Estádio da Luz - Stadion Światła

autor: Grzegorz Kaliciak

(Novo) Estádio da Luz to stadion wyjątkowy, nowoczesny, ale także z bogatą tradycją poprzedniej wersji - lizbońskiej "Katedry", której jest kontynuacją. Należy do ścisłej czołówki europejskich obiektów piłkarskich, a świadczy o tym przyznane przez UEFA pięć gwiazdek w rankingu europejskich stadionów.

Novo Estádio da Luz

Klub, który narodził się w sklepie chemicznym w Belém, jest teraz właścicielem największego stadionu w Portugalii. Nowy Estádio da Luz powstał na terenie przyległym do starego stadionu o identycznej nazwie. Mieści on strefy rozrywki, kultury i sportu. Stadion z 65 647 siedzisk pod dachem, budynkami, wyposażeniem oraz usługami, jakie może oferować, dostał od UEFA najwyższą notę 5 gwiazdek i jest obecnie jednym z najlepszych i największych stadionów piłkarskich Europy, zdolnym organizować finały rozgrywek Ligi Europy, a przy odrobinie pobłażliwości UEFA – również Ligi Mistrzów (pod tym względem nieznacznie brakuje mu pojemności). Wysoko zaawansowany technicznie Estádio da Luz o innowacyjnym wyglądzie został zbudowany w harmonii z poprzednim stadionem zwanym również „Katedrą”. Budowa nowego Stadionu Światła była wielkim przedsięwzięciem, pozwoliło to znacznie przebudować tę część Lizbony i wydatnie usprawnić komunikację miasta – przy obiekcie powstał dworzec autobusowy, a w pobliżu jest też stacja metra. Stadion został tak zaprojektowany, aby służyć społeczeństwu każdego dnia w roku, o każdej porze. W dniu oficjalnego otwarcia stadionu Benfica rozegrała towarzyski mecz, w którym pokonała urugwajski zespół Club Nacional de Football de Montevideo 2-1. Przed meczem publiczność w liczbie 65 tysięcy obejrzała multimedialne show i pokaz sztucznych ogni.

Konstrukcja

Estádio da Luz - Stadion Światła - został tak zaprojektowany, aby, zgodnie z jego nazwą, wykorzystywał jak najwięcej naturalnego światła. Chociaż nowy stadion zapożyczył nazwę od starego, który został nazwany od dzielnicy, w której się znajdował - Luz, a nie na cześć światła (z języka portugalskiego właśnie Luz) słonecznego, w którym się wygrzewał, to argumentacja właśnie tej nazwy jest bardziej trafna, niż w przypadku poprzednika. Techniczny projekt stadionu skupiony był na pomyśle wykorzystania światła sztucznego i przezroczystości, jak również światła słonecznego. Dach z włókien węglowych sprawia, że promienie słoneczne przenikają przez niego, ponadto pusta przestrzeń w czterech narożnikach stadionu daje naturalnemu światłu sposobność do oświetlenia stadionu.

Wewnętrzna przestrzeń charakteryzuje się trzema zamkniętymi pierścieniami, które oświetlone sprawiają, iż główny kolor siedzisk - czerwony - jest jaśniejszy. Przezroczystość i falisty kształt kondygnacji trybun daje świetne uczycie lekkości konstrukcji stadionu. Efekt ten jest wzmocniony przez dach, który wdaje się unosić nad trybunami. Sam dach jest wpierany na rozporach przymocowanych do czterech stalowych łuków o podobnych kształtach, które mają wysokość 43 metrów i elegancko zawieszone ponad trybunami podkreślają owalny wygląd całego stadionu. Stadion został zaprojektowany przez grupę HOK S+V+E, której głównym architektem był Damon Lavelle. Budowa z prefabrykatów znacznie przyśpieszyła proces budowy nowych trybun. Kolejnym etapem budowy było utworzenie dachu. Został on zawieszony na charakterystycznych łukach, spoczywających na graniastych kolumnach. Dach rozpościera się na powierzchni 190x120 metrów.

