Włoska liga jest zaliczana do prestiżowej “Big 5” - grupy najlepszych lig Europy. Mimo to, pod względem przychodów stadiony Serie A odstają od obiektów w Anglii czy Hiszpanii, co wykazał portal Calcio e Finanza publikując przychody, które przyniosły włoskie areny w 2023 roku. Przepaść między dołem a górą rankingu jest ogromna, lecz walka o pierwsze miejsce była zacięta.

Ile zarobił dół ekonomicznej tabeli?

Najskromniej w analizie Calcio e Finanza w 2023 roku zaprezentowała się Monza, otrzymując jedynie 2,7 mln € ze swojego obiektu. Podobne wyniki zaliczyły Empoli (2,8 mln €) i Spezia (3 mln €). Niewiele lepiej wypadły Sassuolo (3,7 mln €) oraz Verona, Torino i Cremonese - każde po 4,5 mln mln €.

Po nich na 13. pozycji uplasowała się Sampdoria, osiągając 4,6 mln €, a następnie Bologna (6,4 mln €) i Atalanta, która mimo 5. miejsca w sezonie 2022/23 i gry w Lidze Europy zajęła 11. miejsce z wynikiem 7,2 mln €. Wynik taki ma związek z budową ich stadionu, która trwała przez cały ten okres. Pierwszą dziesiątkę otwiera Udinese (8 mln €), którego wynik lekko poprawiły Salernitana (8,6 mln €) i Lecce (8,8 mln €).

© groundhopping_damenklo | Stadio Artemio Franchi, Firenze

Ekonomiczne derby Mediolanu

Jedynie 7 klubów uzyskało dwucyfrowy wynik z użytkowania swoich stadionów, lecz także w tej grupie widoczne są duże różnice między poszczególnymi miejscami. Stadio Artemio Franchi siódmej w rankingu Fiorentiny wygenerował 14,1 mln €, podobnie co Stadio Olimpico dla Lazio - 17,9 mln €. Więcej przychodów niż oba kluby razem wzięte otrzymało Napoli, bo Stadio Diego Armando Maradona zarobiło 37,9 mln €.

4. pozycję w zestawieniu zajęła dzieląca z Lazio stołeczny Stadion Olimpijski Roma, której budżet zasiliło 49,2 mln € ze stadionu. Na najniższym miejscu podium znalazł się za to Juventus, bo Allianz Stadium zapewnił klubowi z Turynu 61,5 mln €.

Dwa pierwsze miejsca zajęły dzielące Stadio San Siro AC Milan i Inter, jednak pomimo uzyskania imponującego jak na włoskie warunki 72,8 mln € Rossoneri i w tej rywalizacji musieli ustąpić Nerazzurrim, którzy otrzymali 79 mln € przychodów.

© Marco_Pomella | Stadio Olimpico

Jak wypada Serie A na tle europejskich lig?

Rozstrzał między najlepszymi drużynami Serie A a całą resztą jest ogromny. 13 najgorszych pod kątem przychodów ze stadionu drużyn łącznie wygenerowało zaledwie 69,3 mln €, czyli mniej niż Inter czy AC Milan. Ta dysproporcja potęguje różnicę potencjałów pomiędzy włoskimi drużynami.

Jest to widoczna tendencja w lidze włoskiej; raport UEFA The European Club Finance and Investment Landscape wskazuje, że średnia przychodów ze sprzedaży biletów we Włoszech w 2022 roku wyniosła zaledwie 10,9 mln €, co daje najniższy wynik z tzw. Big 5. Dla porównania, średnia odnosząca się do tego samego aspektu w przypadku Premier League to 44,7 mln €.

Tak samo źle wygląda mediana, czyli zarobki klubu będącego w samym środku zestawienia. W Serie A w 2022 roku wyniosła ona 5,6 mln €, czyli prawie 5 razy mniej niż w Anglii. Wyższą medianę mieli także Niemcy (11,9 mln €), Francja (6,8 mln €) czy Hiszpania (6,1 mln €), gdzie Barcelona i Real Madryt rok w rok monopolizują frekwencję. W 2023 roku mediana wzrosła o 2 mln €, co może wskazywać na poprawę wyników finansowych.

© The Hausmeister's Groundhopping | Stadio Giuseppe Meazza (Stadio San Siro)

Skąd się biorą tak słabe wyniki włoskich stadionów?

Powodem takiego stanu rzeczy nie jest pojemność stadionów, bo obiekty na Półwyspie Apenińskim wcale nie odstają liczbą krzesełek od reszty krajów. Odpowiedzią może być jednak frekwencja. Inter, AC Milan, Roma, Napoli i Lazio odpowiadają w tym sezonie za połowę (!) sprzedanych biletów.

W Serie A średnia frekwencja nie przekracza 31 tys. widzów na mecz, co stanowi ⅖ średniej liczby fanów na spotkaniach najchętniej oglądanej drużyny — Interu Mediolan, którego mecze ogląda średnio 73 tys. osób. Dla porównania, w Premier League średnia wynosi 39 tys. widzów na spotkanie, czyli ponad połowę średniej frekwencji na najpopularniejszym Old Trafford (73,5 tys.).

Tym samym średnia w Premier League znajduje się na poziomie 10. drużyny, a w Serie A - między 8 a 7 ekipą w zestawieniu. Na słabe wyniki finansowe włoskich stadionów może wpływać też fakt, że jedynie ⅕ z nich czerpie nazwę od sponsora tytularnego, podczas gdy w Niemczech 78% drużyn zarabia w ten sposób.

© Nick.mon (CC BY-SA 4.0) | Stadio Renato Dall’Ara

Oczywiście przychody ze stadionów to tylko część dochodów klubu, jednak może stanowić pewną wskazówkę, dlaczego Premier League zostawiło w tyle pod względem ekonomicznym La Ligę, Serie A, Bundesligę czy Ligue 1. Silna konkurencja i podobne przychody sprzyjają zaciętej rywalizacji, podczas gdy monopolizacja zasobów na wzór Barcy i Realu w Hiszpanii czy Interu we Włoszech nie sprzyja innowacyjności i wzrostowi ekonomicznemu.

A oto całkowite zestawienie przychodów stadionów Serie A: