Anglia: Nowy Everton Stadium – od marzeń do inauguracji

źródło: Stadiony.net; autor: Paulina Skóra

Anglia: Nowy Everton Stadium – od marzeń do inauguracji Już w najbliższą niedzielę Everton rozegra pierwszy mecz ligowy na nowym stadionie – Hill Dickinson Stadium. Dla klubu i jego kibiców będzie to moment historyczny, kończący ponad dwie dekady starań o nowoczesny obiekt.

Reklama

Wybór projektu i lokalizacji

Pierwsze plany przeprowadzki z Goodison Park pojawiły się na początku XXI wieku, kiedy rozważano budowę stadionu na Kings Dock. Projekt ten ostatecznie upadł, a klub przez lata poszukiwał alternatywnych lokalizacji. Przełom nastąpił w 2017 roku, gdy Bramley-Moore Dock na północnym nabrzeżu Liverpoolu został wskazany jako preferowane miejsce budowy.

Stadion został zaplanowany niemal nad samym brzegiem, po zasypaniu dawnego doku. Początkowo przewidziano wielopoziomowy parking w sąsiedztwie, jednak zrezygnowano z tego pomysłu, aby nie odcinać obiektu od rzeki. Zespół projektowy Dana Meisa zdecydował się podzielić stadion na dwie części: dolną, nawiązującą do ceglanej zabudowy portowej (inspirowaną Stanley Dock), oraz górną – nowoczesną, przezierną i iluminowaną, eksponującą rytmiczną stalową konstrukcję.

Układ trybun również imponuje: trzy poziomy w zachodniej części z zapleczem biznesowym, charakterystyczna niebieska ściana południowej trybuny mieszcząca 13 000 kibiców oraz możliwość zwiększenia pojemności z 52 000 do nawet 62 000 miejsc, jeśli w Anglii zmienią się przepisy dotyczące stref stojących.

Projekt Hill Dickinson Stadium© Everton FC | Projekt Hill Dickinson Stadium

Budowa i wyzwania

Budowa stadionu rozpoczęła się w lipcu 2021 roku, a głównym wykonawcą została firma Laing O'Rourke. W pierwszej fazie rozebrano nieistotne budynki, zabezpieczono elementy dziedzictwa oraz naprawiono i zasypano basen dokowy. Do początku 2022 roku wylano fundamenty i wzniesiono betonowe narożniki obiektu.

Konstrukcja stadionu powstawała przy wykorzystaniu nowoczesnych technik Design for Manufacture and Assembly (DfMA). Elementy stalowe i prefabrykowane komponenty betonowe wytwarzano poza placem budowy, w kontrolowanych warunkach fabrycznych, a następnie montowano na miejscu przy użyciu precyzyjnego modelowania 3D.

Proces budowy nie obył się bez dramatów. W sierpniu 2023 roku w wyniku tragicznego wypadku zginął Michael Jones, wieloletni kibic Evertonu i pracownik podwykonawcy. W sierpniu 2024 roku odsłonięto przed stadionem stałe miejsce pamięci ku jego czci.

W lutym 2024 roku stadion został uznany za kompletny po instalacji ostatniego panelu trybun. W marcu pojawiły się problemy finansowe jednego z podwykonawców – Alucraft Systems, dostawcy paneli elewacyjnych, który pozostawił £7,7 mln długu. Mimo trudności, w grudniu 2024 roku stadion został oficjalnie przekazany klubowi.

Hill Dickinson Stadium w listopadzie 2024© Mister Drone UK | Hill Dickinson Stadium w listopadzie 2024

Dziedzictwo i status UNESCO

Bramley-Moore Dock leży w obrębie Liverpool Maritime Mercantile City, dawniej wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mimo deklaracji Evertonu o zachowaniu i odnowieniu historycznych elementów, UNESCO uznało w 2021 roku, że stadion będzie miał nieakceptowalny wpływ na integralność i autentyczność miejsca. W rezultacie w lipcu 2021 roku Liverpool utracił status światowego dziedzictwa – w dużej mierze z powodu inwestycji w Bramley-Moore Dock.

Finansowanie budowy

Całkowity koszt budowy stadionu szacowany jest na około £864 mln. Pierwotnie część środków miała pochodzić z pożyczki Liverpool City Council w wysokości £280 mln, przekazywanej klubowi z zyskiem dla miasta około £7 mln rocznie przez 25 lat. Klub planował pozyskać brakujące środki m.in. poprzez sprzedaż praw do nazwy stadionu – w 2020 roku firma USM wpłaciła za nie £30 mln.