Kompleks

Cały kompleks zajmuje powierzchnię 45 000 m2, w tym 3 500 m2 siłowni z basenem, restauracji i centrum rozrywkowego. Oferuje wszelkie pomieszczenia, wyposażenie i usługi niezbędne do organizacji finałów europejskich rozgrywek. Dwa ogromne ekrany, 156 boksów, 55 punktów kateringowych, dwie panoramiczne restauracje, centrum biznesu, centrum firmy, dwa kluby zdrowia, specjalne obszary dla niepełnosprawnych i dla VIP-ów oraz apartament prezydencki to tylko część ważniejszych cech tego stadionu. Powstała również specjalna obwodnica wokół stadionu, aby usprawnić komunikację. Kompleks zawiera szeroką ofertę sportową dla kibiców. Jest tam możliwość gry w koszykówkę, hokej na rolkach, siatkówkę, piłkę nożną pięcioosobową, bilard i badminton. Po mistrzostwach Europy 2004 boisko treningowe otoczone przez restauracje, muzeum klubowe oraz wielki sklep zajęły miejsce we wschodniej części kompleksu. Trójpoziomowy parking pod murawą mieści 1 410 aut. Jest to najlepsze rozwiązanie dla tych, którzy przyjadą na mecz samochodem. Jednak większość miejsca parkingowego w tej strefie jest przeznaczona dla prasy, drużyn oraz VIP-ów.

Euro 2004

W roku obchodzenia stulecia SL Benfica i 50. rocznicy poprzedniego Estádio da Luz, nowy stadion został wybrany jako miejsce, gdzie odbył się finał Mistrzostw Europy Euro 2004. Podczas Mistrzostw Europy 2004 Stadion Światła był gospodarzem pięciu meczów: dwóch z grupy B, jednego z grupy A, ćwierćfinału oraz oczywiście samego finału. Pierwszy mecz tej imprezy odbył się na tutejszym boisku 11. czerwca, Francja pokonała Anglie 2:1, następnie 16. czerwca Rosja przegrała z gospodarzami 0:2, a 21. czerwca Chorwacja uległa Anglikom 2:4. W ćwierćfinale, po remisie 2:2, w rzutach karnych lepsi okazali się Portugalczycy odsyłając Anglików do domu. W finale, przy zgromadzonych 65 tysiącach publiczności, gospodarze ulegli w stosunku 0:1 nowym mistrzom Europy - Grekom.

Dostać się na stadion

Estádio da Luz usytuowany jest w północnej części Lizbony i jest bardzo dobrze obsługiwany przez system miejskich dróg. Najlepsze dojście na nowy stadion SL Benfiki jest od strony obwodnicy Segunda Circular, która łączy krajową sieć autostrad. Niezależnie, czy jedziemy z północnej strony Lizbony, czy z centrum, najlepiej wybrać właśnie tę drogę. W promieniu 2,5 kilometra od stadionu znajdują się dwie stacje metra. Aby dostać się na stadion metrem, należy wybrać Niebieską Linię i wysiąść albo na Alto dos Moinhos, bądź na Colégio Militar/Luz. Oba przystanki są bardzo blisko stadionu. Lizbona ma najlepszą infrastrukturę metra w Portugalii, posiada nowoczesne, szybkie pociągi do głównych miast w kraju. Colégio Militar/Luz jest także obsługiwane przez liczne linie autobusowe, włączając w to podmiejskie autobusy z peryferiów Lizbony oraz autobusy Carri z centrum miasta. Jest także dużo autobusów z głównych miast Portugalii. Międzynarodowe Lotnisko Lizbony znajduje się mniej niż 15 minut drogi od stadionu.

Nowe życie

Estádio Sport Lisboa e Benfica, zwany popularniej Estádio da Luz, to ogromna, piękna i nowoczesna budowla. Jest to nowsza wersja przyległego (już starego) Estádio da Luz, który był świadkiem wielu wielkich meczów, w tym m. in. finału Pucharu Europy: Celtic Glasgow - Internazionale w 1967 roku. Stary stadion miał bogatą, pięćdziesięcioletnią historię, jednak jego następca, zbudowany specjalnie na finały Mistrzostw Europy, szybko zaczyna budować nową. Najlepszy stadion Portugalii jest idealnym kandydatem do kolejnych wielkich imprez. Miejmy nadzieję, iż w krótszym czasie niż 50 lat zbuduje bogatszą historię i dostarczy milionom widzów niezapomnianych wrażeń.