Estadio Santiago Bernabéu – opis stadionu w budowie

Jak doszło do rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu?

Estadio Santiago Bernabéu został otwarty w 1947. Od tego czasu obiekt przeszedł już cztery znaczące rozbudowy, a także liczne mniejsze modernizacje. Stadion zalicza się do najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych obiektów sportowych w skali europejskiej i światowej, a jego gospodarz, Real Madryt, jest jednym z najbardziej popularnych i utytułowanych klubów piłkarskich na świecie.

Kolejna, piąta już duża rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu, mająca na celu znaczące unowocześnienie stadionu i radykalną zmianę wyglądu zewnętrznego, stała się jednym z priorytetów prezydenta Realu Madryt, Florentino Péreza, zwłaszcza po objęciu przez niego tej funkcji po raz drugi, w 2009.

Kiedy powstała koncepcja rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu?

W czerwcu 2012 klub poinformował o rozpoczęciu międzynarodowego konkursu na koncepcję architektoniczną rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu. Do konkursu zaproszone zostały renomowane pracownie z całego świata. 30 września 2012, na walnym zgromadzeniu członków klubu, Pérez zaprezentował cztery koncepcje, spośród których wybrano wizję przygotowaną przez gmp Architekten, L35 Arquitectos i Ribas & Ribas Arquitectos (wybór ogłoszono 31 stycznia 2014).

Realizację projektu opóźniły problemy w kwestii własności gruntów wokół stadionu. W międzyczasie rozważano nad szczegółami koncepcji architektonicznej. W ostatecznym projekcie zabrakło hotelu i centrum handlowego, a kształt fasady stadionu od strony wschodniej przyjął bardziej uproszczoną formę. Kolejne zmiany w projekcie ogłaszono już po rozpoczęciu inwestycji, a najważniejszą z nich było dodanie systemu składania murawy na segmenty i chowania ich pod ziemią.

Jakie są założenia rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu?

Koncepcję architektoniczną rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu można zobaczyć na osobnej podstronie

Przebudowa Estadio Santiago Bernabéu ma znacząco zmienić jego wygląd zewnętrzny. Obiekt wyraźnie poszerzy swój obrys i zyska zupełnie nową, futurystyczną fasadę z charakterystycznymi metalowymi listwami, a także dach, który przykryje wszystkie trybuny i zostanie wyposażony w otwieraną/zamykaną sekcję nad boiskiem. Pod dachem zostanie zainstalowany panoramiczny telebim.

Budynek zostanie rozbudowany w kierunku wschodnim i zachodnim, zyskując nowe powierzchnie użytkowe. Dotychczasowe wnętrza również zostaną poddane modernizacjom. Zewnętrzne, spiralne wieże po stronie zachodniej zostaną zastąpione nowymi; wszystkie cztery narożne wieże zostaną natomiast przysłonięte nową elewacją.

Układ trybun zostanie w dużej mierze zachowany. Największe zmiany zajdą na trybunie wschodniej, na której powstanie dodatkowe piętro. Przy okazji zlikwidowane zostaną też dwie boczne wieże, które znajdują się po bokach górnej części tej trybuny. Przestrzeń wytworzona w związku z likwidacją wież będzie wykorzystana na nieznaczne wydłużenie trzeciego piętra trybun.

Stadion otrzyma też nowe, składane krzesełka o ciemnoniebieskiej barwie. Na koronie trybun powstaną trzy przeszklone pawilony, a także panoramiczny taras (skywalk). Pojemność obiektu po modernizacji nie ulegnie większej zmianie.

Jednym z większych przedsięwzięć w ramach projektu będzie budowa systemu składania murawy, która będzie dzielona na sześć segmentów i chowana w głębokim na 30 m magazynie znajdującym się pod boiskiem.

Z otoczenia stadionu zniknie znajdujące się tuż obok centrum handlowe La Esquina del Bernabéu oraz aneks biurowy. W planach jest natomiast zwiększenie liczby podziemnych parkingów. Dodatkowo miasto planuje rozbudowę pobliskiej stacji metra.

Rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu zupełnie zmieni wizerunek stadionu, jak i samego klubu. Nowe Bernabéu ma być kojarzone z nowoczesnością, a także oddawać wielkość Realu i odzwierciedlać jego ambicje. Modernizacja pozwoli zaliczyć obiekt do ścisłej światowej elity. Znacznej poprawie ulegnie komfort odwiedzających, a stadion zyska większe możliwości komercyjne i będzie mógł przyciągać więcej dużych imprez.

