Estadi Olímpic Lluís Companys – opis stadionu

Dlaczego wybudowano Estadi Montjuïc?

Estadi Montjuïc w Barcelonie został zaprojektowany przez Pere Domènecha, syna słynnego katalońskiego architekta z okresu modernizmu, Lluisa Domènecha i Montanera. Jednym z głównych celów budowy było przygotowanie Barcelony do organizacji Międzynarodowej Wystawy Expo w 1929 roku.

Stadion zaczęto budować w 1927 roku również z myślą o goszczeniu Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie. Mimo trzech prób (w 1920, 1924 i 1936 roku), żadna z kandydatur nie odniosła sukcesu. Dopiero za czwartym podejściem, w 1992 roku, Barcelona spełniła swoje marzenie o organizacji Igrzysk Olimpijskich.

Stadion został oficjalnie otwarty 20 maja 1929 roku meczem rugby pomiędzy Hiszpanią a Włochami, trzema rundami eliminacyjnymi w biegu na 100 metrów oraz meczem piłki nożnej pomiędzy reprezentacją Katalonii a Bolton Wanderers.

Jak zmieniała się nazwa Stadionu Olimpijskiego w Barcelonie na przestrzeni lat?

Początkowo stadion nosił nazwę Estadio de Montjuïc. W 1989 roku do nazwy dodano człon olimpijski, przekształcając ją w Estadio Olímpico de Montjuïc. W 2001 roku stadion został nazwany imieniem Lluísa Companysa, hiszpańskiego polityka i prawnika, który został schwytany i rozstrzelany przez reżim Franco. Ta nazwa funkcjonuje do dziś.

Gdzie znajduje się Estadi Olímpic Lluís Companys?

Stadion Olimpijski w Barcelonie mieści się w dzielnicy Sants-Montjuïc, na wzgórzu Montjuïc, w obrębie Parku Olimpijskiego L'Anella Olímpica de Montjuïc. Znajduje się na południowym wschodzie miasta, w niedalekiej odległości od katalońskich plaż oraz zamku Castell de Montjuïc. Stadion jest dobrze skomunikowany, w pobliżu znajduje się stacja kolejowa Barcelona-Terminal F3, metro oraz obwodnica B-10.

Jak wyglądał pierwszy Estadi Olímpic Lluís Companys?

Stadion został zaprojektowany z dużą dbałością o detale, z licznymi monumentalnymi akcentami, takimi jak wieże, bramy i pomniki. Trybuny obiektu miały kształt dwóch półkoli, połączonych prostymi liniami, nawiązującymi do rzymskich konstrukcji hipodromów i amfiteatrów. Wewnątrz znajdowała się bieżnia lekkoatletyczna oraz boisko, zorientowane na osi północ-południe.

Stadion, po zakończeniu budowy, mógł pomieścić 62 728 widzów, co czyniło go jednym z największych obiektów sportowych na świecie w tamtym czasie. Koszt budowy wyniósł 65 milionów peset.

Jak przebudowano Estadi Montjuïc na potrzeby Igrzysk Olimpijskich w 1992 roku?

17 października 1986 roku Barcelona została wybrana gospodarzem Igrzysk Olimpijskich w 1992 roku. Ponieważ stadion przez wiele lat był nieużytkowany, jego modernizacja stała się nieunikniona. Prace remontowe trwały w latach 1985-1989.

Kompleksowo odnowiono całą infrastrukturę stadionu, zwiększono jego pojemność, przebudowano murawę i bieżnię lekkoatletyczną, a także dodano nowe, dwupoziomowe trybuny. Poziom oryginalnej bieżni został obniżony o 11 metrów, a kamień węgielny z pierwszej budowy wykorzystano do budowy świątyni Sagrada Família. Jedynym elementem, który pozostał nietknięty, była fasada stadionu – symbol historycznego olimpijskiego dziedzictwa Barcelony.

Drugie otwarcie stadionu miało miejsce 8 września 1989 roku podczas 5. Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce. W 1992 roku stadion był areną ceremonii otwarcia i zamknięcia Igrzysk Olimpijskich oraz Paraolimpijskich, a także zawodów lekkoatletycznych.

Kto grał na Estadi Olímpic Lluís Companys?

Stadion nie należy do żadnego klubu piłkarskiego z Barcelony i nie jest wykorzystywany na stałe przez żadną drużynę. W ciągu ostatnich 100 lat zagrały tu jednak trzy drużyny okresowo. Pierwszą z nich byli Barcelona Dragons, drużyna futbolu amerykańskiego, która rozgrywała mecze w Światowej Lidze Futbolu Amerykańskiego i NFL Europe w latach 1991-2003. Po zmianie nazwy na FC Barcelona Dragons w 2003 roku, zespół przeniósł się na Mini Estadi przy kompleksie Camp Nou.

Drużyny piłkarskie grały tu tymczasowo podczas przebudowy swoich macierzystych stadionów. Po wyburzeniu historycznego Estadio de Sarrià w 1997 roku, Espanyol rozgrywał mecze na Montjuïc do 2009 roku, kiedy ukończono budowę Estadio Nou Sarrià. Przez czas budowy nowego Camp Nou, od 2022 roku, Duma Katalonii rozgrywa swoje mecze na stadionie olimpijskim w Barcelonie. Prawdopodobna data powrotu na Camp Nou to początek roku 2025.

