Stadion Hristo Botev – opis stadionu

Jak doszło do powstania planów budowy nowego stadionu dla Botewa Płowdiw?

Botew Płowdiw został założony w 1912 i jest to najstarszy istniejący do dziś klub piłkarski w Bułgarii. Klub wybudował swój pierwszy stadion w latach 1925–1926 w pobliżu stacji kolejowej. W 1949 na mocy decyzji komunistycznych władz miasta obiekt ten (dziś znany jako stadion im. Todora Diewa) został przekazany klubowi Spartak, a Botew pozostał bez własnej areny i rozgrywał swoje spotkania na innych obiektach w mieście.

Dopiero w 1959 rozpoczęła się budowa nowego stadionu dla Botewa. Obiekt powstał w miejscu boiska, które w 1923 wybudowała dawna szkoła („koleż”) im. św. Augustyna (stąd do nowego stadionu Botewa przylgnął przydomek „Koleża”). Stadion został otwarty 14 maja 1961. Pierwotnie należał on do wojska i dopiero w 2010 doszło do przekazania go klubowi. Obiekt posiadał bieżnię lekkoatletyczną, którą otaczały trybuny oparte na wałach ziemnych.

Pod koniec 2010 głównym udziałowcem Botewa został prezes rady nadzorczej banku KTB, Cwetan Wasilew, a jednym z jego celów były inwestycje w poprawę infrastruktury klubu. Wkrótce zaczęto planować budowę nowego stadionu.

Kiedy powstała koncepcja nowego stadionu dla Botewa Płowdiw?

Koncepcję architektoniczną nowego stadionu Botewa Płowdiw można zobaczyć na naszej stronie z projektem

W styczniu 2012 zaprezentowana została wstępna koncepcja nowego stadionu mającego powstać w miejsce dotychczasowego obiektu Botewa. Autorem koncepcji był Georgi Sawow ze studia Vamos Architecture & Design.

Obiekt miał mieć piłkarski, prostokątny układ z jednopoziomowymi, w większości zadaszonymi trybunami otaczającymi boisko ze wszystkich stron. Pojemność zakładano na poziomie ok. 18 000 widzów, a koszt budowy szacowano wówczas na ok. 20 mln lewów. W marcu 2014 zaprezentowano uaktualnioną koncepcję, zgodnie z którą stadion miał otrzymać bardziej opływowy kształt.

Jak przebiegała budowa nowego stadionu dla Botewa Płowdiw?

Przebieg prac nad nowym stadionem Botewa Płowdiw można zobaczyć na naszej stronie z budową

12 marca 2012 Botew świętował stulecie istnienia. Dwa tygodnie później rozpoczęła się rozbiórka stadionu, chociaż większość prac rozbiórkowych wykonano dopiero w 2013, a ich zakończenie miało miejsce na początku 2014. Budowa pierwszych trybun rozpoczęła się w 2013, a symbolicznego wbicia pierwszej łopaty dokonano 1 lipca 2013. Wówczas zakładano, że nowy stadion zostanie oddany do użytku pod koniec 2014. Za prace odpowiadała kontrolowana przez Wasilewa Infrastrukturna Kompanija AD.

W latach 2012–2013 w dzielnicy Komatewo, na południowo-zachodnich przedmieściach, klub wybudował własne centrum treningowe. Przy jednym z boisk powstała trybuna na 2000 widzów. W związku z budową nowego stadionu, na początku 2014 Botew tymczasowo przeniósł rozgrywanie swoich spotkań do nowego ośrodka treningowego.

Latem 2014, po pojawieniu się pogłosek o możliwej piramidzie finansowej, klienci banku KTB zaczęli masowo wycofywać z niego swoje środki. Doprowadziło to do upadku banku, a Cwetan Wasilew wyjechał do Serbii w obawie przed postawieniem zarzutów. Oznaczało to odcięcie budowy stadionu od finansowania. W marcu 2015 Wasilew przekazał swoje udziały w klubie stowarzyszeniu kibiców.

Sytuację próbowało ratować miasto, przeznaczając własne środki na kontynuację prac, ale w 2015 pieniądze się skończyły i budowa została wstrzymana. Do tego czasu powstał już żelbetowy szkielet trybuny wschodniej i południowej, a częściowo także północnej. Budowa trybuny głównej była w początkowej fazie.

