Stadiony Igrzysk Olimpijskich
Letnie Igrzyska Olimpijskie to największe międzynarodowe wydarzenie sportowe. Ich historia sięga czasów starożytnej Olimpii, gdzie narodziły się pierwsze igrzyska. W XIX wieku francuski baron Pierre de Coubertin wskrzesił tę ideę, dając początek nowożytnym igrzyskom olimpijskim.
Pierwsze nowożytne igrzyska odbyły się w 1896 roku w Atenach. Od tamtej pory Letnie Igrzyska Olimpijskie odbywają się regularnie, zmieniając lokalizację na całym świecie. Gdzie dokładnie odbywały się kolejne edycje?
-
Panathinaiko Stadio Ateny 1896, Pojemność: 80 000,
GrecjaPierwotnie zbudowany w VI wieku p.n.e., jest jedną z najbardziej znaczących, zrekonstruowanych budowli w Atenach. To jedyny stadion na świecie w całości wykonany z marmuru. Obiekt przez pewien czas był zapomniany, ale potem został odrestaurowany w samą porę na igrzyska.
-
Vélodrome de Vincennes Paryż 1900, Pojemność: 4 000,
FrancjaBył to główny obiekt Igrzysk Olimpijskich, na którym nie odbyła się ceremonia otwarcia. Na stadionie rywalizowano nie tylko w kolarstwie, ale także w rugby, krykiecie, piłce nożnej i gimnastyce.
-
Francis Olympic Field Saint Louis 1904, Pojemność: 19 000,
USAPoczątkowo obiekt został otwarty pod nazwą World Fair's Stadium na nadchodzącą Wystawę Światową. Jednak dzięki szybkiej decyzji MKOl, Francis Field został wybrany jako główna arena igrzysk olimpijskich. Na stadionie odbyły się zawody w lekkoatletyce, gimnastyce, kolarstwie, piłce nożnej oraz zapasach.
-
White City Stadium Londyn 1908, Pojemność: 68 000,
Wielka BrytaniaTo miejsce było symbolem ważnego kamienia milowego w historii ruchu olimpijskiego. Punkt przed lożą królewską na White City Stadium został oznaczony jako meta pierwszego w historii nowoczesnego maratonu, wyznaczając długość trasy na 42,195 km. Stadion istniał do 1985 roku.
-
Stockholms Olympiastadion Sztokholm 1912, Pojemność: 22 000,
SzwecjaMiasto nie mogło pochwalić się odpowiednim obiektem sportowym do czasu sukcesu szwedzkiej kandydatury na gospodarza Igrzysk Olimpijskich. Arena została otwarta zaledwie miesiąc przed igrzyskami. Posiada dumny status najstarszego aktywnie działającego stadionu olimpijskiego na świecie.
-
Olympisch Stadion Antwerpia 1920, Pojemność: 30 000,
BelgiaW tamtym czasie była to prawdziwie wielofunkcyjna arena, zdolna do organizacji większości wydarzeń podczas Igrzysk Olimpijskich dzięki szerokiemu boisku i bieżni lekkoatletycznej. Dzisiejszy stadion w niewielkim stopniu przypomina swojego poprzednika, głównie po ogólnej modernizacji z 2000 roku.
-
Stade Yves-du-Manoir Paryż 1924, Pojemność: 45 000,
FrancjaGdy Francuzi byli gospodarzami igrzysk po raz drugi, postanowili pójść za przykładem Londynu i umożliwić udział wielkim tłumom w oglądaniu zmagań olimpijskich. Później pojemność stadionu zwiększono do 60 000 miejsc. Obiekt ponownie pełnił rolę jednej z olimpijskich aren 100 lat później, podczas kolejnych igrzysk w Paryżu.
-
Olympisch Stadion Amsterdam 1928, Pojemność: 31 600,
HolandiaNie można znaleźć lepszego symbolu olimpijskiego w Holandii niż ten obiekt. Edycja igrzysk w 1928 roku wprowadziła kilka dodatków do ceremonializmu wydarzenia, w tym debiut zapalenia kotła olimpijskiego, który znajduje się tutaj z przodu stadionu.
-
Los Angeles Memorial Coliseum Los Angeles 1932, Pojemność: 101 574,
USAPierwotnie stadion ten został zainaugurowany jako pomnik weteranów I wojny światowej w Los Angeles. Organizacja igrzysk w 1932 roku wymusiła całkowitą zmianę jego przeznaczenia – rozbudowano główną konstrukcję i zbudowano kultowy dziś znicz olimpijski.
