W sierpniu i listopadzie otworzyli dwa, w grudniu będzie kolejny. Turcy budują więcej stadionów niż inne kraje Europy. Oto dwa najświeższe, projekt kolejnego i… mała perełka z północy kraju.

Po sobotnim zamachu w Stambule piłkarska Turcja jest jeszcze w szoku, ale – jak po każdym poprzednim – wróci normalność. A w Turcji ostatnie lata „normalności” oznaczają prawie hurtową wymianę stadionów. W tym roku na nowe stadiony wprowadziły się już Beşiktaş, przy którego Vodafone Arenie miał miejsce zamach, a także Sivasspor i Eskişehirspor. Dwóch ostatnich dotąd nie mieliśmy w bazie, dziś to zmieniamy. Dodajemy też stadion potencjalnego rywala Legii w Lidze Europy – Osmanlisporu – oraz projekt ich nowej areny, która już jest w budowie. A na dnie tekstu znajdziecie cudowne zdjęcie z mało znanego drugoligowego Gümüşhane!

Yeni Eskişehir Stadyumu, Eskişehir (34 930 miejsc)

Nowy stadion dla Eskişehirsporu zaplanowano na zachodnich obrzeżach miasta, tym samym wyprowadzając mecze piłkarskie ze ścisłego centrum i starego stadionu Atatürka. Kibice „Es-Es” nie zamierzają oczywiście zaakceptować żadnej innej nazwy nowego obiektu niż ta po jego historycznym poprzedniku. Dali temu wyraz na tydzień przed otwarciem, rozwieszając podświetlony racami baner „Atatürk Stadyumu” przed nową areną.

Jej koncepcja powstała w znanym tureckim biurze Bahadira Kula, gdzie powstał pomysł stadionu inspirowanego dynamicznym lotem piłki. Ta luźna inspiracja posłużyła do stworzenia bardzo frywolnych wizualizacji, ale… dość siermiężnej konstrukcji w rzeczywistości. Wskutek adaptacji wyjściowego pomysłu stadion stracił na lekkości, nawet jeśli udało się stworzyć mimo wszystko oryginalną konstrukcję.

Na południu elewacja jest zwarta, a w kierunku północy otwiera się na przeszklone piętra rozdzielone balkonami. Między trybunami a rozłożystym dachem rozpięta jest gęsta, jaskrawo czerwona siatka, dzięki czemu wieczorem obiekt jaśnieje z wnętrza czerwienią, główną barwą „Es-Es”. Dodatkowo o gorącą atmosferę dbają fani, którzy tak witali się z nowym obiektem:

Prace budowlane miały ruszyć w 2012 roku, ale ostatecznie rozpoczęły się dopiero na wiosnę 2013. W przetargu udało się uzyskać bardzo korzystną kwotę 107 mln lir, ale z biegiem czasu ukończenie obiektu w tej cenie okazało się niemożliwe. Choć stadion miał być gotowy w 2015 roku, dopiero w listopadzie 2016 udało się go otworzyć, a prace wcale nie są w pełni ukończone. Cena w chwili otwarcia sięgnęła 130 mln lir (155 mln zł), choć to na tle innych krajów wciąż bardzo niska cena za stadion tej wielkości.

Stadion ma powierzchnię 116 tys. m², a pod trybunami prawie 13 tys. m² poświęcono na podziemne parkingi. Choć największe zaplecze ma tradycyjnie zachodnia trybuna, strefa VIP została rozszerzona również na wschód, gdzie znajdują się kolejne loże VIP.

Sivas Arena, Sivas (27 532)

Choć wśród kibiców jest znany jako „Nowy Stadion 4 Września”, nowoczesny stadion nie ma nic wspólnego ze stojącym 2 km dalej starym obiektem. Powstał wraz z parkingami na ponad 130 tys. m² na południowym zachodzie miasta.