W 2019 dzięki otrzymaniu środków europejskich z Funduszu Rozwoju Regionalnego doszło do wznowienia prac. Poza oczyszczeniem terenu z narosłej roślinności niewiele jednak udało się wykonać, gdyż wkrótce, z powodów proceduralnych, prace znów zostały wstrzymane. Aby budowa mogła być kontynuowana, na początku 2020 miasto przejęło stadion od klubu.

Stadion wizytował premier Bojko Borisow, obiecując pomoc państwa w dokończeniu budowy. Rzeczywiście, rząd przeznaczył na budowę 25 mln lewów, a przy okazji 12 mln otrzymał także lokalny rywal Botewa, Lokomotiw, który również rozpoczął przebudowę swojego obiektu (tzw. „Lauta”).

9 grudnia 2020 podpisano umowę na dokończenie stadionu z konsorcjum firm PIMK i Valmex. Kontrakt wart był 43,7 mln lewów i miał zostać zrealizowany w dwa lata. Brakująca suma pieniędzy miała zostać pokryta z budżetu miasta. Faktyczne wznowienie robót miało miejsce już w listopadzie 2020.

Dwuletniego terminu nie udało się dotrzymać, ale trzeba mieć na uwadze, że po drodze zmagano się z pandemią COVID-19. Ponieważ przeznaczone środki okazały się niewystarczające, zdecydowano się na cięcia w projekcie, rezygnując z zadaszenia trybun za bramkami czy wykonania efektownej elewacji. Koszt budowy na koniec wyniósł 62 mln lewów.

Pod koniec 2022 nad trybunami pojawiły się pierwsze elementy konstrukcji dachu. W marcu i kwietniu 2023 na widowni zainstalowano krzesełka. Przed stadionem z powrotem ustawiono postument z popiersiem Christo Botewa (na czas budowy był on przechowywany w bazie w Komatewie). Postument oryginalnie odsłonięto już w 1927 przed pierwszym stadionem Botewa, skąd został on przeniesiony, kiedy w 1961 otwarto nowy obiekt.

Kiedy otwarto nową „Koleżę”?

Pierwsze spotkanie na nowym stadionie odbyło się 29 kwietnia 2023, kiedy Botew zmierzył się w meczu ligowym z Lewskim Sofia (0:1). Powrót na swoje miejsce nastąpił po długim okresie oczekiwania i niepewności, jednak na koniec klub zyskał jeden z najnowocześniejszych stadionów w kraju.

Zanim doszło do otwarcia, przez niemal dekadę jeden z najbardziej rozpoznawalnych klubów w Bułgarii rozgrywał swoje spotkania na stadionie treningowym, choć według pierwotnych założeń nowa „Koleża” miała być gotowa już na przełomie 2014 i 2015. Na sprawę biernie nie patrzyli kibice Botewa, którzy domagając się pomocy ze strony władz organizowali protesty i demonstracje, a ich hasłem przewodnim stało się „Koleża albo śmierć”.

Stadion powstał w wariancie oszczędnościowym. Możliwe jest nadal pełne wdrożenie projektu, z zadaszonymi trybunami za bramkami i elewacją zewnętrzną. Szacuje się, że na realizację tych zadań potrzebne będzie dodatkowe 16–18 mln lewów. We wrześniu 2023 rozpoczęto budowę zadaszenia nad trybunami za bramkami.

Czym charakteryzuje się nowy stadion im. Christo Botewa w Płowdiwie?

Stadion znajduje się w dzielnicy Kamenica, stosunkowo niedaleko od centrum miasta. Obiekt posiada typowo piłkarski, prostokątny układ. Boisko położone jest na osi północ-południe i ze wszystkich stron otoczone jest jednopoziomowymi trybunami. Trybuna główna z zapleczem i lożami usytuowana jest po stronie zachodniej. Sektor ultras znajduje się po stronie południowej, a sektor gości w części północno-wschodniej.

Widownię wyposażono w składane krzesełka w barwach klubu (żółte i czarne). Pojemność areny wynosi 18 777 widzów. Trybuny wzdłuż boiska są zadaszone, choć dach nie pokrywa pierwszych rzędów. Pod dachem zamontowano reflektory oświetleniowe.