Niezależnie od stereotypów – całkiem sporo! Dziś przedstawiamy cztery spośród najciekawszych stadionów z zadaszeniem w formie stałego dachu. Wybraliśmy oryginalne przykłady.

Alamodome, San Antonio, Teksas (65 000)

Zbudowany w 1993 roku wielofunkcyjny stadion tuż poza centrum San Antonio powstał w celu uatrakcyjnienia miasta dla organizatorów wielkich wydarzeń. Choć wymiarami ogromny stadion został dostosowany do rozgrywek futbolowych, ruchome dolne trybuny mogą dosunąć się znacznie dalej, nawet do potrzeb boiska hokejowego czy koszykarskiego.

Wielka hala wsparta na czterech smukłych pylonach spełniła swoją rolę, choć nie w pełni. Idealnym rozwiązaniem byłoby zapewnienie silnych gospodarzy z czołowych lig zawodowych, tymczasem żaden zespół NFL nie zagościł tu na więcej niż parę meczów, a klub NBA Spurs wyniósł się po 9 sezonach z powodu zbyt wielkiej skali obiektu. Aktualnie jedynym istotnym zespołem grającym tu regularnie jest uniwersytecka drużyna Roadrunners z University of Texas San Antonio.

Tym niemniej, jeśli chodzi o jednorazowe wydarzenia, od 1993 Alamodome organizowało ogromną liczbę zróżnicowanych imprez. Polityczne, religijne, rozrywkowe, sportowe, targi i ekspozycje – wyliczać można długo. Dzięki ruchomym trybunom wymiary placu gry można modyfikować, a to umożliwiło nawet organizację meczów futbolu kanadyjskiego, baseballu czy gal sportów walki.

W XXI wieku stadion przechodził serię modernizacji, jednak zachował w pełni swój wyjściowy układ. By powalczyć o status areny NFL operator musiałby jednak wydać ok. 150 mln $ na modernizacje, czyli prawie tyle, ile stadion kosztował w 1993.

Carrier Dome, Syracuse, Nowy Jork (49 262)

Budowę nowego stadionu na krańcu kampusu Syracuse University wymusił zły stan poprzednika. Archbold był stary, nie dawał możliwości rozbudowy, a modernizowanie byłoby nieopłacalne. Dlatego, uwzględniając warunki pogodowe, uczelnia postanowiła zbudować kryty stadion z popularnym w tamtym czasie pompowanym dachem z włókna szklanego.

Finansowanie dla projektu zostało zapewnione w większości ze środków stanowych. Stan Nowy Jork przekazał 15 mln $, dodatkowe 2,75 mln ofiarowała firma Carrier (do dziś w nazwie), a resztę sfinansowała uczelnia. Cały budżet nie przekroczył 26 mln $, a stadion przy pojemności ok. 50 tys. miejsc można uznać za ekonomiczny. Zresztą dziś bardzo wyraźnie widać to na elewacji, która może odstraszać surowością w zestawieniu z wieloma eleganckimi budynkami kampusu.

Od otwarcia w 1980 roku stadion jest jednym z najbardziej wielofunkcyjnych w USA. Służy równocześnie drużynom akademickim futbolu amerykańskiego, lacrosse i koszykówki. Największą pojemność osiąga podczas meczów piłkarskich, jednak dzięki swoim rozmiarom ustanawiał kilka razy rekordy frekwencji dla uniwersyteckiej koszykówki, najwyższy na poziomie 35 tysięcy osób. W całych Stanach żaden inny uniwersytet nie zbudował tak dużego krytego stadionu, choć niektóre uczelnie korzystają z aren poza swoimi kampusami.

Do dziś obiekt zachował formę z 1980 roku, choć jego zadaszenie zostało całkowicie wymienione w 1999 roku.