Ile ma kosztować rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu?

Wstępne szacunki zakładały koszt modernizacji na poziomie 300-400 mln €, a w momencie rozpoczynania prac miało to być 575 mln €. Pożyczkę na taką kwotę uzyskano w amerykańskich instytucjach finansowych (Bank of America i JP Morgan). Po rozszerzeniu zakresu prac o system składania murawy, zaciągnięto kolejny kredyt na 225 mln €, zwiększając wydatki na modernizację do 800 mln $.

Koszty nadal jednak rosły, na co w dużym stopniu miała wpływ pandemia COVID-19 oraz wojna na Ukrainie, jak również kolejne zmiany w projekcie. W listopadzie 2023 klub zatwierdził zaciągnięcie kolejnego kredytu, na kwotę 370 mln €, a koszt całej inwestycji wzrósł już do 1,17 mld €, co czyni przedsięwzięcie jedną z najdroższych stadionowych modernizacji w historii.

Jak przebiega rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu?

Zakres prac realizowanych na Estadio Santiago Bernabéu jest bardzo szeroki i składa się z wielu różnych aspektów. Obiekt zostanie rozbudowany, zyska zupełnie nową elewację i dach (z zamykanym fragmentem nad boiskiem), zmiany zajdą też na trybunach i w dotychczasowych pomieszczeniach. Stadion wzbogaci się o system składania murawy, a widoczne zmiany zajdą również w jego otoczeniu.

Ponieważ przebudowa jest wieloaspektowa, prace przy realizacji różnych zadań przebiegają jednocześnie. Sprawy komplikuje konieczność zachowania funkcjonalności obiektu, choć tu paradoksalnie sprawy ułatwiła nieco pandemia COVID-19, w związku z którą Real przez półtorej roku nie występował na Bernabéu.

Kiedy rozpoczęła się rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu?

Do przetargu na głównego wykonawcę robót zaproszono cztery firmy, FCC, Ferrovial, Acciona i San José, które przedstawiły swoje oferty 15 lutego 2019. 8 maja 2019 Real ogłosił wybór przedsiębiorstwa FCC Construcción. Prace rozpoczęły się jeszcze w tym samym miesiącu.

Czy Estadio Santiago Bernabéu wyłączono z użytku na czas modernizacji?

Jednym z założeń przebudowy było zapewnienie ciągłego funkcjonowania stadionu. Prace miały przebiegać w taki sposób, aby nie przeszkadzały Realowi w rozgrywaniu spotkań na swoim obiekcie i miały być intensyfikowane w okresach przerw między rozgrywkami, np. latem. W naturalny sposób liczono się jednak z czasowymi ograniczeniami pojemności, drobnymi zmianami w kalendarzu rozgrywek i innymi niedogodnościami.

W marcu 2020, po wybuchu pandemii COVID-19, zawieszono ligowe rozgrywki; kiedy w czerwcu zostały one wznowione, bez udziału publiczności, Real postanowił przenieść się na swój rezerwowy obiekt, Estadio Alfredo di Stefano, by w pełni udostępnić Estadio Santiago Bernabéu ekipom budowlanym. W trakcie pandemii stadion służył ponadto jako magazyn materiałów sanitarnych.

Z powodu pandemii budowlańcy otrzymali dodatkowo ok. półtora roku, kiedy mogli bez ograniczeń związanych z organizacją meczów pracować nad rozbudową stadionu (Real powrócił na Estadio Santiago Bernabéu we wrześniu 2021). Przez większość czasu trwania przebudowy nadal możliwe było zwiedzanie stadionu.

Kiedy rozebrano sąsiadujące z Estadio Santiago Bernabéu centrum handlowe i powiększono podziemne parkingi?

Jednym z zadań, do których przystąpiono już na samym początku, była rozbiórka centrum handlowego La Esquina del Bernabéu, znajdującego się przy południowo-wschodnim narożniku stadionu. Rozbiórka budynku trwała do jesieni 2019, po czym przystąpiono również do rozbiórki znajdującego się pod nim podziemnego parkingu w celu jego powiększenia (z trzech do pięciu kondygnacji).

