Nie ustają ostatnich latach prace na hiszpańskich stadionach, a mundial 2030 stał się kolejnym impulsem do renowacji obiektów. Trwają już prace na Bernabéu, Camp Nou i Balaídos, a 9 obiektów La Liga ustawiło się w kolejce do modernizacji. Rosaleda, Romareda, Riazor i La Cartuja dołączają do grona jako gospodarze Mistrzostw Świata 2030.

Fala modernizacji

Wieści o planowanych i realizowanych renowacjach obiektów płyną z Hiszpanii bez przerwy. Najwięcej uwagi skupiają oczywiście przebudowy Camp Nou w Barcelonie i Santiago Bernabéu w Madrycie, ale nie brakuje kolejnych informacji o nowych planach dotyczących prawie każdego stadionu Primera.

Już w maju 2023 roku ówczesny szef Biura ds. klubów LaLiga, Jaime Blanco, zapowiadał, że około 40% obiektów Primera i Segunda Division przejdzie transformację w ciągu następnych 2 do 5 lat, co ma zapewnić dotarcie do nowych odbiorców, dalszy wzrost dochodów, a także przemienić ośrodki piłkarskie w kluczowe punkty na miejscowej mapie.

Jaime Blanco zauważył też, że projekty zakładające gwałtowne zwiększanie pojemności stadionów należą do przeszłości, za to dostosowując się do rzeczywistości należy przyciągnąć widzów jakością doświadczeń i szeroką ofertą obejmującą nie tylko dzień meczu. Jak sam zauważa, to nowe podejście i na pewno jego wykonanie nie będzie łatwe.

Bernabéu, Camp Nou i... Balaídos

Santiago Bernabéu, Camp Nou i Abanca Balaídos to trzy stadiony Primera przechodzące obecnie modernizację, choć sytuacja każdego z nich jest inna. Bernabéu znajduje się na ostatniej prostej przebudowy, a media od jakiegoś czasu spekulują, kiedy zostanie ogłoszona jego inauguracja. Chociaż ma swoje problemy, takie jak skargi sąsiadów na hałas podczas koncertów, świątynia Los Blancos została uznana najlepszym stadionem na świecie przez World Football Summit.

Z kolei Camp Nou jest dopiero połowie drogi do ukończenia prac, co ma nastąpić we wrześniu 2026 roku. Teraz wykonawca Limak i Barça koncentrują się na jak najszybszym powrocie do swojego domu, z pojemnością sięgającą 60% docelowej liczby miejsc i niecałymi dwoma latami pracy przed nimi. Po ukończeniu, Camp Nou będzie największym stadionem w Europie.

Balaídos przygotowuje się obecnie do czwartej i ostatniej fazy przebudowy, która trwa trybuna po trybunie od 2015 roku. Prace nad trybuną Gol mają rozpocząć się w styczniu 2025 roku. Wraz z ich zakończeniem, zaplanowanym na lato 2027 roku, stadion Celty otrzyma jednolity wygląd, z jasnoniebieską fasadą i dachem przypominającymi fale Oceanu Atlantyckiego. Zarówno Celta, jak i Rada Vigo myślą już jednak o kolejnej renowacji stadionu będącego własnością miasta.

Tak prezentuje się lista trwających budów:

Trio z Sewilli

Stolica Andaluzji jest bez wątpienia miastem z najjaśniejszą przyszłością pod względem nowych projektów. Nie tylko Betis i Sevilla chcą zmodernizować swoje stadiony, ale także trwają już prace nad przebudową La Cartuja, aby dostosować obiekt do Mistrzostw Świata w 2030 roku. Po obniżeniu poziomu boiska o 5 metrów, pojemność stadionu zostanie zwiększona do 75 000 kibiców, co uczyni go trzecim co do wielkości stadionem w Hiszpanii, za Camp Nou i Bernabéu.

Po zakończeniu modernizacji La Cartuja rozpoczną się prace nad nowym Benito Villamarín, ponieważ Betis będzie musiał na jakiś czas przenieść się właśnie na Stadion Olimpijski. Oczekuje się, że nastąpi to w kwietniu 2025 roku. Verdiblancos muszą jednak pokonać szereg problemów, zanim przystąpią do realizacji swojego projektu. Sąsiedzi z dzielnicy Heliópolis obawiają się, że dom Betisu stanie się drugim Bernabéu, podczas gdy opozycyjni politycy i ekolodzy oskarżają go o bycie zagrożeniem dla środowiska i luki prawne.

