Stadion im. Romana Shukhevycha – opis stadionu

Jakie były początki stadionu miejskiego w Tarnopolu?

Początków stadionu miejskiego w Tarnopolu można doszukiwać się jeszcze pod koniec XIX wieku, kiedy w pobliżu parku miejskiego („Stary Park”) powstał plac do uprawiania gimnastyki, lekkiej atletyki i innych gier i zabaw sportowych. Tarnopol znajdował się wówczas w Galicji, kraju koronnym Austro-Węgier.

Pod koniec pierwszej dekady XX wieku w Tarnopolu powstały dwie drużyny piłkarskie – Kresy oraz Podilla, związana ze społecznością ukraińską. 21 sierpnia 1909 na boisku „koło parku” drużyny rozegrały ze sobą pierwszy w historii Tarnopola udokumentowany mecz piłkarski (wygrany przez Kresy 4:1).

Komu służył stadion w Tarnopolu w okresie międzywojennym?

Po I wojnie światowej Tarnopol znalazł się w granicach II Rzeczypospolitej. W okresie międzywojennym najważniejszą drużyną w mieście były Kresy, które w 1937 były blisko awansu do klasy A (zaplecze I ligi).

Czy na stadionie w Tarnopolu odbył się „mecz śmierci”?

Kiedy podczas II wojny światowej Tarnopol znalazł się pod niemiecką okupacją, w sierpniu 1943 doszło do meczu piłkarzy z Tarnopola (drużyna najprawdopodobniej złożona była z zawodników Podilli, która po zajęciu Kresów Wschodnich przez ZSRR została przemianowana na Lokomotiw) z zespołem Luftwaffe. Spotkanie miejscowi wygrali 1:0. Istnieją także relacje mówiące o drugim meczu drużyny z Tarnopola z Niemcami, rozegranym w październiku 1943, również wygranym przez gospodarzy.

Po wojnie sowiecka prasa starała się nadać tym spotkaniom status legendy, zaliczając je do tzw. „meczów śmierci” (najsłynniejszy odbył się w Kijowie, ale i mecze w kilku innych miastach na Ukrainie zyskały podobne określenie). Niemieccy zawodnicy mieli przed meczami grozić swoim oponentom śmiercią w razie, gdyby ci nie chcieli przegrać. Informacje te były jednak najprawdopodobniej nieprawdziwe bądź przesadzone.

Komu służył stadion w Tarnopolu po II wojnie światowej?

Po II wojnie światowej Tarnopol znalazł się w granicach Związku Radzieckiego. W 1958 miejscowa drużyna Awangard dotarła do finału Pucharu Ukraińskiej SRR. Mecz rozegrano 2 września na stadionie w Tarnopolu, a gospodarze przegrali w nim po dogrywce z Torpedo Charków 1:2.

W 1984 z Brzeżan do Tarnopola przeniósł się klub Nywa, który występował w drugiej lidze ZSRR (trzeci poziom). Po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości klub ten aż do 2001 występował w najwyższej klasie rozgrywkowej.

Jakie istotne mecze miały miejsce na stadionie miejskim w Tarnopolu?

W 1992 na stadionie w Tarnopolu miał miejsce pierwszy mecz międzypaństwowy, kiedy w spotkaniu towarzyskim zmierzyły się tu reprezentacje olimpijskie Ukrainy i Białorusi (0:0). 4 września 2018 na obiekcie odbył się mecz eliminacji do mistrzostw świata kobiet pomiędzy Ukrainą a Węgrami (2:0).

13 maja 2021 na stadionie rozegrano finał Pucharu Ukrainy (Dynamo Kijów – Zoria Ługańsk 1:0 dogr.).

Kiedy miała miejsce ostatnia modernizacja stadionu miejskiego w Tarnopolu?

Stadion przez lata przechodził różne modernizacje, zakończenie ostatniej z nich miało miejsce 13 maja 2012. Stadion otrzymał wówczas m.in. nowe krzesełka, telebim, wymieniono niektóre instalacje i wyremontowano pomieszczenia.