Po rozebraniu parkingu zaczęto pogłębianie dołu, które zakończono latem 2020, a następnie rozpoczęto budowę nowego, powiększonego parkingu (rozszerzeniem prac w podziemiach była także budowa tunelu logistycznego, który ma okrążać cały stadion). Po wyjściu na powierzchnię, w 2021 prowadzono prace nad uporządkowaniem placu nad parkingiem i stworzeniem w tym miejscu nowego skweru. Prace te kontynuowano w kolejnych latach, jednak nie zakończono ich przed 2024.

Kiedy rozebrano stary dach na Estadio Santiago Bernabéu?

Latem 2019 rozpoczęto pierwsze prace w kierunku rozbiórki starego zadaszenia nad trybunami. Pierwsze bardziej widoczne zmiany można było zaobserwować dopiero pod koniec 2019, kiedy zaczęły znikać krawędzie dachu. Na początku 2020 przystąpiono już do demontowania poszycia, a cały dach zlikwidowano do lata 2020, czasowo pozostawiając jeszcze (do lata 2021) kratownicową belkę (początkowo wraz z oświetleniem), która wcześniej wspierała dach nad trybuną wschodnią.

Kiedy powstały nowe, zewnętrzne wieże po zachodniej stronie Estadio Santiago Bernabéu?

Budowa nowych, zewnętrznych wież po stronie zachodniej rozpoczęła się w II poł. 2019, jednak wieże zaczęły rosnąć w górę dopiero wiosną 2020. Latem 2020 gotowa była główna, stalowa struktura nowych wież, dzięki czemu można było przystąpić do montowania dźwigarów dachu, dla których wieże miały stanowić podpory. Wykańczanie nowych wież kontynuowano w kolejnych latach. Stojące obok stare wieże rozebrano latem 2021.

Kiedy wykonano nowy dach na Estadio Santiago Bernabéu?

Kiedy zamontowano dźwigary nowego dachu na Estadio Santiago Bernabéu?

Głównymi elementami przenoszącymi obciążenia nowej konstrukcji dachu miały być dwa dźwigary przechodzące nad trybunami za bramkami. Dźwigary miały spoczywać na czterech podporach: po stronie zachodniej stanowić je miały dwie nowe, zewnętrzne wieże, a na zachodzie postanowiono wznieść dwa stalowe filary.

Główna, stalowa struktura nowych wież na zachodzie gotowa była latem 2020. Również latem 2020 wybudowano dwa filary po stronie wschodniej, dzięki czemu można było przystąpić do montowania dźwigarów. Dźwigary składano dokładając kolejne fragmenty aż do pełnego połączenia, od lipca do października 2020.

Kiedy wykonano cały szkielet dachu na Estadio Santiago Bernabéu?

Po zamontowaniu dźwigarów możliwe było dokładanie kolejnych fragmentów konstrukcji zadaszenia. Pierwsze elementy pojawiły się na północy i południu, nad tylnymi częściami trybun za bramkami.

Dźwigary, poza tym że miały stanowić główny element konstrukcyjny dachu, podczas budowy spełniały jeszcze jedną ważną rolę, służąc jako prowadnice do przesuwania czterech podłużnych belek.

Podłużne belki były montowane przed stadionem, następnie podnoszone i podczepiane do specjalnych wózków, które mogły przesuwać się wzdłuż dźwigarów. Dzięki temu belki można było przeciągnąć na docelową pozycję, gdzie były montowane na stałe. Aby usprawnić operację, dźwigary początkowo były dłuższe i zostały skrócone do odpowiednich rozmiarów pod koniec 2021, już po zamontowaniu wszystkich belek.

Montaż wszystkich ważniejszych elementów stalowego szkieletu dachu zakończył się 8 grudnia 2022.

Kiedy wykonano poszycie nowego dachu na Estadio Santiago Bernabéu?

Pierwsze elementy poszycia pojawiły się nad trybunami za bramkami latem 2021, a nad wschodnią i zachodnią trybuną w grudniu 2021. Latem 2022 na powierzchni zamontowano pierwsze dekoracyjne listwy. Trybuny w większości przykryte były na początku 2023, prace wykończeniowe na pokrywie stadionu prowadzono jeszcze w II poł. 2023.

Kiedy zainstalowano system zamykania i otwierania dachu na Estadio Santiago Bernabéu?

