Deutsches Stadion – opis stadionu historycznego

Jak w skrócie charakteryzował się dawny Deutsches Stadion?

W miejscu obecnego Stadionu Olimpijskiego w Berlinie dawniej istniał tzw. Deutsches Stadion, wybudowany w latach 1912–1913 z myślą o Igrzyskach Olimpijskich 1916, które miały odbyć się w niemieckiej stolicy. Igrzyska te zostały ostatecznie odwołane ze względu na trwającą I wojnę światową.

Po wojnie Deutsches Stadion odgrywał jednak ważną rolę i był przymierzany jako główna arena kolejnych igrzysk, które miały odbyć się w Berlinie, tym razem w 1936. Plany te uległy zmianie i podjęto decyzję o rozbiórce oraz budowie w jego miejscu zupełnie nowego, ogromnego Stadionu Olimpijskiego.

Dawny Deutsches Stadion był pod jednym względem wyjątkowy: była to prawdziwie wielofunkcyjna arena. Obiekt posiadał bieżnię lekkoatletyczną, którą otaczał tor kolarski, a w całość wkomponowano jeszcze basen. Oprócz tego, znajdował się on wewnątrz toru wyścigów konnych, a główne wejście na stadion prowadziło przez tunel, który przetrwał do dziś.

Jaka jest historia Deutsches Stadion?

Jak doszło do powstania Deutsches Stadion?

Na przełomie XIX i XX wieku popularnym sportem w Niemczech, zwłaszcza wśród arystokracji, było jeździectwo. W lutym 1907 wiodący klub jeździecki z Berlina, Union-Klub, wydzierżawił teren w północnej części lasu Grunewald, na zachodnich przedmieściach niemieckiej stolicy, które stawały się coraz bardziej popularnym miejscem migracji wśród bogatszych berlińczyków.

Na wydzierżawionej działce miał powstać nowy tor wyścigów konnych. Teren ten był jednak przewidziany jako miejsce do rekreacji i uprawiania sportu przez wszystkich mieszkańców, dlatego warunkiem powstania toru była również budowa wielofunkcyjnego stadionu. Duże zasługi dla powstania nowych obiektów sportowych miał Victor von Podbielski.

Plany toru stworzył architekt Otto March. Projekt zakładał budowę nowego stadionu wewnątrz hipodromu, a dojście na stadion miało prowadzić przez tunel. W pierwszej kolejności zrealizowano jednak sam tor wyścigów konnych, znany jako Rennbahn Grunewald, który został zainaugurowany 23 maja 1909.

Kiedy powstał Deutsches Stadion?

Impulsem do realizacji drugiej części inwestycji, czyli stadionu, było przyznanie Berlinowi w 1912 organizacji Igrzysk Olimpijskich 1916. Prace budowlane rozpoczęły się w sierpniu 1912. Nowy stadion miał być w dużej mierze wkopany w ziemię, tak aby nie zakłócał widoków na wyścigi konne – wykorzystano w tym celu naturalną nieckę, która znajdowała się wewnątrz toru.

Kiedy otwarto Deutsches Stadion?

Prace przebiegały sprawnie i zostały zakończone w maju 1913. Koszt budowy obiektu wyniósł 2,25 mln marek. Inauguracja miała miejsce 8 czerwca 1913, przy okazji uroczystości związanych z 25-leciem przejęcia tronu przez Wilhelma II Hohenzollerna.

Otwarcia Deutsches Stadion w Berlinie nie doczekał jego architekt, Otto March, który zmarł 1 kwietnia 1913 – na jego cześć nazwano dziedziniec przed wejściem do tunelu prowadzącego na stadion („Marchhof”).

Jaką nazwę otrzymał stadion wewnątrz toru Grunewald?

Obiekt otrzymał nazwę Deutsches Stadion (Stadion Niemiecki, Stadion Narodowy), choć był też nazywany Grunewaldstadion.

Warto dodać, że nazwę Deutsches Stadion posiada również nieukończony, gigantyczny stadion na terenie zjazdów NSDAP w Norymberdze. Stadion budowano od 1937, jednak prace przerwał wybuch II wojny światowej. Zgodnie z planami, obiekt miał pomieścić nawet do 400 tys. widzów, co czyniłoby go bezsprzecznie największym tego typu obiektem na świecie.

Jak wyglądał Deutsches Stadion?

Nowy stadion był prawdziwie wielofunkcyjny: boisko otoczone było 600-metrową bieżnią lekkoatletyczną, którą z kolei okrążał wyprofilowany tor kolarski o długości 666 m. Dodatkowo w obiekt wkomponowany był odkryty, 100-metrowy basen, który znajdował się po północnej stronie.

Całość otaczały trybuny, na których znajdowało się 11,5 tys. miejsc siedzących i 18,5 tys. miejsc stojących. Trybuna przy basenie mogła pomieścić 3 tys. osób, co dawało łączną pojemność 33 tys. widzów. Poza lożą cesarską, widownia nie posiadała zadaszenia.

Trybuna główna z lożą cesarską znajdowała się po stronie południowej i prowadził na nią tunel biegnący pod torem wyścigowym. Trybuna północna, znajdująca się przy basenie, była nieco cofnięta w tył i oflankowana kolumnadowymi budynkami. Ozdobiono ją różnymi rzeźbami, na czele z wysoką, ustawioną centralnie kolumną z boginią zwycięstwa.

