Reprezentacja Hiszpanii rozgrywała tu również mecze towarzyskie, w ramach Ligi Narodów oraz eliminacji do mistrzostw świata.

Ciekawostką jest fakt, że na stadionie rozegrano dwa nieoficjalne mecze towarzyskie reprezentacji Andaluzji, z Tunezją (2001) oraz z drużyną złożoną z piłkarzy z Izraela i Palestyny, w ramach tzw. „Meczu dla Pokoju” (2006). W 2022 roku stadion był gospodarzem finału Pucharu Króla w rugby.

Stadion będzie jedną z aren piłkarskich Mistrzostw Świata 2030, które mają odbyć się w Hiszpanii, Portugalii i Maroku (a także Argentynie, Urugwaju i Paragwaju, gdzie na początku turnieju ma się odbyć po jednym spotkaniu).

Jakie wydarzenia pozasportowe gościły na Estadio La Cartuja?

Na stadionie regularnie odbywają się koncerty międzynarodowych gwiazd. Do artystów, którzy występowali na La Cartuja, należą Madonna, U2, AC/DC, Bruce Springsteen oraz wielu innych. W 2009 roku Depeche Mode odwołało swój koncert, ale na stadionie pobito rekord frekwencji podczas koncertu hiszpańskiego artysty – 45 000 widzów oglądało występ Manuela Carrasco, a w 2023 roku koncert tego artysty przyciągnął 74 345 osób, co stanowi rekord frekwencji na koncercie w Hiszpanii.

Na stadionie występowali również: Red Hot Chili Peppers, Rosalía, Aitana, Nicky Jam, Maluma oraz J Balvin. Obiekt jest także miejscem organizacji różnych festiwali muzycznych.

Jak wygląda Estadio La Cartuja?

Po przebudowie z lat 2024–2025 stadion posiada piłkarski układ trybun, chociaż z racji że dawniej obiekt wyposażony był w bieżnię lekkoatletyczną, starsze, górne partie widowni – co widać zwłaszcza na łukach – mają owalny kształt.

Stadion może pomieścić 70 tys. widzów, co plasuje go w czołówce największych stadionów w Hiszpanii. Widownia wyposażona jest w żółte, plastikowe krzesełka – te, które znajdują się na nowych, dolnych fragmentach trybun, są składane i mają bardziej jaskrawą, pomarańczową barwę.

W symetrycznej, choć niejednorodnej formie trybun wyróżnić można podział część górną i dolną. Niższa partia złożona jest w większości z nowo wybudowanych fragmentów, które dopasowują się do prostokątnego kształtu boiska.

Dolne piętro otoczone jest owalnym pierścieniem górnego poziomu, który wzdłuż boiska dzieli się dodatkowo na dwie kondygnacje – wyższa część „prostuje się”, nie podążając za owalnym konturem niższego etażu i częściowo na niego nachodzi – w tym miejscu powstały również dodatkowe balkony.

Trybuna główna mieści się po zachodniej stronie. Na południowym łuku górny fragment widowni zastąpiono wielkim „oknem”, które zwrócone jest w kierunku miasta. W dwóch narożnikach umieszczono telebimy, każdy o powierzchni 68 m².

Widownię wieńczy dach, który pokrywa większość miejsc na trybunach. Jego graniasta powierzchnia może przypominać rozłożony wachlarz flamenco.

Z zewnątrz stadion otrzymał oktagonalną formę, wzbogaconą czterema przylegającymi, narożnymi aneksami, które nadają całości więcej dynamizmu. Ściany budynku obłożone zostały kamiennymi płytami.

Aby zminimalizować wpływ obiektu na płaski krajobraz, uniknięto stawiania wysokich masztów i pylonów, ponadto stadion jest też częściowo wkopany w ziemię, dzięki czemu jego wysokość udało się ograniczyć do 35 m.

W czterech narożnych aneksach, poza administracją stadionu, swoje biura mają rozmaite podmioty i instytucje, m.in. różne andaluzyjskie związki sportowe. Działa tu także centrum fitness oraz czterogwiazdkowy hotel, którego restauracja oraz niektóre pokoje mają widok na boisko. Stadion wyposażony jest we własny generator na wypadek przerwy w dostawie prądu.

Gdzie znajduje się Estadio La Cartuja?

Stadion Olimpijski w Sewilli leży na wyspie La Cartuja, znajdującej się na rzece Gwadalkiwir. Obiekt położony jest na północnych obrzeżach miasta i jest jednym z trzech dużych stadionów w Sewilli, obok Estadio Benito Villamarín (należącego do Realu Betis) oraz Estadio Ramón Sánchez-Pizjuán (należącego do Sevilla FC).

Obiekt znajduje się w pobliżu budynków wystawy Expo 1992 (obecnie Park Naukowo-Technologiczny Cartuja). Stadion jest dobrze skomunikowany, z dostępem do obwodnic SE-20 i SE-30 oraz stacji kolejowej Estadio Olímpico.

Kto jest właścicielem Estadio La Cartuja?

Właścicielem stadionu jest kilka podmiotów. Zarządzany jest przez spółkę „Sociedad Estadio Olímpico de Sevilla S.A.”, w której największym udziałowcem jest Junta de Andalucía (40%), zarząd wspólnoty autonomicznej Andaluzji. Pozostałymi udziałowcami są: Rząd Hiszpanii (25%), Rada Miasta Sewilla (19%), Diputación de Sevilla – instytucja publiczna prowincji Sewilla (13%) oraz Real Betis i Sevilla FC, które mają łącznie 3% udziałów.

Komu służy Estadio La Cartuja?

Stadion nie posiada stałego gospodarza, chociaż miał okazję gościć wiele istotnych wydarzeń sportowych, a także duże koncerty muzyczne. Dzięki przebudowie na typowo piłkarską arenę, ma szansę częściej gościć mecze reprezentacji Hiszpanii oraz stać się stałą areną rozgrywania finałów Copa del Rey. W 2030 obiekt będzie jedną z aren piłkarskich mistrzostw świata.

Kluby z Sewilli preferują rozgrywanie meczów na własnych obiektach, jednak w związku z planami ich przebudowy w niedalekiej przyszłości, zarówno Betis (2025–2027), jak i Sevilla FC (2026–2028) mają tymczasowo występować na Estadio La Cartuja.