Dach zaczęto wyposażać w ruchome kratownice w grudniu 2022. Pierwsze testy rozciągania membrany i zamykania dachu przeprowadzono w II poł. sierpnia 2023.

Kiedy zainstalowano nowy telebim na Estadio Santiago Bernabéu?

Metalowy stelaż nowego, okrężnego telebimu zaczęto montować pod dachem w lipcu 2023. Pod koniec 2023 zamontowano już większość paneli LED (za wyjątkiem narożnych sekcji) i rozpoczęto testowanie ekranów.

Kiedy rozbudowano trybuny na Estadio Santiago Bernabéu?

Kiedy rozbudowano trybunę wschodnią na Estadio Santiago Bernabéu?

Pod koniec 2019 rozpoczęła się rozbiórka dwóch wież, które znajdowały się po bokach trybuny wschodniej (w górnej części). Rozbiórkę zakończono latem 2020, chociaż pozostawiono jeszcze stalową konstrukcję, którą zlikwidowano dopiero latem 2021.

W miejsce rozebranych wież, jesienią 2021 zaczęły powstawać nowe, krótkie fragmenty trybun, wydłużające nieco trzecią kondygnację. Na początku 2022 rozpoczęto również nadbudowę dodatkowego piętra na trybunie wschodniej.

Nowe piętro na trybunie wschodniej po raz pierwszy udostępniono widzom podczas pierwszego domowego meczu ligowego w sezonie 2023/24 (2 września 2023 z Getafe CF). Dodatkowe, narożne fragmenty trybun częściowo dostępne były już wiosną 2023.

Dlaczego przebudowano dolną kondygnację trybun na Estadio Santiago Bernabéu?

W trakcie modernizacji Estadio Santiago Bernabéu przebudowywana była również dolna kondygnacja trybun, przez co podczas meczów Realu częstym obrazkiem były przykryte płachtami duże fragmenty dolnego piętra.

Nie wynikało to z zamiaru przebudowy tych trybun jako tako, ale raczej z konieczności wykonania innych zadań w ramach realizacji projektu, np. pod dolną częścią zachodniej trybuny schowano ruchomy segment murawy, a tymczasowa rozbiórka fragmentu wschodniej trybuny umożliwiła wzmocnienie biegnącego pod murawą tunelu kolejowego.

Kiedy wymieniono krzesełka na Estadio Santiago Bernabéu?

Jednym z założeń modernizacji Estadio Santiago Bernabéu jest wymiana wszystkich krzesełek na trybunach na nowe, składane, które będą szersze i wygodniejsze. Nowe krzesełka mają również posiadać ciemniejszy odcień niebieskiego.

Chociaż miejscami nowe krzesełka instalowano już wcześniej, masową wymianę przeprowadzono dopiero w II poł. 2023. Z wymianą zwlekano w obawie przed tym, że trwające prace mogą doprowadzić do uszkodzeń nowych siedzisk. Oprócz wymiany fotelików przemalowane zostaną również przejścia, z dotychczasowego pomarańczowego koloru na szary.

Kiedy nad trybunami Estadio Santiago Bernabéu pojawiły się przeszklone pawilony?

Trzy przeszklone pawilony na koronie trybun (dwa we wschodnich narożnikach i jeden, szerszy, na zachodzie) pojawiły się w przerwie letniej w 2023, chociaż w ich wnętrzach prace prowadzono jeszcze w kolejnych miesiącach.

Kiedy rozbudowano zaplecze Estadio Santiago Bernabéu?

Rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu od strony wschodniej rozpoczęła się wiosną 2021. Budowę nowych powierzchni użytkowych na zachodzie rozpoczęto w II poł. 2021. Prace wciąż są kontynuowane.

Jak powstał system składania murawy na Estadio Santiago Bernabéu?

Systemu składania murawy nie było w pierwotnych założeniach projektu, nawet kiedy w 2019 ruszano już z jego realizacją. Informacje o planach budowy takiego systemu pojawiły się dopiero w maju 2020. Była to bardzo istotna zmiana, wymagająca zaprojektowania skomplikowanego systemu mechanizmów, a także budowy ogromnego, podziemnego magazynu.

Kiedy w maju 2020 pojawiły się pierwsze informacje o planach budowy tego systemu, ruszyły także pierwsze prace z nim związane. W pierwszej kolejności zaczęto rozbierać dolną kondygnację zachodniej trybuny – było to konieczne, gdyż pod tą trybuną miał się znaleźć jeden z ruchomych segmentów murawy.

