Košická Futbalová Aréna – opis stadionu

Jak w skrócie przedstawia się Košická Futbalová Aréna?

Košická Futbalová Aréna to stadion piłkarski położony w południowej części Koszyc, drugim pod względem wielkości mieście na Słowacji. Stadion zalicza się do najnowocześniejszych w kraju, a jego gospodarzem jest klub FC Košice. Obiekt może pomieścić 12 555 widzów i spełnia wymagania kategorii 4 UEFA.

Stadion został zrealizowany w dwóch etapach. Pierwszy etap przeprowadzono w latach 2018–2022. Wówczas powstały trybuny wzdłuż boiska, w tym trybuna główna wraz z zapleczem. Pojemność po otwarciu dwóch trybun wynosiła niecałe 6 tys. widzów, a pierwsze spotkanie rozegrano na stadionie 12 lutego 2022.

W ramach drugiego etapu budowy powstały brakujące trybuny za bramkami, a stadion otrzymał spójną, zamkniętą formę. Drugi etap inwestycji został przeprowadzony w latach 2023–2024.

Jak doszło do budowy nowego stadionu piłkarskiego w Koszycach?

W 1997, w związku z planowaną przebudową, zamknięty został 30-tysięczny Všešportový areál. Prace jednak nie doszły do skutku, stadion natomiast trwale został wyłączony z użytkowania, aż w 2011 przeprowadzono jego rozbiórkę. Głównym obiektem piłkarskim w Koszycach został więc Štadión Lokomotívy, który jest jednak daleki od spełniania wysokich standardów.

Jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku stan infrastruktury piłkarskiej na Słowacji prezentował się bardzo źle. W końcu zaczęło się to jednak zmieniać wraz z budową nowoczesnych obiektów w Bratysławie, Trnawie czy Dunajskiej Stredzie oraz modernizacjami mniejszych stadionów. Również w Koszycach, drugim co do wielkości mieście w kraju, zaczęto poważnie dyskutować o budowie nowej areny.

W celu budowy nowego stadionu, 16 czerwca 2014 miasto powołało do życia spółkę Košická Futbalová Aréna a.s., która miała być odpowiedzialna za budowę, a następnie zarządzanie nowym obiektem. W tym samym roku pozyskano 4 mln euro dotacji od Ministerstwa Edukacji, Nauki, Badań i Sportu, a także nieoprocentowaną, 10-letnią pożyczkę na kwotę 8 mln euro od Ministerstwa Finansów.

Nowy stadion powstać miał w południowej części miasta, niedaleko miejsca, gdzie dawniej znajdował się Všešportový areál. Aby utrzymać pozyskane wcześniej fundusze, budowa musiała rozpocząć się jeszcze przed końcem 2015. W listopadzie 2015 ruszyły więc prace przygotowawcze oraz badania archeologiczne. W kolejnych latach budowa nie wykraczała jednak poza prace przygotowujące teren.

Kto zaprojektował nowy stadion piłkarski w Koszycach?

Pierwsze, niezrealizowane plany zakładały budowę stadionu na 9080 widzów. Ostateczny projekt przygotowały pracownie HESCON oraz adif architects. Głównym architektem stadionu był Csaba Ambrus. Koncepcja zakładała powstanie nowoczesnego, typowo piłkarskiego obiektu o prostej, prostokątnej formie, z jednopoziomowymi trybunami dookoła boiska. Stadion miał pomieścić 12 625 widzów i spełniać wymagania IV kategorii UEFA.

Koncepcję architektoniczną Košickiej Futbalovej Arény można zobaczyć na osobnej podstronie

Kiedy przeprowadzono pierwszy etap budowy nowego stadionu piłkarskiego w Koszycach?

Przetarg na budowę stadionu ogłoszono w lutym 2017, ale jego rozstrzygnięcie miało miejsce dopiero w marcu 2018. Głównym wykonawcą zostało konsorcjum firm AVA-stav oraz OHL ŽS SK. Umowę podpisano 17 kwietnia 2018. Wartość kontraktu wynosiła 19,47 mln €. Pierwsze miesiące po podpisaniu umowy poświęcono głównie na przygotowanie dokumentacji projektowej oraz uzyskiwanie pozwoleń.

Symboliczne rozpoczęcie właściwych prac budowlanych miało miejsce 29 października 2018. Z powodu problemów z dopięciem budżetu, budowę postanowiono podzielić na etapy. Na początku miały powstać dwie trybuny wzdłuż boiska, realizacja trybun za bramkami miała się odbyć w następnej kolejności i uwarunkowana była zapewnieniem środków finansowych. Pierwszy etap miał zostać zrealizowany do końca 2019.

Zakładanego terminu oddania do użytku nie udało się dotrzymać. W związku z podniesieniem wymogów UEFA i krajowego związku, dokonano niezbędnych zmian w projekcie, a całkowity koszt wzrósł do 20,82 mln €, przy czym pierwszy etap miał pochłonąć ponad 16 mln €. Utrudnienia w budowie spowodowała również pandemia COVID-19.