Rok po Betisie, Sevilla F.C. również przeniesie się na La Cartuja z powodu przebudowy własnego obiektu, wdrażając projekt nowego Ramon Sanchez Pizjuan autorstwa IDOM. Prace, które potrwają około dwóch lat, zwiększą pojemność stadionu do 55 000 widzów. Zbudowany zostanie również dach pokrywający całość trybun, a sektor północny zostanie przebudowany i będzie jednopoziomowy.

 © Sevilla FC, IDOM | Projekt Nuevo Ramón Sánchez-Pizjuán

Prace, które się nie zaczynają

Walencja i Valladolid są świadkami dwóch projektów, które utknęły w martwym punkcie. Prace na Nou Mestalla są sparaliżowane od ponad 15 lat, jednak klub rozpoczął ostatnio najpoważniejszą próbę ich odblokowania od dłuższego czasu. Valencia pracuje teraz pełną parą nad przedstawieniem zmodyfikowanego projektu stadionu, a jeśli zostanie on zatwierdzony, maszyny powrócą na miejsce opuszczonego betonowego szkieletu do 12 stycznia i będą miały 30 miesięcy na ukończenie Nou Mestalla.

Tymczasem Estadio José Zorrilla wciąż czeka na obiecany projekt modernizacji. Przeprowadzony tego lata swoisty lifting jest zdecydowanie niewystarczający, a opozycja oskarża Radę Miasta Valladolid o opóźnianie rozpoczęcia prac poprzez odrzucenie projektu, który został wcześniej uzgodniony przez Real Valladolid i poprzednią administrację.

Mundialowy boost

Estadio Gran Canaria jest jedynym stadionem Primera División, którego renowacja jest związana z przyznaniem Hiszpanii na Mistrzostwa Świata 2030, ale towarzyszą mu trzy historyczne obiekty, na których obecnie odbywają się mecze Segunda. Są to oczywiście La Romareda, La Rosaleda i Abanca-Riazor, które znalazły się w Bid Book-u wspólnej kandydatury Hiszpanii, Portugalii i Maroka do organizacji Mistrzostw Świata w 2030 roku.

Największy dotychczasowy boom remontowy w Hiszpanii wystąpił właśnie przed organizowanym tam mundialem w 1982 roku. Wtedy właśnie gruntowne modernizacje przeszły m.in. stadiony Benito Villamarín, San Mamés Barria, Estadio Santiago Bernabéu czy Estadio Ramón Sánchez-Pizjuán.

Dziś projekt Nueva Romareda jest już w trakcie realizacji, rozpoczęto rozbiórkę trybun, która zakończy się w październiku 2025 roku. Wcześniej Real Saragossa, który na razie nadal gra na stadionie, będzie musiał przenieść się na stadion modułowy na Parking Norte. Oczekuje się, że prace zostaną zakończone latem 2027 roku, tak aby klub mógł rozpocząć sezon 2027/28 na nowym stadionie o pojemności 42 500 widzów, z zadaszeniem zakrywającym całe trybuny i futurystyczną fasadą.

© IDOM | Projet Nueva Romareda

Dom Las Palmas zostanie poddany renowacji, której koszt szacuje się na 107 mln €. Projekt Estadio Gran Canaria, który obejmuje dach pokrywający wszystkie trybuny, zwiększenie pojemności i estetyczną fasadę, był kluczem do wyboru stadionu na gospodarza Mistrzostw Świata, ponieważ początkowo wydawało się mało prawdopodobne, aby wyspiarki obiekt znalazł się na końcowej liście.

W międzyczasie Deportivo de la Coruña nadal ma wątpliwości co do przebudowy Riazor, zwłaszcza ze względu na możliwość konieczności gry przy znacznie zmniejszonej pojemności z powodu prac. Jeśli projekt się powiedzie, największy stadion w Galicji zyska nowoczesny wygląd i prawie 16 000 miejsc więcej, osiągając pojemność 48 000 kibiców.

Projekt modernizacji La Rosaledy przewiduje zwiększenie liczby miejsc siedzących, podobne do tego w przypadku Riazor, z obecnych 30 000 do 45 000 wymaganych przez FIFA. Celem jest przekształcenie świątyni Boquerones w jeden z najnowocześniejszych stadionów w Hiszpanii, z hotelem, na co władze Malagi mają budżet w wysokości 260 mln €.