Czym był Dąb Podbielskiego?

Stadion powstał na dawnym obszarze leśnym, którego jedną z pozostałości był dąb stojący na skraju wschodniego łuku trybun. Drzewo wkomponowano w obiekt, obudowano specjalnym podestem i nazwano na cześć Victora von Podbielskiego (Dąb Podbielskiego – Podbielski-Eiche), zasłużonego dla budowy stadionu, a także dla przyznania Berlinowi organizacji igrzysk w 1916.

26 lutego 1914 świętowano na stadionie 70. urodziny Podbielskiego, a przy tej okazji odsłonięto brązową tablicę pamiątkową z jego wizerunkiem, którą umieszczono pod dębem.

Jakie były losy Deutsches Stadion?

Po wybuchu I wojny światowej stadion zamknięto, a w 1915 roku zamieniono go na szpital polowy. W 1916 roku przywrócono mu funkcję obiektu sportowego. Trwające wojna spowodowała jednak, że zaplanowane na 1916 igrzyska olimpijskie zostały odwołane.

Obiekt powstał na zachodnich przedmieściach Berlina, na zachód od Charlottenburga, który wówczas był jeszcze osobnym miastem. Stadion znalazł się w granicach administracyjnych Berlina dopiero 1 października 1920, po wprowadzeniu ustawy o Wielkim Berlinie.

Po zakończeniu wojny stadion pełnił rolę jednego z wiodących obiektów sportowych w kraju. W latach 1922, 1923, 1924 i 1927 odbyły się na nim spotkania finałowe piłkarskich Mistrzostw Niemiec, sześć meczów towarzyskich rozegrała tu również reprezentacja kraju, w tym pierwszy mecz u siebie po zakończeniu I wojny światowej (wygrana 1:0 z Węgrami 24 października 1920 – co ciekawe, było to jedyne zwycięstwo Niemców na tym obiekcie).

24 maja 1926 fiński lekkoatleta Paavo Nurmi ustanowił na Deutsches Stadion rekord świata w biegu na 3000 m z czasem 8:25,4. Poza zawodami sportowymi, na stadionie miały miejsce również inne wydarzenia, jak wiece polityczne czy celebracja 80. urodzin ówczesnego prezydenta Niemiec, Paula von Hindenburga (2 października 1927).

Liczba widzów nieraz przekraczała nominalne 33 tys. Kibice zgromadzeni w dużej liczbie zajmowali miejsca na torze kolarskim, rzeźbach, a nawet na dachu loży cesarskiej. Rekord frekwencji został ustalony 10 czerwca 1923, kiedy na stadionie rozegrano finał piłkarskich mistrzostw Niemiec pomiędzy Hamburgerem SV i miejscowym SC Union Oberschöneweide (3:0). Spotkanie na Deutsches Stadion obejrzało wówczas 64 tys. osób.

Dlaczego rozebrano Deutsches Stadion?

W 1931 Berlinowi przyznano organizację igrzysk olimpijskich, które miały się odbyć w 1936. Początkowo planowano, że głównym obiektem na te zawody będzie wielofunkcyjny Deutsches Stadion, który powstał na igrzyska mające się odbyć 20 lat wcześniej. Przed drugim podejściem planowano jego rozbudowę, a jeden z projektów zakładał przeniesienie basenu za zachodni łuk stadionu.

Plany rozbudowy zostały zarzucone po dojściu do władzy nazistów w 1933, którzy dostrzegli szansę na wykorzystanie igrzysk jako narzędzia propagandy i postanowili zadbać o wielkość tego wydarzenia. Nowy kanclerz Rzeszy, Adolf Hitler, zalecił rozbiórkę starego stadionu i budowę zupełnie nowego, monumentalnego Stadionu Olimpijskiego. Jego projekt przygotował Werner March, syn Otto Marcha, który zaprojektował Deutsches Stadion.

Kiedy rozebrano Deutsches Stadion?

Stary stadion rozebrano w 1934, a wraz z nim także otaczający go tor wyścigów konnych, co stworzyło miejsce dla powstania całego kompleksu sportowego, nazwanego Reichssportfeld (obecnie Olympiapark). Ze starego stadionu pozostał jedynie prowadzący na niego tunel, który wkomponowano w nowy obiekt.

Usunięty został nawet Dąb Podbielskiego, choć w zamian taką samą nazwę otrzymał inny dąb, który stoi przy głównym wejściu na teren Stadionu Olimpijskiego (po wschodniej stronie). Brązowa tablica pamiątkowa z wizerunkiem Podbielskiego, która była umieszczona pod dębem, znajduje się obecnie na ścianie Bramy Maratońskiej nowego stadionu.

Kiedy otwarto nowy Stadion Olimpijski w Berlinie?

Budowa nowego stadionu trwała do lata 1936. Obiekt powstał w dużej mierze w miejscu poprzednika, z lekkim przesunięciem w kierunku północno-wschodnim. Nowy, wielki Stadion Olimpijski mógł pomieścić do 100 tys. widzów, a jego inauguracją była ceremonia otwarcia Igrzysk Olimpijskich 1936, która miała miejsce 1 sierpnia.