Anglia: Nowy Everton Stadium – od marzeń do inauguracji
źródło: Stadiony.net; autor: Paulina Skóra
Już w najbliższą niedzielę Everton rozegra pierwszy mecz ligowy na nowym stadionie – Hill Dickinson Stadium. Dla klubu i jego kibiców będzie to moment historyczny, kończący ponad dwie dekady starań o nowoczesny obiekt.
Reklama
Wybór projektu i lokalizacji
Pierwsze plany przeprowadzki z Goodison Park pojawiły się na początku XXI wieku, kiedy rozważano budowę stadionu na Kings Dock. Projekt ten ostatecznie upadł, a klub przez lata poszukiwał alternatywnych lokalizacji. Przełom nastąpił w 2017 roku, gdy Bramley-Moore Dock na północnym nabrzeżu Liverpoolu został wskazany jako preferowane miejsce budowy.
Stadion został zaplanowany niemal nad samym brzegiem, po zasypaniu dawnego doku. Początkowo przewidziano wielopoziomowy parking w sąsiedztwie, jednak zrezygnowano z tego pomysłu, aby nie odcinać obiektu od rzeki. Zespół projektowy Dana Meisa zdecydował się podzielić stadion na dwie części: dolną, nawiązującą do ceglanej zabudowy portowej (inspirowaną Stanley Dock), oraz górną – nowoczesną, przezierną i iluminowaną, eksponującą rytmiczną stalową konstrukcję.
Układ trybun również imponuje: trzy poziomy w zachodniej części z zapleczem biznesowym, charakterystyczna niebieska ściana
południowej trybuny mieszcząca 13 000 kibiców oraz możliwość zwiększenia pojemności z 52 000 do nawet 62 000 miejsc, jeśli w Anglii zmienią się przepisy dotyczące stref stojących.
© Everton FC | Projekt Hill Dickinson Stadium
Budowa i wyzwania
Budowa stadionu rozpoczęła się w lipcu 2021 roku, a głównym wykonawcą została firma Laing O'Rourke. W pierwszej fazie rozebrano nieistotne budynki, zabezpieczono elementy dziedzictwa oraz naprawiono i zasypano basen dokowy. Do początku 2022 roku wylano fundamenty i wzniesiono betonowe narożniki obiektu.
Konstrukcja stadionu powstawała przy wykorzystaniu nowoczesnych technik Design for Manufacture and Assembly (DfMA). Elementy stalowe i prefabrykowane komponenty betonowe wytwarzano poza placem budowy, w kontrolowanych warunkach fabrycznych, a następnie montowano na miejscu przy użyciu precyzyjnego modelowania 3D.
Proces budowy nie obył się bez dramatów. W sierpniu 2023 roku w wyniku tragicznego wypadku zginął Michael Jones, wieloletni kibic Evertonu i pracownik podwykonawcy. W sierpniu 2024 roku odsłonięto przed stadionem stałe miejsce pamięci ku jego czci.
W lutym 2024 roku stadion został uznany za kompletny po instalacji ostatniego panelu trybun. W marcu pojawiły się problemy finansowe jednego z podwykonawców – Alucraft Systems, dostawcy paneli elewacyjnych, który pozostawił £7,7 mln długu. Mimo trudności, w grudniu 2024 roku stadion został oficjalnie przekazany klubowi.
© Mister Drone UK | Hill Dickinson Stadium w listopadzie 2024
Dziedzictwo i status UNESCO
Bramley-Moore Dock leży w obrębie Liverpool Maritime Mercantile City, dawniej wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mimo deklaracji Evertonu o zachowaniu i odnowieniu historycznych elementów, UNESCO uznało w 2021 roku, że stadion będzie miał nieakceptowalny wpływ
na integralność i autentyczność miejsca. W rezultacie w lipcu 2021 roku Liverpool utracił status światowego dziedzictwa – w dużej mierze z powodu inwestycji w Bramley-Moore Dock.
Finansowanie budowy
Całkowity koszt budowy stadionu szacowany jest na około £864 mln. Pierwotnie część środków miała pochodzić z pożyczki Liverpool City Council w wysokości £280 mln, przekazywanej klubowi z zyskiem dla miasta około £7 mln rocznie przez 25 lat. Klub planował pozyskać brakujące środki m.in. poprzez sprzedaż praw do nazwy stadionu – w 2020 roku firma USM wpłaciła za nie £30 mln.