Jak dostosowano Estadi Montjuïc na potrzeby FC Barcelony?

Stadion Olimpijski w Barcelonie po raz kolejny przeszedł lifting przed przybyciem FC Barcelony. W ramach projektu kilka obszarów stadionu zostało przekształconych w tym pokoje gościnne, trybuny prasowe, szatnie i boisko. Zmodernizowano systemy odwadniania, nawadniania i uzdatniania wody, a także zainstalowano nowy zbiornik na wodę. Ponadto dokonano modernizacji systemów transmisji zawodów i telewizji, aby spełnić wymagania La Liga i rozgrywek międzynarodowych.

Inne znaczące ulepszenia obejmują nowoczesne oświetlenie, sieci telekomunikacyjne, sektory komentatorskie, miejsca siedzące dla VIP-ów oraz wdrożenie zaawansowanych systemów, takich jak VAR i kamery śledzące.

Władze Barcelony usprawniły też transport publiczny kursujący w okolice areny. Powstały nowe linie autobusowe, wydłużono długość pracy linii metra dojeżdżającej w te rejony. Wybudowano ścieżke rowerową pomiędzy Plaza España i Miramar oraz doszło do wymiany systemów oświetleniowych przy ciągach dla pieszych prowadzących na obiekt.

Jak wygląda Estadi Olímpic Lluís Companys?

Estadi Olímpic Lluís Companys ma wielofunkcyjny charakter i wyposażony jest w bieżnię lekkoatletyczną. Bieżnię otaczają dwupoziomowe trybuny. Dolne piętro widowni posiada klasyczny, łagodnie wyprofilowany, owalny kształt, dopasowany do konturu bieżni. Górna kondygnacja ma nieco odmienną formę, prostą wzdłuż boiska i zakrzywioną na łukach.

Z pozoru niekompatybilne dwa piętra trybun tworzą jednak harmonijną, symetryczną całość. Estetyki stadionowi dodają bogato zdobione fasady oraz rzeźby konne. Na szczególną uwagę zasługuje pałacowa fasada trybuny głównej (zachodniej) z centralną kopułą oraz wieżą dzwonniczą po boku. Emblematyczna jest również monumentalna brama maratońska na północnym łuku.

Jedynie trybuna główna posiada zadaszenie. Obiekt wyposażono także w sztuczne oświetlenie. Reflektory zostały umieszczone na kilku masztach rozstawionych za wschodnią trybuną oraz w narożnikach, a także w dachu nad trybuną główną. Na południowym łuku znajduje się telebim i elektroniczna tablica wyników.

Jakie wydarzenia sportowe miały miejsce na Estadi Olímpic Lluís Companys?

Najważniejszym wydarzeniem były zdecydowanie Igrzyska Olimpijskie i Paraolimpijskie w 1992 roku. Stadion gościł również Igrzyska Śródziemnomorskie w 1955 roku. Dodatkowo rozegrano tu Mistrzostwa świata w lekkoatletyce (1989 rok), Mistrzostwa Europy w lekkoatletyce (2010 rok), czy mistrzostwa świata juniorów w lekkoatletyce (2012 rok). Na Montjuic odbyły się 22 finały krajowe w lekkoatletyce.

Na stadionie grały również drużyny futbolu amerykańskiego, rugby, czy odbywały się X-Games, Snow Show, walki bokserskie, szermierka, hokej, zawody sportów motorowych, miejskie biegi (Cursa dels Nassos, Cursa Lluís Companys, Bieg Śniadaniowy, Cursa de El Corte Inglés...).

Na stadionie odbywały się również mecze piłki nożnej. W latach 1997-2009 mecze Primera Division, a w latach 2022-2024 La Ligi. Na Montjuic gościły finały pucharu Króla w latach 1930, 1933, 1934, 1939, 1944, 1945, 1946, 1957 i 2004. Rozegrano tu też mecze Superpucharu Hiszpanii 1996, 2000 i 2006. 8 meczów zagrała tu reprezentacja Hiszpanii, wszystkie były to mecze towarzyskie.

Jakie wydarzenia pozasportowe miały miejsce na Estadi Olímpic Lluís Companys?

Po Igrzyskach stadion stał się areną licznych wydarzeń kulturalnych i biznesowych. Odbyły się tam wielkie międzynarodowe trasy koncertowe, a także inicjatywy miejskie i biznesowe. Na przestrzeni lat ponad miliony widzów uczestniczyły w ponad 1000 wydarzeń, które miały miejsce na stadionie od 1990 roku.

Wśród największych artystów, którzy wystąpili na Montjuïc, byli m.in. Michael Jackson, Madonna, Rolling Stones, Bruce Springsteen, Bon Jovi, Beyoncé, Ed Sheeran, AC/DC, Guns N' Roses, Metallica, Shakira, Bruno Mars, Coldplay, Harry Styles oraz The Weeknd.

Stadion był również miejscem Międzynarodowej Wystawy w Barcelonie (1929-1930), schronieniem dla uchodźców podczas wojny domowej w 1936 roku, a także służył jako schronienie podczas powodzi w Barcelonie w 1957 i 1958 roku. Stadion wykorzystano do ceremonii religijnych, a w 1965 roku był miejscem egzaminów na prawo jazdy.