Prace na trybunie zachodniej kontynuowano w kolejnych miesiącach, tymczasem w lutym 2021 rozkopano murawę w celu wykonania kolejnych etapów budowy systemu, który wymagał stworzenia głębokiego wykopu pod zachodnią częścią boiska oraz wybetonowania powierzchni pozostałego terenu między trybunami.

Wiosną 2021 zaczęto prace nad wykopem wzdłuż zachodniej trybuny. Latem 2021 odkopano także wierzchnią warstwę tunelu kolejowego, który biegnie pod wschodnią częścią boiska. Można było wówczas na własne oczy zobaczyć, że nie jest to mit i tunel rzeczywiście biegnie tuż pod murawą Bernabéu.

Tunel odkopano aby dokonać niezbędnych wzmocnień przed rozpoczęciem betonowania powierzchni. W tym celu konieczna była także rozbiórka fragmentu dolnego piętra wschodniej trybuny.

Powierzchnię boiska wybetonowano jeszcze przed startem sezonu 2021/22. Wykop po stronie zachodniej przykryto tymczasowym stropem, pod którym w kolejnych miesiącach kontynuowano jego pogłębianie. Na powierzchni natomiast wyłożono murawę, by Real mógł powrócić na swój obiekt po letniej przerwie.

W trakcie sezonu 2021/22 pracowano nad odtwarzaniem dolnego piętra zachodniej trybuny, a także nad pogłębianiem wykopu pod magazyn do składowania segmentów murawy. W sezonie 2022/23 trwały dalsze prace nad magazynem (hypogeum), a pierwsze testy systemu składania murawy miały miejsce dopiero w przerwie letniej w 2023.

Jakie incydenty miały miejsce w trakcie rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu?

Podczas rozbudowy Estadio Santiago Bernabéu nie odnotowano większych wypadków. Najpoważniejszym incydentem był pożar, który wybuchł 26 maja 2021 na jednej z zewnętrznych wież, przy instalacji materiału izolacyjnego. Nad stadionem uniosły się wówczas kłęby dymu, a na miejsce przybyła straż pożarna, która opanowała sytuację w ciągu 15 minut. Nikt nie ucierpiał w wyniku pożaru, a straty materiałowe były niewielkie.

Czy wokół Estadio Santiago Bernabéu powstaną dodatkowe parkingi?

Poza powiększeniem parkingu pod centrum handlowym, osobną inwestycją ma być powstanie w pobliżu stadionu dwóch kolejnych podziemnych parkingów. Jeden z nich (na 617 pojazdów) ma się ciągnąć pod Calle del Padre Damián, a drugi (na 1229 pojazdów) znaleźć za zachodnią trybuną, wzdłuż Paseo de la Castellana, gdzie na powierzchni ma powstać kolejny skwer. Miasto planuje ponadto przebudowę pobliskiej stacji metra, która kosztem 68 mln € ma się powiększyć trzykrotnie.

Kiedy zakończy się rozbudowa Estadio Santiago Bernabéu?

Po podpisaniu umowy w maju 2019 wykonawca, FCC Construcción, otrzymał 39 miesięcy na wykonanie zadania, do sierpnia 2022, i dodatkowe cztery miesiące na zakończenie prac na zewnątrz stadionu. Zgodnie z tym harmonogramem, przebudowa zakończyłaby się w grudniu 2022, na 75-lecie istnienia stadionu.

Pierwotnie zakładanego terminu nie udało się dotrzymać. Wpływ na to miała wojna na Ukrainie oraz zmiany wprowadzane do projektu, jak również pandemia COVID-19, choć ta przyspieszyła też część procesów, gdyż Real przez półtora roku nie rozgrywał spotkań na Estadio Santiago Bernabéu, dając budowlańcom większą swobodę działania.

Ponieważ prace wyraźnie się przedłużyły, nową datę otwarcia wyznaczono na 23 grudnia 2023 (stadion właściwie cały czas jest otwarty, ale w związku z zakończeniem prac klub zamierza zorganizować specjalną uroczystość). Jednak i tego terminu nie udało się dotrzymać, a reinauguracja obecnie spodziewana jest dopiero po zakończeniu sezonu 2023/24.