Po roku trwania konkursu nareszcie wybrano projekt modernizacji Estádio Nacional. Nie ustalono jeszcze daty rozpoczęcia prac, ale istnieje nadzieja, że stadion będzie wykorzystywany podczas Mistrzostw Świata 2030.

Renowacja bez nadmiernego ingerowania w pierwotny projekt

Zapomniany Stadion Narodowy Portugalii przejdzie pierwszą znaczącą modernizację w swojej historii w ramach projektu zaprezentowanego 13 stycznia. Jury, w skład którego wchodzili przedstawiciele Portugalskiej Federacji Piłkarskiej, IPDJ, Patrimonio Cultural da IP, Rady Miasta Oeiras oraz Izby Adwokackiej, wybrało projekt autorstwa konsorcjum Aires Mateus III, Atherden Fuller Leng i Gonçalves Vieira-Cruz, koordynowany przez architekta Manuela Airesa Mateusa.

Głównym celem projektu jest unowocześnienie obiektu bez nadmiernego ingerowania w jego pierwotny projekt architektoniczny, który jest uznawany za dzieło sztuki. Z tego powodu nie przewiduje się zmian w samej strukturze stadionu, a jedynie w jego otoczeniu i dostępności. Zostaną zmodernizowane drogi dojazdowe oraz wejścia, a także przystosowane miejsca dla osób z ograniczoną mobilnością. Ponadto ulepszone zostaną jedne z najbardziej krytykowanych elementów obiektu – toalety. Będziemy mieć odpowiednią liczbę toalet, barów i innych przestrzeni wspierających organizację wydarzeń, takich jak finał Pucharu Portugalii. Przestaniemy mieć ‘niedopracowany’ Stadion Narodowy, a zaczniemy mieć Stadion Narodowy dostosowany do współczesnych standardów, wyjaśnia Manuel Aires Mateus, główny architekt projektu.

© Koshelyev (CC BY-SA 3.0) | Stadion Narodowy Portugalii jest mało znanym obiektem poza granicami kraju

Zdążą na mistrzostwa świata?

Modernizacja będzie więc niejako odpowiedzią na liczne skargi kibiców, ale jedna sprawa nadal pozostanie nierozwiązana, przynajmniej na większości stadionu. A jest nią brak ochrony przed deszczem, wiatrem czy zimnem z powodu braku pełnego zadaszenia. Jamor 2.0 zyska ogromne zadaszenie nad trybuną prezydencką, ale rozszerzenie go na cały stadion pozostaje poza zasięgiem. Jak wyjaśnia Manuel Aires Mateus, taka idea jest praktycznie niemożliwa do zrealizowania. Zadaszenie to może jednak ożywać nocą dzięki iluminacji, która została uwzględniona w projekcie. Zielone światło otrzymała także budowa nowego salonu lounge przy wejściu VIP oraz stworzenie nowego parkingu.

Na razie nie ma przewidywań co do rozpoczęcia i zakończenia prac, ale rozpoczyna się faza realizacji projektu. Żadna z obecnych na prezentacji w siedzibie Izby Architektów władz nie chciała zobowiązać się do podania konkretnej daty, jednak pojawia się nadzieja związana z mundialem 2030. António Laranjo, odpowiedzialny za kandydaturę ibero-marokańską do mistrzostw świata, a także przewodniczący jury, które wybrało projekt renowacji, nie ma wątpliwości, że jeśli stadion zostanie ukończony na czas, Jamor będzie ważną infrastrukturą podczas turnieju. Nie mam wątpliwości, że ten stadion będzie odpowiednio przygotowany, aby służyć jako centrum treningowe dla jednej z reprezentacji - powiedział.

© FPF | Nowy Stadion Narodowy może zostać wykorzystany podczas mundialu jako centrum treningowe

Oddadzą stadion obywatelom?

Ale zanim nadejdzie mundial 2030, Estádio Nacional będzie miał wiele innych zastosowań. Isaltino Morais, prezydent Gminy Oeiras, mówił o tym podczas prezentacji projektu. Pośród pochwał dla projektu i współpracy, nie szczędził jednak krytyki wobec ostatnich rządów za sposób zarządzania stadionem oraz za ograniczenie go wyłącznie do funkcji narodowych.

Demokracja dotarła bardzo późno na Estádio Nacional. Stadion był zawsze postrzegany przez krajowych decydentów sportowych jako swego rodzaju prywatny folwark urzędników wyznaczonych przez rząd do zarządzania tym obiektem. Naturalnie nie patrzono przychylnie na to, aby obiekt ten stawał się miejscem dostępnym dla obywateli. Ponieważ był ‘narodowy’, służył wyłącznie wydarzeniom narodowym. Był swego rodzaju wrzodem, podsumował burmistrz. Teraz jednak nadzieje związane z demokratyzacją Jamor są większe, a stadion ma stać się miejscem bardziej otwartym na obywateli.

Udział obywateli w projekcie zrealizuje się również poprzez środki publiczne. Całkowity koszt rewitalizacji wyniesie 25 mln € – kwotę ustaloną jeszcze przed ogłoszeniem konkursu. 6% tej sumy zostanie pokryte przez państwo i dotyczy to wyłącznie kosztów opracowania projektu.

© FPF | Obiekt ma być bardziej przystępny dla obywateli