„To błąd” – tak Giovanni Caudo, radny Rzymu z ramienia Roma Futura, urbanista i przewodniczący komisji ds. Pnrr, ocenił projekt Lazio dotyczący przekształcenia Stadio Flaminio w nową siedzibę klubu.

„To wygląda jak żart”

Przedstawiona w marcu wizualizacja zakłada modernizację stadionu, tak by mógł pomieścić 50 000 widzów. Projekt opracowany przez Marco Casamontiego miał również zagwarantować, że obiekt nie wpłynie negatywnie na i tak przeciążoną dzielnicę Flaminio.

Caudo uważa jednak, że propozycja nie odpowiada na dwa kluczowe wyzwania: mobilność i ochronę historycznej konstrukcji. Zamiast tego zawiera – jak twierdzi – rozwiązania żenujące i technicznie nieprawdopodobne. Radny zwrócił uwagę, że Stadio Flaminio miałby generować ogromny ruch w rejonie, gdzie funkcjonują już m.in. Auditorium Parco della Musica czy Palazzetto dello Sport, które i tak codziennie przyciągają setki kierowców.

Krytykę wzbudziło też założenie, że połowa kibiców dotrze na mecze transportem publicznym. W planie nie ma bowiem żadnych nowych inwestycji w infrastrukturę komunikacyjną, a istniejąca sieć jest już dziś niewydolna. Dopiero w 2036 roku ma powstać nowy odcinek linii metra C z przystankiem przy Auditorium, co – zdaniem Caudo – czyni deklaracje autorów projektu całkowicie oderwanymi od realiów.

© Archea Associati

Parkingi i sekwestracja dzielnicy

Dokumentacja Lazio przewiduje 4 419 miejsc parkingowych, co wystarczyłoby dla zaledwie 25% publiczności. Największy parking – na 1 970 aut – zaplanowano przy skrzyżowaniu via Flaminia i olimpica. Kibice mieliby stamtąd pieszo docierać na stadion, m.in. przez odbudowany most Bailey. Pozostałe miejsca oparto na istniejącej infrastrukturze w rejonie Foro Italico czy Piazza Mancini. Już teraz te parkingi są niewystarczające, a projekt ignoruje fakt, że w tym samym czasie mogą odbywać się wydarzenia zarówno na Flaminio, jak i na Olimpico – ostrzega Caudo.

Kolejny zapis zakłada stworzenie strefy ZTL na trzy godziny przed wydarzeniami. Według Caudo takie rozwiązanie zamknęłoby całą dzielnicę, szczególnie że stadion miałby być wykorzystywany nie tylko co drugą niedzielę, ale także w ciągu tygodnia w celach komercyjnych.

© _smARTraveller

Modernizacja zaprzepaści dziedzictwo architekta stadionu?

Caudo wskazuje również na zagrożenie dla dziedzictwa architektonicznego. Stadio Flaminio autorstwa Nerviego z 1960 roku, objęty ochroną konserwatorską, zostałby – jego zdaniem – faktycznie zlikwidowany. Choć projekt przewiduje zachowanie obecnych trybun, to miałyby one zostać przykryte stalową konstrukcją, która podniosłaby obiekt z 17 do 40 metrów wysokości i znacząco powiększyła jego kubaturę. Nie można mówić o ochronie i valorizzacji Flaminio, skoro oryginalne elementy zostałyby całkowicie zdominowane – ocenia radny.

Krytykuje również model prawny inwestycji. Lazio nie chce bowiem kupić stadionu, lecz uzyskać jego 99-letnią dzierżawę od miasta. To nie są kluby dzielnicowe, lecz wielkie spółki akcyjne. Publiczny majątek nie może być oddawany bez realnych korzyści dla społeczności – podkreśla Caudo. Projekt przewiduje ponadto dodatkowy wkład finansowy miasta w wysokości 24 mln €. To prowokacja wobec zdrowego rozsądku. Lazio i jego kibice zasługują na nowy stadion, ale nie w tej formie. Flaminio wymaga pomysłów realnych i odpowiedzialnych – podsumowuje.

© Pietromassimo Pasqui

Skomplikowany proces i uciekający czas

Choć formalnych terminów nie wyznaczono, władze Rzymu liczyły, że Lazio do września dostarczy brakującą dokumentację wymaganą przez miejskich techników. Chodzi o dwa kluczowe elementy: poświadczenie planu finansowego na kolejne 98 lat, aż do 2123 roku, oraz projekt umowy koncesyjnej wiążącej klub z miastem jako właścicielem obiektu.

Prezydent klubu Claudio Lotito nalega na przyspieszenie całej procedury, ponieważ zobowiązał się, że do połowy 2029 roku Flaminio będzie gotowe i pomieści 50 750 widzów. Aby dotrzymać tego terminu, cały proces administracyjny musi zakończyć się najpóźniej w pierwszej połowie 2026 roku. Rzym nie zamierza jednak czekać w nieskończoność – wciąż rozważana jest opcja samodzielnej renowacji stadionu z funduszy publicznych.

Projekt Lazio, wyceniony na 438,2 mln €, wymaga jeszcze wielu formalności. Musi zostać zatwierdzony przez konserwatora zabytków, wydział mobilności, urbanistykę, departament majątku, a ostateczne słowo będzie należeć do ministerstwa kultury.