St. Jakob Park

autor: Michał Janus

Inauguracja na Mistrzostwa

Był 1954 rok, 17 czerwca. Po Bazylei niosły się okrzyki wspierające Synów Albionu i Czerwone Diabły. Na dopiero co oddanym do użytku St. Jakob Stadium rozgrywany był jeden z pierwszych meczów Mistrzostw Świata: Anglia - Belgia. 40 tysięcy widzów śledziło na żywo ten emocjonujący spektakl, który po wielu bramkach (ostateczny wynik to 4:4) skończył się podziałem punktów. Spotkanie stanowiło początek bogatej historii obiektu FC Basel, który powstał z myślą właśnie na tą imprezę, a jego inauguracja miała miejsce zaledwie kilka miesięcy wcześniej: 25 kwietnia.

Rozgrywane były tu jednak także inne mecze MŚ'95. Między innymi to z 19 czerwca, kiedy Urugwaj rozbił Szkotów aż 7:0 lub rozegrane następnego dnia pomiędzy Węgrami i RFN. Górą byli w nim ci pierwsi wygrywając 8:3 po golach takich gwiazd, jak Ferenc Puskás czy Sándor Kocsis. Zespoły spotkały się na Mistrzostwach jeszcze raz - w finale, kiedy triumfowali gracze z zachodnich Niemiec. Wcześniej na St. Jakob Stadium rozegrali jeszcze półfinał z Austrią, który zakończył się wynikiem 6:1.

Impreza ta przyniosła ze sobą wiele ciekawych meczów, które zapadły w pamięć kibiców. Od tamtego czasu minęło ponad 50 lat i Bazylea znów staje się jednym z centrów ważnych zawodów piłkarskich: Euro 2008.

Kulturalna stolica Szwajcarii

Bazylea jest bardzo stara - została założona nad Renem w 44 roku przez Rzymian. Jej nazwa wywodzi się od znanego również w polskiej kulturze Bazyliszka. Przez wieki miasto dosięgły wpływy rzymskie, niemieckie czy francuskie, z przewagą tych ostatnich. Stąd najczęściej spotykanym językiem w mieście jest właśnie francuski, a mieszkańcy prezentują poglądy liberalne. Bazylea nie bez przyczyny określana jest miastem muzeów. Możemy odwiedzić tu Muzeum Sztuki, Architektury, Sztuki Lodowej a nawet Historii Farmacji. Tutejszą atrakcje stanowią także liczne kina czy sale koncertowe. Wizytówką Bazylei jest też doroczny karnawał. Wśród wielu obiektów charakterystyczne dla miasta są m.in. bazylejska katedra z XI wieku, ratusz w pobliżu rynku z XIV wieku czy Messeturm - wieża targowa, najwyższy mieszkalny budynek w Szwajcarii. Położeniu na skrzyżowaniu wielu szlaków handlowych pozytywnie wpływa na lokalną gospodarkę. Inwestują tu choćby linie lotnicze SWISS czy Bayer. Miasto stanowi także znaczący ośrodek bankowy. Mieści się tu m.in. Bank Rozrachunków Międzynarodowych i Szwajcarski Bank Narodowy.

Historia stadionu Świętego Jakuba

Dziś miejscowi kibice mówią na swój stadion pieszczotliwie Joggeli (zdrobnienie od Jakob), ale ponad 500 lat przed powstaniem stadionu, w jego miejscu rozegrała się jedna z ważniejszych bitew w historii Bazylei. W 1444r. zaledwie 1 500 miejscowych pikinierów starło się z 20 000 wojsk Ludwika XI. Bronili się dzielnie, raz po raz odpierając szarże kawalerii. Ostatecznie ulegli, ale bitwa pod St. Jakob an der Birs nadała temu miejscu nowego znaczenia.