Po przejęciu Evertonu przez The Friedkin Group, w 2025 roku, ogłoszono długoterminową umowę finansową na £350 mln z udziałem instytucjonalnych inwestorów, w tym JP Morgan. Dyrektor generalny Evertonu, Angus Kinnear, podkreślił, że nowy stadion pomoże klubowi wygrywać na boisku, ponieważ wygenerowane przychody będą bezpośrednio reinwestowane przez Friedkin Group.
Sponsor tytularny
Po miesiącach poszukiwań klub wybrał sponsora tytularnego nowego stadionu – Hill Dickinson LLP, lokalną firmę prawniczą działającą od 1810 roku z głównym biurem w Liverpoolu i oddziałami w Monako, Grecji, Singapurze i Hongkongu. Dla prezesa Evertonu decyzja ta była strategicznym krokiem, a dyrektor generalny Hill Dickinson określił ją mianem pokoleniowej szansy
.
Szczegóły finansowe nie zostały ujawnione, ale wcześniej mówiono o kontrakcie na co najmniej 10 lat z rocznym wynagrodzeniem około £9 mln. Nie wszyscy kibice zaakceptowali nową nazwę – część wyrażała rozczarowanie, podkreślając przywiązanie do pierwotnej nazwy Bramley-Moore Dock, choć inni docenili lokalny charakter sponsora w przeciwieństwie do dużych zagranicznych korporacji.
Próby generalne
Everton przeprowadził serię testowych wydarzeń w celu uzyskania certyfikatów bezpieczeństwa i licencji na mecze ligowe. Pierwsze z nich odbyło się 17 lutego 2025 roku i zgromadziło 10 tys. kibiców. Na boisku zagrali juniorzy Everton U18 i Wigan U18. Historycznym pierwszym strzelcem na nowym stadionie został Harrison Rimmer (Wigan), a pierwszą bramkę dla Evertonu zdobył 16-letni Ray Robert z rzutu karnego. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem gospodarzy 2:1.
Drugi test odbył się 23 marca podczas skróconego, 65-minutowego meczu Everton U21 – rezerwy Boltonu 0:1. Przeprowadzono również obowiązkową próbę ewakuacyjną, choć pojawiły się uwagi dotyczące transportu publicznego i organizacji ruchu wokół stadionu.
Kolejny sprawdzian miał miejsce w zamkniętym sparingu z Port Vale, a ostatnim etapem była przyjazna rywalizacja z AS Romą 9 sierpnia 2025 roku – tydzień przed startem nowego sezonu Premier League. Na trybunach zasiadło 50 837 kibiców, a mecz zakończył się porażką Evertonu 0:1.
Miasto przygotowuje się na wielki mecz
Pierwszy ligowy mecz na Hill Dickinson Stadium odbędzie się 24 sierpnia 2025 roku o godzinie 15:00 czasu polskiego (14:00 lokalnego) przeciwko Brighton. Będzie to pierwszy od 133 lat mecz ligowy Evertonu jako gospodarza poza Goodison Park.
Cllr Steve Foulkes, przewodniczący komitetu transportowego Liverpool City Region Combined Authority, podkreślił, że klub i władze lokalne współpracują, aby zminimalizować zakłócenia dla mieszkańców i kibiców. Grupa robocza ds. transportu opracowała szczegółowe plany dotyczące pierwszego meczu Premier League poza L4.
Kibice mają różne opcje dojazdu na mecz i z powrotem i zachęca się ich do wcześniejszego planowania podróży. Oprócz standardowych linii autobusowych, kursować będą cztery specjalne linie z centrum Liverpoolu oraz stacji w Bootle i Kirkby, z parkingiem przy każdym punkcie zbiórki. Merseyrail zapewni kursy co 15 minut na liniach Southport, Ormskirk, Hunts Cross i Headbolt Lane przed i po meczu. Dla podróżujących przez rzekę Mersey przewidziano specjalne bezpośrednie przeprawy promowe między Gerry Marsden Ferry Terminal przy Pier Head a Seacombe.
Reklama
Stadiony
©
©