Neo Gipedo Panathinaikou – opis stadionu w budowie

Dlaczego Panathinaikos potrzebuje nowego stadionu?

Panathinaikos, jeden z największych i najbardziej utytułowanych klubów w Grecji, rozgrywa swoje spotkania na stadionie im. Apostolosa Nikolaidisa, najstarszym używanym do dziś stadionie piłkarskim w kraju. Wiele sezonów klub spędził także na Stadionie Olimpijskim.

O ile Stadion Olimpijski jest na co dzień za duży na potrzeby „Zielonych Koniczynek”, a ponadto posiada bieżnię lekkoatletyczną, to z kolei wysłużony „Leoforos” bywa zbyt ciasny. Chociaż nie można odmówić mu wyjątkowego klimatu, to ma problemy ze spełnianiem najnowszych kryteriów, zwłaszcza międzynarodowych.

Jak powstała koncepcja nowego stadionu w Votanikos?

Plany budowy nowego stadionu dla Panathinaikosu sięgają jeszcze XX wieku. Pod uwagę brane były lokalizacje w dzielnicach Goudi i Elliniko, ostatecznie za preferowane miejsce uznano dzielnicę Votanikos, która znajduje się kilka kilometrów na zachód od centrum ateńskiej aglomeracji. Wybrany teren zajmowany był przez nieczynne fabryki. W 2007 w niedużej odległości otwarta została stacja metra Eleonas.

Teren w Votanikos został zaoferowany przez miasto, któremu zależało na jego rewitalizacji. Klub miał otrzymać go w 99-letnią dzierżawę. Oprócz stadionu, Panathinaikos miał wybudować tutaj hale sportowe, basen olimpijski i inne obiekty służące różnym sekcjom sportowym klubu. Po przenosinach, miasto otrzymałoby w zamian stadion im. Apostolosa Nikolaidisa, na miejscu którego miał powstać park, a pod nim podziemny parking.

Koncepcja nowego stadionu w Votanikos powstała w 2006. Jej autorem był portugalski architekt Manuel Salgado, znany m.in. z zaprojektowania Estádio do Dragão w Porto. Wizja dla Panathinaikosu zawiera zresztą wiele cech tamtego obiektu. Docelowy plan zrealizowali greccy architekci z A&S Architects i chociaż projekt przez lata ewoluował, jego ostateczny kształt nie odbiega zbytnio od pierwotnych założeń.

Co zakłada koncepcja nowego stadionu w Votanikos?

Koncepcję architektoniczną nowego stadionu Panathinaikosu można zobaczyć na osobnej podstronie

Stadion ma pomieścić ok. 40 000 widzów na trzech poziomach widowni wzdłuż boiska i dwóch za bramkami. Zabudowa za trybunami otrzyma aż 8 poziomów zaplecza, z czego do trzech (zależnie od topografii) pod poziomem gruntu, w dużej mierze z przeznaczeniem na parkingi. Całość zwieńczy dach i dekoracyjna elewacja.

Kiedy ruszyły pierwsze prace w Votanikos?

W 2007 rozebrano nieczynne obiekty przemysłowe. Plany dotyczące tej działki zakładały także budowę dużego centrum handlowego, które miało powstać niezależnie od stadionu. Jego budowa ruszyła jako pierwsza, jednak została wstrzymana po tym, jak 132 mieszkańców złożyło skargę (oficjalnym powodem była troska o żyjące tutaj kormorany). Po oddaleniu wniosku przez sąd, budowa nie została już wznowiona, a po niedoszłej galerii handlowej do dziś pozostał niedokończony żelbetowy szkielet.

W kwestii samego stadionu w 2009 przeprowadzono prace ziemne, ale później kryzys ekonomiczny i załamanie greckiej gospodarki spowodowały, że projekt utknął w martwym punkcie. Pieniądze na budowę ponoć chciał wyłożyć saudyjski książę, ale i z tego nic nie wyszło. Ostatecznie w 2013 wizja została odłożona na półkę, a w 2014 powstały plany ratowania starego Leoforos poprzez częściową przebudowę.

Kiedy powstanie nowy stadion Panathinaikosu?

W 2019 powrócono jednak do wizji stadionu w Votanikos, a zaktualizowana koncepcja zaczęła nabierać tempa. W listopadzie 2020 Panathinaikos otrzymał 99-letnie użytkowanie terenu, a samorząd, rząd i banki podpisały porozumienie o finansowaniu inwestycji. Znaczną część finansowania (115 mln €) zapewni publiczny fundusz inwestycyjny przeznaczony na rozwój infrastruktury sportowej, reszta pochodzić będzie z funduszu na odbudowę.

W marcu 2022 członkowie Panathinaikosu w wewnętrznym głosowaniu opowiedzieli się za budową nowego stadionu. Przetarg na budowę został rozpisany 13 grudnia 2022. Zwyciężyło w nim konsorcjum firm GEK Terna, Ellaktor i Mytilineos.

Prace przygotowawcze rozpoczęły się 6 kwietnia 2023, a 19 maja doszło do podpisania umowy. Wykonawca otrzymał 3 lata na zakończenie inwestycji. Wartość kontraktu to blisko 120 mln €, dodatkowe 3 mln ma kosztować opcjonalny korytarz łączący stadion bezpośrednio ze stacją metra. Umowa obejmuje także budowę dodatkowych obiektów, m.in. hali na 3100 widzów i otwartego basenu olimpijskiego.