Dwie nowe trybuny ukończono pod koniec 2020. W styczniu 2021 przeprowadzono odbiory, ale obiekt nie posiadał jeszcze wyposażenia oraz murawy. Ostatecznie dopiero po roku stadion udało się oddać do użytku, a pierwsze spotkanie – mecz towarzyski pomiędzy FC Košice i FK Slavoj Trebišov (2:0) – rozegrano 12 lutego 2022. Ostatecznie pierwszy etap inwestycji pochłonął nieco ponad 17 mln €.

Kiedy Košická Futbalová Aréna otrzymała brakujące trybuny za bramkami?

Relację z drugiego etapu budowy Košickiej Futbalovej Arény można zobaczyć na osobnej podstronie

Po zakończeniu pierwszego etapu budowy nowy stadion posiadał dwie trybuny wzdłuż boiska, w tym trybunę główną wraz z zapleczem. Obiekt był w pełni funkcjonalny, mógł pomieścić 5836 widzów i otrzymał kategorię 3 UEFA, a jego gospodarzem został klub FC Košice. Do pełnego ukończenia areny brakowało jednak trybun za bramkami.

W grudniu 2021 słowacki rząd zatwierdził kolejne dofinansowanie w wysokości 4 mln €, które miało umożliwić dokończenie inwestycji. Resztę potrzebnych funduszy miasto uzyskało poprzez kredyt.

Realizacja drugiego etapu pierwotnie miała być przeprowadzona w ramach obowiązującej umowy na budowę całego stadionu i powinna kosztować 4,6 mln €. W związku z rosnącymi cenami wykonawca domagał się jednak dodatkowych 1,14 mln €. Miasto nie chciało przystać na te warunki i podjęło decyzję o rozpisaniu nowego przetargu, co miało miejsce latem 2022.

Przetarg rozstrzygnięto w styczniu 2023, a zwycięzcą została firma AVA-stav (która uczestniczyła także w pierwszym etapie budowy), składając ofertę na 5,86 mln €. Budowa brakujących trybun za bramkami (wraz z narożnikami) rozpoczęła się 17 kwietnia 2023.

W trakcie budowy nowych trybun na stadionie nadal odbywały się mecze, a grający na nim zespół FC Košice w 2023 awansował do najwyższej klasy rozgrywkowej. Drużyna zapewniła awans 12 maja 2023, na kolejkę przed końcem rozgrywek, wygrywając na własnym boisku 2:0 ze Spartakiem Myjava.

Kiedy otwarto trybuny za bramkami na nowym stadionie w Koszycach?

Nowe trybuny za bramkami gotowe były wiosną 2024. Pierwszy mecz, w którym udostępniono je kibicom, miał miejsce 27 kwietnia 2024 (spotkanie ligowe FC Košice z FC ViOn Zlaté Moravce, 0:2). Kilka dni później, 1 maja, na stadionie odbył się finał Pucharu Słowacji (Slovnaft Cup). W finale MFK Ružomberok pokonał Spartaka Trnawa 1:0.

22 lipca 2024 odbyła się uroczysta inauguracja stadionu (chociaż stadion funkcjonował od początku 2022, tak naprawdę żadnego oficjalnego otwarcia nie dokonano przed powstaniem trybun za bramkami). W ramach inauguracji rozegrano mecz towarzyski FC Košice z renomowaną drużyną ze stolicy Włoch, AS Romą. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1.

Budowa trybun za bramkami po wykonaniu dodatkowych zadań ostatecznie zamknęła się w kwocie niespełna 7,2 mln €, co daje łączny koszt budowy stadionu (dwa etapy) ok. 24,2 mln €.

Czym charakteryzuje się Košická Futbalová Aréna?

Pojemność stadionu po otwarciu nowych trybun za bramkami wynosi 12 555 widzów. Na trybunach zamontowane są składane krzesełka, które tworzą mozaikę złożoną z koloru białego oraz odcieni szarości. Widownia w pełni kryta jest zadaszeniem z przeszklonymi końcowymi fragmentami, a na dachu zamocowane zostały reflektory oświetleniowe. Stadion wyposażony jest w boisko z podgrzewaną murawą.

Trybuna główna znajduje się po zachodniej stronie. Została ona wyposażona m.in. w cztery szatnie, gabinet medyczny, zaplecze techniczne, pomieszczenia socjalne i administracyjne, miejsca dla mediów, restauracje, a nawet kapliczkę. Podtrybunie otrzymało cztery kondygnacje (w tym jedną podziemną), a z zewnątrz budynek ma formę przeszklonego pawilonu.

Pozostałe części trybun osłania z zewnątrz stalowa podkonstrukcja obłożona prześwitującym, szarym materiałem. Elewacja otrzymała oryginalną, graniastą formę i nadaje stadionowi eleganckiego wyglądu. Nocą obiekt może być podświetlany. W otoczeniu stadionu powstały również miejsca parkingowe oraz tereny zielone.

Komu służy Košická Futbalová Aréna?

Obiekt spełnia wymagania kategorii 4 UEFA, a jego gospodarzem jest klub piłkarski FC Košice. Po inwazji Rosji na Ukrainę na stadionie odbywają się także niektóre mecze ukraińskich zespołów w europejskich pucharach.

Stadion ma być jedną z aren mistrzostw Europy do lat 21, które odbędą się w 2025 na Słowacji. Okazjonalnie ma na nim występować piłkarska reprezentacja kraju. Obiekt może gościć również rozmaite imprezy i wydarzenia pozasportowe.