Projekt stadionu opracowała pracownia Bahadir Kul Architecture, która dla Sivas zaproponowała w pełni zamkniętą bryłę stadionu, nawet podwójnie zamkniętą. Mowa o „szalu” otulającym dodatkowo północną elewację, tworząc między nim a stadionem izolację powietrzną. Ma chronić wnętrze obiektu przed zimnym wiatrem z północy, który w tym mieście daje się szczególnie we znaki. Zwarta i nieprzewiewana elewacja po pozostałych stronach ochroni widzów przed przeszywającym wiatrem, a zaplecze obiektu przed wychłodzeniem.

Po wschodniej i zachodniej stronie bryła ma spore przeszklenia, dzięki którym słońce pomoże obniżyć koszty ogrzewania pomieszczeń, a naturalne nasłonecznienie zmniejszy zużycie prądu. Prąd będzie zresztą produkowany przez farmę słoneczną na dachu południowej trybuny i w szczycie ma zapewniać 798 kW dziennie, mniej więcej tyle, ile zużywa 160 mieszkań. Do tego na całym obwodzie dachu znajdują się rynny odprowadzające wodę do ponownego użycia w obiegu stadionu.

Na widowni znajduje się wyjściowo nieco ponad 27 tys. widzów, ale górny poziom ma zachowane miejsce na potencjalną rozbudowę w przyszłości. Miało tu powstać nawet 6 dodatkowych rzędów, zwiększając pojemność do ok. 38 tys. widzów, ale zmodyfikowana konstrukcja zadaszenia zmniejszyła ilość miejsca.

Całkowita powierzchnia użytkowa stadionu to 58 700 m² rozłożonych na 5 kondygnacjach – jednej podziemnej i czterech nad nią. Biorąc pod uwagę rozmiar stadionu jego cena okazała się stosunkowo niska, został zakontraktowany za 82 mln lir (100 mln zł). Niestety, budowa potrwała znacznie dłużej niż wyznaczone w umowie 800 dni. Ostatecznie inwestycja miała ok. rok poślizgu względem harmonogramu, umożliwiając otwarcie latem 2016.

Osmanlı Stadyumu, Sincan/Ankara (18 029)

To nie tylko zachodnie przedmieścia Ankary, w chwili powstania stadionu w 1974 roku nie było to prawie nic – wokół tylko pola uprawne. W 2005 roku powstały dzisiejsze trybuny w lekkoatletycznym układzie.

W 2014 – gdy istniał już Osmanlispor, obiekt został zaadaptowany pod kątem aspiracji nowego klubu. Otrzymał komplet nowych krzesełek, pełne zadaszenie i 20 prywatnych lóż zachodniej trybunie. Konstrukcyjnie jednak obiekt jest przestarzały, dlatego Osmanlispor przeprowadzi się na nowy stadion, 06 Arenę.

06 Arena, Ankara (20 000)

Zwarty, typowo piłkarski stadion dla Osmanlisporu ma powstać w zachodniej dzielnicy Eryaman, stąd nazwa 06 Arena jest używana zamiennie z Eryaman Stadi. Stadion stanie dosłownie po drugiej stronie ulicy od stacji metra, dzięki czemu ma oferować wygodną komunikację kibicom.

Wysoki na 22 metry budynek zostanie owinięty zdobioną membraną i będzie posiadał dwie kondygnacje podziemne, korzystając z naturalnego nachylenia gruntu. To, co na zachodzie będzie piwnicą, stanie się parterem na wschodzie i pozwoli stworzyć pod promenadą dla kibiców lokale użytkowe.

Całkowita powierzchnia terenu to 62 255 m², a powierzchnia samego stadionu to 37 765 m². Obiekt zaoferuje m.in. 42 loże VIP na zachodniej trybunie oraz… meczet na zapleczu trybun.

Gümüşhane Şehir Stadyumu, Gümüşhane (4 000)

Gümüşhane to co prawda prowincja w rejonie Morza Czarnego, ale w którą stronę by nie spojrzeć – dookoła są tylko góry. Tak dosłownie, że jedyne miejsce na stadion piłkarski i boisko treningowe znalazło się już poza granicami administracyjnymi miasta. Tu powstał wyjątkowy stadion z dwiema trybunami, wciśnięty między skały, drogę krajową i rzekę.