-
Olympiastadion Berlin 1936, Pojemność: 110 000,
NiemcyStadion miał być miejscem odwołanych Igrzysk Olimpijskich w 1916 roku. Arena została odbudowana i zmodernizowana na kolejne igrzyska 20 lat później. Miała już wtedy dzisiejsze monumentalne trybuny, które służyły propagandzie wielkości państwa niemieckiego.
-
Wembley Stadium Londyn 1948, Pojemność: 82 000,
Wielka BrytaniaTa legendarna arena z ikonicznymi dwiema białymi wieżami musiała czekać osiem lat, aby w końcu gościć najważniejsze zawody Igrzysk Olimpijskich. Dzięki temu wydarzeniu brytyjska stolica miała szansę ożywić swoją gospodarkę po II wojnie światowej.
-
Helsingin Olympiastadion Helsinki 1952, Pojemność: 70 000,
FinlandiaZbudowany w 1938 roku obiekt pozostaje największym tego typu w kraju. Prosta forma nawiązuje do funkcjonalizmu, który przyświecał oryginalnemu projektowi. Poza igrzyskami gościł turnieje sportów zimowych (hokej, bandy, łyżwiarstwo szybkie), lekkoatletykę oraz wielkie koncerty.
-
Melbourne Cricket Ground Melbourne 1956, Pojemność: 104 000,
AustraliaAby umożliwić temu stadionowi organizację igrzysk, zbudowano trybunę olimpijską wraz z bieżnią lekkoatletyczną. Podekscytowanie związane z Igrzyskami Olimpijskich przez MCG było tak duże, że kolejki do wejść skutecznie sparaliżowały całe miasto na noc przed ceremonią otwarcia.
-
Stadio Olimpico Rzym 1960, Pojemność: 90 000,
WłochyObiekt musiał przejść drobne modyfikacje, aby zapewnić lepsze wrażenia z oglądania, takie jak instalacja czterech wież oświetleniowych i dwóch elektronicznych tablic wyników. W trakcie zawodów na Stadio Olimpico rozegrało się wiele historycznych wydarzeń lekkoatletycznych, w tym pobito kilka rekordów świata.
-
National Stadium Tokio 1964, Pojemność: 71 328,
JaponiaPomimo imponujących rozmiarów, stadion ten został zbudowany w zaledwie 14 miesięcy. Stał się areną Igrzysk Azjatyckich, a następnie został rozbudowany w 1964 roku, aby gościć pierwsze Igrzyska Olimpijskie przyznane Azji.
-
Estadio Olímpico Universitario Meksyk 1968, Pojemność: 83 700,
MeksykStadion został wzniesiony na twardym podłożu wulkanicznym w latach 1950-1952 i również swoim kształtem przypomina wulkan. Aby wypełnić zobowiązania nałożone na gospodarzy przez MKOl, pojemność areny została tymczasowo zwiększona z 70 000 do ponad 80 000.
-
Olympiastadion Monachium 1972, Pojemność: 75 000,
Niemcy ZachodnieCiekawostką w projekcie stadionu jest rozległe zadaszenie ze szkła akrylowego stabilizowane metalowymi linami. Arena ta była nie tylko głównym miejscem igrzysk, ale także miejscem pamięci izraelskich sportowców zabitych podczas ataku terrorystycznego w wiosce olimpijskiej.
-
The Big O Montreal 1976, Pojemność: 73 000,
KanadaStadion wyróżnia się charakterystyczną architekturą – jego kształt przypomina literę "O", a w strukturę wbudowano najwyższą pochyłą wieżę na świecie. Dodatkowo uwagę zwraca ogromna suma wydana na jego budowę.
-
Stadion Luzhniki Moskwa 1980, Pojemność: 103 000,
ZSRRStadion został zbudowany w rekordowym czasie zaledwie 450 dni, a jego inauguracja miała miejsce w lipcu 1956 roku. Po pierwszym remoncie, który zakończył się w 1979 roku, obiekt był gotowy do organizacji Igrzysk Olimpijskich, zbojkotowanych jednak przez 66 krajów.
-
Los Angeles Memorial Coliseum Los Angeles 1984, Pojemność: 80 000,
USADo dziś żaden obiekt poza LA Coliseum nie organizował igrzysk olimpijskich dwukrotnie. Tuż przed drugą edycją, przed wschodnią bramą powstała również ozdobna rzeźba na cześć sportowców.
-
Jamsil Olympic Stadium Seul 1988, Pojemność: 100 000,
Korea PołudniowaStadion, zbudowany na Igrzyska Azjatyckie w 1986 roku i Letnie Igrzyska Olimpijskie dwa lata później, jest drugim największym obiektem sportowym w Korei Południowej. Jego profil nawiązuje do eleganckich krzywizn porcelanowej wazy z koreańskiej dynastii Joseon.