Czyje imię otrzymał stadion miejski w Tarnopolu i jakie są związane z tym kontrowersje?

5 marca 2021 rada miasta jednogłośnie przychyliła się do wniosku mera o nadanie stadionowi imienia Romana Szuchewycza, generała i naczelnego dowódcy UPA. Po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości, w zachodniej części kraju imieniem Szuchewycza nazywano wiele ulic placów czy szkół.

Kult Szuchewycza budził dużo emocji i kontrowersji, a jego upamiętnianie napotykało na ostre sprzeciwy. Szuchewycz obarczany jest odpowiedzialnością za czystki etniczne w trakcie II wojny światowej, w tym za mordy na Polakach w ramach tzw. rzezi wołyńskiej, ale również za zbrodnie na żydowskiej, białoruskiej i ukraińskiej ludności cywilnej.

Najwięcej reakcji wywołało nazwanie imieniem Szuchewycza stadionu miejskiego w Tarnopolu. Przeciwko tej decyzji zaprotestował Instytut Pamięci Narodowej oraz Centrum Szymona Wiesenthala, potępił ją ambasador Izraela na Ukrainie, a polski ambasador odwołał planowaną wizytę w mieście. Współpracę z Tarnopolem zerwały polskie miasta, Zamość i Nysa.

Ekspert ds. bezpieczeństwa i historyk, dr hab. Andrzej Zapałowski, tak komentował decyzję władz Tarnopola:

„Nadawanie imienia miejscu publicznemu osoby, która jest kojarzona nie tylko z nacjonalizmem ukraińskim, ludobójstwem, ale przede wszystkim z postawą osobistą i organizacją, która działała na rzecz hitlerowskich Niemiec, jest dla mnie szokujące. Tym bardziej że nadaje się imię ludobójcy obiektowi, który ma służyć przede wszystkim krzewieniu kultury fizycznej, sportowi (...). Przypomnę, że środowiska, z których wywodziła się UPA, czyli organizacja ukraińskich nacjonalistów (od 1941 roku większość policji ukraińskiej w służbie niemieckiej, to były dziesiątki tysięcy ludzi) brała udział w latach 1941–1942 w mordowaniu Żydów. Szacuje się, że kilkaset tysięcy Żydów na Ukrainie przy współudziale tych ludzi zostało zamordowanych. W latach 1943–1944 mordowali Polaków. Jeżeli są osoby, które jednoznacznie kojarzą się z promocją ukraińskiego nazizmu i nadaje się ich imiona obiektom użyteczności publicznej, to jak to brzmi. Jest to stadion, więc gdyby były rozgrywki międzynarodowe, jak polska drużyna mogłaby wystąpić na tego typu stadionie? To tak, jakby w Niemczech był stadion im. Adolfa Hitlera czy innych osób, które są związane z ludobójstwem niemieckim na Polakach. Jest to dla mnie rzecz niesamowita.”

— Andrzej Zapałowski, [NASZ TEMAT] Dr hab. A. Zapałowski: R. Szuchewycz – jeden z dowódców UPA, która mordowała Polaków, ma zostać patronem Stadionu Miejskiego w Tarnopolu. Promocja nazizmu ukraińskiego powinna spotkać się z reakcją polskiego MSZ, RadioMaryja.pl, 6 marca 2021

Władze miasta zapowiedziały jednak, że nie cofną swojej decyzji.

Jak wygląda stadion miejski w Tarnopolu?

Obiekt posiada mocno wysłużoną bieżnię lekkoatletyczną, otoczoną przez trybuny mogące pomieścić 15 150 widzów. Trybuny wyposażone są w plastikowe krzesełka, tworzące kolorową mozaikę. Widownia przykryta jest dachem wspomaganym przez wewnętrzne podpory. W jednym z narożników umieszczono telebim, a za narożnikami stoją cztery maszty oświetleniowe. Stadion położony jest w niedużej odległości od ścisłego centrum miasta, tuż obok „Starego Parku”.