Tropicana Field, St. Petersburg, Floryda (42 735)

Idea powstania stadionu baseballowego w St. Petersburgu pojawiła się w 1983 roku, gdy miasto chciało przyciągnąć do siebie pierwszą zawodową drużynę w jednej z kluczowych dyscyplin. Pobliska Tampa miała już futbol amerykański i piłkę nożną, stąd baseball wydawał się najbardziej realną szansą.

Budowę rozpoczęto z miejskich środków w 1986, a zakończyła się w 1990. Niestety, mimo wysokich kosztów (130 mln $) stadion nie doczekał się gospodarza aż do 1998. W tym czasie gościnnie swoje zawody rozgrywały drużyny hokeja czy futbolu halowego. dopiero w 1995 udało się „klepnąć” stworzenie zespołu Tampa Bay Rays, która zagościła na stadionie od 1998. Zanim to się jednak stało, przyszło wydać kolejnych 70 mln $ na renowację, choć obiekt miał tylko 8 lat!

Nowy zespół MLB doczekał się jednego z najmniejszych i aktualnie jedynego krytego stadionu z pełnym dachem w całej lidze. Wybór kopuły podjęto z powodu dusznego klimatu i częstych burz, które skutecznie utrudniłyby rozgrywanie meczów.

Dach na planie koła jest wyjątkowy, ponieważ został pochylony dla zmniejszenia kubatury stadionu (czyli również kosztu ogrzewania/chłodzenia). Jednak nachylenie i zastosowana konstrukcja doczekały się krytyki. Podczas meczów baseballowych piłka czasem odbija się od elementów dachu i wpływa na wynik.

Co więcej, najniższy pierścień podtrzymujący oświetlenie ogranicza widoczność z najwyższych rzędów trybun, przez co ponad 11 tys. miejsc jest zwykle wyłączonych z użytku (pojemność baseballowa to 31 042)! Całkowity rozmiar prawie 43 tys. widzów jest osiągalny w meczach futbolowych, które odbywają się tu regularnie od 2008 roku. Dostępnych jest również 70 lóż i 2776 miejsc biznesowych.

Ciekawostką jest wielkie akwarium z płaszczkami (50 m3) zamontowane przy trybunach w 2006 roku. widzowie mogą do niego podejść, pogłaskać i nakarmić te łagodne ryby, maskotki Rays. Zawsze, kiedy piłka wpadnie w trakcie gry do wody,  Rays wpłacają znaczną sumę na cele charytatywne.

UNI-Dome, Cedar Falls, Iowa (16 324)

Zbudowany na planie zaokrąglonego kwadratu kryty stadion powstał w 1976 roku. Korzystał z popularnego wtedy modelu, w którym prostą konstrukcję żelbetowo-stalową wieńczyła pompowana kopuła z membrany.

To rozwiązanie, z czasem wycofane prawie w całych USA, umożliwiło grę niezależnie od pogody, jednak było też źródłem problemów technicznych. Wreszcie, gdy dach zapadł się po burzy śnieżnej któryś raz z rzędu w 1994, został wymieniony na mniej typową konstrukcję. Na tych samych trybunach osadzono cięższy system stalowych kratownic, które tworzą ciekawy układ zbliżony do diamentu. Większość pokryta jest blachą, jednak centralna część wciąż przepuszcza światło, jak pierwotny dach z membrany.

Nazwa UNI nawiązuje do uczelni, w której kampusie stadion stoi – University of North Iowa. Właśnie zespoły tego uniwersytetu grały tu od 1976. W sumie arena służyła pięciu sekcjom, z których dziś została tylko futbolowa. Reszta (zapasy, siatkówka, koszykówka mężczyzn i kobiet) w 2006 przeniosły się do nowej hali McLeod Center, która powstała bezpośrednio przy stadionie i jest z nim połączona podwieszaną kładką.

W wyjściowym układzie stadion mieści 16 324 widzów, jednak w historii zdarzały się imprezy znacznie większe. Najważniejsze mecze koszykarskie przyciągały tu nawet po 22 tys. osób, a i dla samego futbolu rekord to ponad 17 tysięcy.