© Junta de Andalucía | Projekt Estadio La Rosaleda

Mali, którzy aspirują do bycia wielkimi

Getafe, Leganés i Girona aspirują do przebudowy swoich stadionów, które są jednymi z najmniejszych w La Liga. Projekt Azulones nie skupia się jednak na zwiększeniu pojemności, ale na modernizacji obiektu, nadaniu mu nowej fasady i zadaszenia nad krzesełkami. Jest to rozsądne podejście, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że w zeszłym sezonie pojemność Coliseum była więcej niż wystarczająca dla kibiców Getafe, którzy wypełnili je w 68%, co było najgorszym wynikiem spośród wszystkich obiektów Primera Liga.

Problem Girony jest wprost przeciwny, bo pojemność Estadi Montilivi jest znacznie niższa od pożądanej, zwłaszcza po fenomenalnym sezonie drużyny Michela. Paradoksalnie, historyczny debiut w Lidze Mistrzów pogłębia ten problem, gdyż ze względu na fakt, że UEFA zabrania tymczasowych trybun, pojemność Montilivi na mecze rozgrywek europejskich wynosi nie 14 624, a jedynie 9 282 miejsc. Chociaż nic nie zostało jeszcze ogłoszone, nikt nie wątpi, że Montilivi potrzebuje rozbudowy, a nawet fan Blanc-i-vermells, Javier Caireta-Serra, przedstawił na początku tego roku w sieci autorski projekt rozbudowy stadionu do 20 000 miejsc, który spodobał się fanom i szybko stało się viralem.

Estadio Municipal Butarque również wymaga modernizacji. Prezes klubu Jeff Lunhnow mówił w wywiadzie dla Óscara Egido pod koniec ubiegłego sezonu o zadaszeniu stadionu i zwiększeniu jego pojemności z wykorzystaniem funduszy CVC, jednak latem dokonano tylko niewielkich zmian, aby dostosować stadion do standardów pierwszej ligi. W efekcie kibice wciąż czekają na ogłoszenie projektu renowacji obiektów.

Oto lista projektów oczekujących na realizację:

Niepewna przyszłość „Mendi” i Vallecas

Estadio de Mendizorrotza, twierdza Deportivo Alavés, obchodziła w ubiegłym sezonie swoje setne urodziny. Szlachetny wiek, który jednak martwi niektórych kibiców. Od jakiegoś czasu w Vitorii-Gasteiz krążą plotki o możliwej przeprowadzce, a wobec braku oficjalnego potwierdzenia, ambitny projekt modernizacji stadionu popadł w zapomnienie. Nie ma również żadnych oznak nowych planów renowacji, co może wskazywać, że władze klubu już myślą o zainwestowaniu pieniędzy w nowy stadion.

Innym stadionem, którego przyszłość jest nieznana, jest Estadio de Vallecas, jeden z emblematycznych stadionów hiszpańskiej piłki. Wspólnota Madrytu zamierza zainwestować latem 2 mln € aby Rayo mogło nadal grać u siebie, a także planuje bardziej złożoną renowację, która zostanie zakończona w 2027 roku. Przedstawiciele klubu nie mają najwyraźniej chęci rozwiać wątpliwości na temat planów na przyszłość, więc możliwe jest, że kierownictwo kierowane przez Raúla Martína Presę zamierza przenieść się pomimo inwestycji w stadion finansowanych ze środków publicznych.

Siedmiu „surferów”

Tylko siedem stadionów Primera Liga nie poddało się fali modernizacji, która przetacza się przez Półwysep Iberyjski, ale wszystkie z tego powodu, że zostały niedawno zbudowane lub przebudowane:

• Riyadh Air Metropolitano- otwarty w 2017 roku
• San Mamés - otwarty w 2013 roku
• Reale Arena - przebudowany w latach 2017-2019
• RCDE Stadium - otwarty w 2009 roku
• Estadi Mallorca Son Moix - przebudowany w latach 2022-2024
• Estadio El Sadar - otwarty w 2021 roku
• Estadio de la Cerámica - przebudowany w 2022 roku

La Liga już dziś ma już jedne z najlepszych stadionów w Europie, ale pojawiające się na horyzoncie modernizacje mogą sprawić, że Hiszpania stanie się najlepszym krajem pod względem obiektów sportowych na Starym Kontynencie i jednym z najlepszych na świecie.