-
Estadi Olímpic Lluís Companys Barcelona 1992, Pojemność: 55 926,
HiszpaniaOryginalny stadion musiał zostać odnowiony przed igrzyskami. Konstrukcję wyburzono, pozostawiając część oryginalnych fasad. W 1989 roku obiekt ponownie zainaugurowano podczas Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, przygotowując go do organizacji Igrzysk Olimpijskich.
-
Centennial Olympic Stadium Atlanta 1996, Pojemność: 85 000,
USAStadion został zbudowany z myślą o igrzyskach w 1996 roku, jednak jego kształt już wtedy sugerował przyszłe wykorzystanie po zakończeniu zawodów. Po igrzyskach arena została przekształcona w typowy obiekt baseballowy.
-
Stadium Australia Sydney 2000, Pojemność: 115 000,
AustraliaStadion ten był największym obiektem olimpijskim podczas igrzysk. Jego charakterystycznym elementem są 295-metrowe przęsła dachu, rozciągające się z północy na południe. Do dziś dzierży rekordy frekwencji podczas ceremonii olimpijskich, zawodów lekkoatletycznych oraz meczów piłkarskich i rugby.
-
Stádio Olympiakó Spiros Louis Ateny 2004, Pojemność: 72 000,
GrecjaObiekt pierwotnie wzniesiony w 1982 roku przeszedł najbardziej znaczącą modernizację przed Igrzyskami Olimpijskimi, kiedy to do istniejących trybun dodano spektakularne zadaszenie. Arena została ponownie oddana do użytku zaledwie dwa tygodnie przed ceremonią otwarcia.
-
Beijing National Stadium Pekin 2008, Pojemność: 91 000,
ChinyBudowa "Ptasiego Gniazda" wymagała użycia niewyobrażalnej ilości 27 tysięcy ton stali. Choć z zewnątrz wygląda chaotycznie, składa się z czterech niemal identycznych ćwiartek, które tworzą całkowicie niezależną strukturę od trybun.
-
Olympic Stadium Londyn 2012, Pojemność: 80 000,
Wielka BrytaniaPierwotnie planowano demontaż górnych trybun stadionu po Igrzyskach Olimpijskich, jednak ostatecznie zdecydowano się na wprowadzenie zmian w jego strukturze. Choć początkowo nie był przeznaczony do piłki nożnej, stał się nowym domem dla West Ham United.
-
Maracanã Rio de Janeiro 2016, Pojemność: 74 738,
BrazyliaJeden z najsłynniejszych stadionów na świecie został przebudowany przed Mistrzostwami Świata FIFA 2014. Nie obyło się bez kontrowersji, ponieważ obiekt został ukończony z wieloma opóźnieniami za 500 milionów dolarów.
-
Japan National Stadium Tokio 2020, Pojemność: 68 000,
JaponiaIgrzyska Olimpijskie powróciły do Tokio, ale nie na stary Stadion Narodowy, który został zburzony, aby ustąpić miejsca nowej arenie. Dominującym elementem estetycznym stadionu jest drewno użyte do pokrycia pochyłych okapów, inspirowane pagodą.
-
Stade de France Paryż 2024, Pojemność: 81 338,
FrancjaStolica Francji była gospodarzem Igrzysk Olimpijskich po raz trzeci, zrównując się pod tym względem z Londynem. Stadion jest wyposażony w ruchome dolne części trybun, dzięki czemu może służyć jako arena lekkoatletyczna.
-
SoFi Stadium Los Angeles 2028, Pojemność: 70 240,
USAStadion został zbudowany kosztem 5,5 miliarda dolarów, co czyni go najdroższą areną na świecie. Zawody lekkoatletyczne odbędą się na obiekcie Los Angeles Memorial Coliseum, który po raz trzeci będzie gospodarzem igrzysk olimpijskich.
-
Victoria Park Olympic Stadium Brisbane 2032, Pojemność: 63 000,
AustraliaNowy stadion, którego budowa pochłonie około 3,785 mld $, pomieści co najmniej 60 000 widzów podczas igrzysk. Obiekt umożliwi Queensland przyciąganie dużych wydarzeń sportowych i muzycznych oraz stanie się nowym domem dla ligi AFL i krykieta.
Igrzyska Olimpijskie w Polsce? W jednym z naszych filmów przeanalizowaliśmy szanse na organizację tego wydarzenia w przyszłości nad Wisłą.