Obiekt goszczący zespoły Mistrzostw Świata z 1954 roku różnił się znacznie od obecnego St. Jakob-Park. Pojemność starego obiektu ulegała ciągłym zmianom. Warto zauważyć, że w meczu pomiędzy Austrią i RFN na trybunach zasiadło aż 58 tysięcy widzów. Wynik ten nie została poprawiony do dzisiaj. Po ponad 50 latach obiekt był już jednak na tyle wysłużony, że postanowiono go rozebrać. Na jego miejscu kosztem 220 mln franków szwajcarskich postawiono zupełnie nowy stadion. Jego inauguracja miała miejsce 15 marca 2001 roku, kiedy to FC Basel zmierzył się z Lausanne Sport, a na widowni zasiadło 33 433 widzów. Powstały na podstawie projektu Herzoga i de Meurona St. Jakob-Park zmienił swoją pojemność w 2003 roku, kiedy to po zainstalowaniu krzesełek na trybunie D spada ona do 31 539.

St. Jakob-Park dziś

Po ostatniej przebudowie zakończonej w 2007 roku obiekt przy St. Jakobs-Strasse osiągnął obecną pojemność 42 500 osób. Jego właścicielem jest dziś spółka Genossenschaft Stadion St. Jakob-Park. Stadionem zarządza natomiast grupa Basel United AG, która jest także operatorem pobliskiego lodowiska St. Jakob-Arena, mogącego pomieścić ponad 6 tysięcy widzów. Na dachu stadionu zamontowano baterie słoneczne (podobne rozwiązanie zastosowano na Stade de Suisse), a elewacja w zależności od rozgrywanego spotkania świeci na czerwono-niebieskie lub czerwono-białe barwy. Nad trybunami za bramkami podwieszone są dwa duże ekrany. Joggeli podzielony jest na cztery główne sektory oraz dodatkowy - G, w którym mieści się galeria handlowa.

Najbardziej fanatyczni kibice RotBlau stają zwykle na trybunie D, tzw. Muttenzerkurve. Tutejsze oprawy budzą zachwyt w kibicowskiej Europie - charakteryzuje je niezwykła pomysłowość autorów.

Na St. Jakob-Park można dotrzeć wieloma sposobami. Jeśli na mecze Euro 2008 wybieramy się samochodem, swój pojazd możemy zostawić na parkingu liczącym 680 miejsc. Jeśli wolimy transport lotniczy lub kolejowy, to od lotniska Mulhouse na stadion jest prawie 14 km, a od dworca Basel SBB jedynie niecałe 3 km drogi.

Stadion (nie)tylko piłkarski

Joggeli nie jest jedynie areną zmagań sportowych. W przeciągu ostatnich 25 lat wystąpiły tu dziesiątki znakomitych artystów, których koncerty przyciągnęły rzesze fanów. W 1987 roku, jeszcze na starym St. Jakob Stadium przy piosenkach U2, Genesis i Tiny Turner bawiło się ponad 130 tysięcy widzów. Rekord ten został pobity w 1992 roku. 242 tysiące fanów zgromadziły występy Eltona Johna, Erica Claptona, Genesis czy Guns N' Roses. Na nowym stadionie najwięcej, bo 61 tysięcy słuchaczy zgromadziły występy Herberta Grönemeya oraz Simona i Garfunkela.

Fussballclub Basel

Gospodarzem St. Jakob-Park jest jeden z najbardziej utytułowanych klubów piłkarskich w Szwajcarii: F.C. Basel. Powstała w 1893 roku drużyna ma na swoim koncie dwunastokrotne Mistrzostwo Szwajcarii, z ostatnim w 2008 roku. Dziewięć razy sięgała także po Puchar Szwajcarii, a cztery razy po Pucharu Alp. Na europejskiej scenie piłkarskiej FCB zasłynął licznymi występami w Lidze Mistrzów czy Pucharze UEFA, które nie przyniosły jednak większych sukcesów. Do historii klubu przeszły wygrane mecze z takimi markami jak chociażby Juventus Turyn, Celtic Glasgow czy HSV. Z piłkarzy występujących w Bazylei warto wyróżnić m.in. Philippa Degena, Klébera, Alexandra Freia lub Pascala Zuberbühlera.