Zaskoczenie? Nowy narodowy stadion Irlandii nie tylko zbiera nagrody na „Zielonej Wyspie”, ale i u nas. Uznaliście, że to właśnie on był najlepszą areną piłkarską otwartą w 2010 roku. Otrzymał aż 4138 punktów.

Jak zbudować 50-tysięcznik pośrodku gęstej zabudowy mieszkaniowej tak, by nie odcinał dopływu światła domom znajdującym się dosłownie o kilka metrów od niego? Przed tym problemem stanęli architekci z londyńskiego biura Populous i irlandzkiej pracowni Scott Talon Walker. Nie było to ich jedyne zmartwienie. Działka była bardzo mała – ograniczona poza osiedlem także linią kolejową oraz ulicami. W dodatku trzeba było zmierzyć się z dziedzictwem najstarszego stadionu do rugby na świecie, jakim był stojący tu do 2007 roku Lansdowne Road.

Efektem jest projekt zakładający „szklany stadion” przy Lansdowne Rd., który stawałby się coraz niższy wraz ze zbliżaniem do zabudowy mieszkalnej. Jego fasada jest prawie całkiem przezroczysta. Dzięki temu domy stojące w bezpośrednim sąsiedztwie nie są zasłonięte od światła , a jednocześnie stadion nawiązuje do poprzednika – też ma północną trybunę nieproporcjonalnie niższą od pozostałych.

Fot: William Murphy

Fasady stadionu tworzą fale przezroczystych żaluzji, które z jednej strony chronią przed warunkami atmosferycznymi, a z drugiej strony pozwalają na naturalną wentylację. Wreszcie z trzeciej - „zamykają” na stadionie hałas, by nie pogarszać warunków życia mieszkańców. Wykonane z poliwęglanu elementy nadają stadionowi wrażenie lekkości, a do tego zależnie od pogody odbijają barwy nieba.

Po zachodniej stronie, gdzie przebiega linia kolejki, powstała promenada, która przebiegając nad torowiskiem pełni też funkcję kładki. Wcześniej, na poprzednim stadionie, pociągi jeździły wprost pod trybuną, która zachodziła na tory.

Fot: Uwe Kaminski

Widownia stadionu podczas rozgrywek sportowych mieści 51 700 widzów, co samo w sobie stało się przyczyną wielu sporów w Irlandii. Podczas gdy w 2007 roku ruszyła budowa stadionu, reprezentacje piłkarska i rugby grały na 80-tysięcznym Croke Park. Aten raz po raz zapełniał się do ostatniego miejsca, powodując pytania, czy powrót na nowy obiekt nie będzie ograniczał możliwości oglądania meczów przez kibiców.

Zastrzeżenia są tym większe, że spośród wszystkich miejsc tylko 38 700 na najniższym i najwyższym poziomie to krzesełka dla zwykłych kibiców. Pomiędzy nimi znajduje się mieszczący aż 11 000 osób poziom biznesowy, a nad nim jeszcze poziom przeszklonych lóż o najwyższym standardzie. Pod tym względem stadion idzie tropem angielskiego Emirates Stadium, który zarabia najwięcej na świecie.

Fot: Jeff C.

Tymczasem zarobek na tym stadionie to kluczowa kwestia. Właśnie dla pieniędzy stworzono tak ogromną przestrzeń dla najbogatszych. Inwestycja była bowiem finansowana w większości przez prywatnych inwestorów – federacje piłkarską i rugby. A te muszą mieć dobre źródło do spłaty olbrzymich kredytów. Pieniądze mają płynąć przede wszystkim z długoterminowego wynajmu lóż i miejsc biznesowych, które wzorem Wembley są sprzedawane nawet na dekadę z góry. By osiągnąć zadowalający poziom potrzebna była sprzedaż na poziomie 8000 miejsc biznesowych. Tymczasem trzy miesiące po otwarciu „zeszło” niewiele ponad 6000 fotelików – przyczyną jest w dużej mierze kryzys w Irlandii.

Jakby sam kryzys nie był wystarczającym problemem, budowa podrożała od wstępnych oczekiwań o ponad jedną trzecią. Miała kosztować najpierw 300 mln €, potem 365, a ostatecznie stanęło na 410 milionach. W dodatku otwarcie opóźniło się o rok – z maja 2009 na ten sam miesiąc 2010 roku. 190 milionów nie wymaga spłaty, ponieważ tyle wynosiło wsparcie rządowe. Za to pozostałe pieniądze będą spływały do wierzycieli do 2020 roku. Z pomocą przyszedł sponsor stadionu, który za zmianę nazwy na 10 lat zapłacił 42 mln €.

Fot: Chris Brown

Początek 2011 roku dla Aviva Stadium jest wyjątkowo udany. W styczniu stowarzyszenie producentów poliwęglanu EPSE przyznało mu nagrodę za najbardziej innowacyjne wykorzystanie tego rodzaju materiałów. Irlandzki stadion narodowy ma dach i fasady pokryte poliwęglanami, które według EPSE bardzo dobrze korespondują z otoczeniem stadionu, nie narzucając wielkiego obiektu osiedlom, które go otaczają. Z kolei w sobotę 22. stycznia rozdano irlandzkie nagrody architektoniczne. Nowy obiekt sportowy w Dublinie zgarnął trzy wyróżnienia – za znaczenie dla kraju, najlepszą inżynierię lądową oraz za najlepszego architekta. To nie pierwsze wyróżnienia dla stadionu, a teraz do nich dołącza popularność wśród naszych użytkowników.

Konkurs Stadion Roku 2010 zorganizował serwis Stadiony.net, by poznać zdanie czytelników na temat nowo otwartych stadionów. W grudniu internauci nadsyłali swoje nominacje do nagrody, a od 10. do 31. stycznia odbyło się głosowanie na 22 nominowane obiekty z 13 krajów świata. Każdy użytkownik mógł wziąć w nim udział raz, a do rozdania między pięć wybranych stadionów miał kolejno 5, 4, 3, 2 i 1 punkt. Łącznie poprawnie oddanych głosów było 1809, co oznacza, że pomiędzy 22 obiekty czytelnicy rozdzielili 27 135 punktów.