Po przejęciu Evertonu przez The Friedkin Group, w 2025 roku, ogłoszono długoterminową umowę finansową na £350 mln z udziałem instytucjonalnych inwestorów, w tym JP Morgan. Dyrektor generalny Evertonu, Angus Kinnear, podkreślił, że nowy stadion pomoże klubowi wygrywać na boisku, ponieważ wygenerowane przychody będą bezpośrednio reinwestowane przez Friedkin Group.

Hill Dickinson Stadium© Mister Drone UK 

Sponsor tytularny

Po miesiącach poszukiwań klub wybrał sponsora tytularnego nowego stadionu – Hill Dickinson LLP, lokalną firmę prawniczą działającą od 1810 roku z głównym biurem w Liverpoolu i oddziałami w Monako, Grecji, Singapurze i Hongkongu. Dla prezesa Evertonu decyzja ta była strategicznym krokiem, a dyrektor generalny Hill Dickinson określił ją mianem pokoleniowej szansy.

Szczegóły finansowe nie zostały ujawnione, ale wcześniej mówiono o kontrakcie na co najmniej 10 lat z rocznym wynagrodzeniem około £9 mln. Nie wszyscy kibice zaakceptowali nową nazwę – część wyrażała rozczarowanie, podkreślając przywiązanie do pierwotnej nazwy Bramley-Moore Dock, choć inni docenili lokalny charakter sponsora w przeciwieństwie do dużych zagranicznych korporacji.

Próby generalne

Everton przeprowadził serię testowych wydarzeń w celu uzyskania certyfikatów bezpieczeństwa i licencji na mecze ligowe. Pierwsze z nich odbyło się 17 lutego 2025 roku i zgromadziło 10 tys. kibiców. Na boisku zagrali juniorzy Everton U18 i Wigan U18. Historycznym pierwszym strzelcem na nowym stadionie został Harrison Rimmer (Wigan), a pierwszą bramkę dla Evertonu zdobył 16-letni Ray Robert z rzutu karnego. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem gospodarzy 2:1.

Drugi test odbył się 23 marca podczas skróconego, 65-minutowego meczu Everton U21 – rezerwy Boltonu 0:1. Przeprowadzono również obowiązkową próbę ewakuacyjną, choć pojawiły się uwagi dotyczące transportu publicznego i organizacji ruchu wokół stadionu.

Kolejny sprawdzian miał miejsce w zamkniętym sparingu z Port Vale, a ostatnim etapem była przyjazna rywalizacja z AS Romą 9 sierpnia 2025 roku – tydzień przed startem nowego sezonu Premier League. Na trybunach zasiadło 50 837 kibiców, a mecz zakończył się porażką Evertonu 0:1.

Hill Dickinson Stadium© Hill Dickinson Stadium

Miasto przygotowuje się na wielki mecz

Pierwszy ligowy mecz na Hill Dickinson Stadium odbędzie się 24 sierpnia 2025 roku o godzinie 15:00 czasu polskiego (14:00 lokalnego) przeciwko Brighton. Będzie to pierwszy od 133 lat mecz ligowy Evertonu jako gospodarza poza Goodison Park.

Cllr Steve Foulkes, przewodniczący komitetu transportowego Liverpool City Region Combined Authority, podkreślił, że klub i władze lokalne współpracują, aby zminimalizować zakłócenia dla mieszkańców i kibiców. Grupa robocza ds. transportu opracowała szczegółowe plany dotyczące pierwszego meczu Premier League poza L4.

Kibice mają różne opcje dojazdu na mecz i z powrotem i zachęca się ich do wcześniejszego planowania podróży. Oprócz standardowych linii autobusowych, kursować będą cztery specjalne linie z centrum Liverpoolu oraz stacji w Bootle i Kirkby, z parkingiem przy każdym punkcie zbiórki. Merseyrail zapewni kursy co 15 minut na liniach Southport, Ormskirk, Hunts Cross i Headbolt Lane przed i po meczu. Dla podróżujących przez rzekę Mersey przewidziano specjalne bezpośrednie przeprawy promowe między Gerry Marsden Ferry Terminal przy Pier Head a Seacombe.

Reklama