W nadchodzących latach kosowska piłka nożna powinna otrzymać cztery nowoczesne stadiony. Dwa zostaną całkowicie wyremontowane, a kolejne dwie areny zostaną wybudowane od podstaw. Co jest powodem tak ambitnych planów?

Cztery nowe inwestycje w kosowską infrastrukturę

Minister Kultury, Sportu i Młodzieży Kosowa Hajrullah Çeku zapowiedział, że w nadchodzącym okresie rozpoczną się prace nad obiektami piłkarskimi. Planowane projekty zostały zaakceptowane i inwestycje wkrótce się rozpoczną. Peć i Ferizaj dostaną nowe obiekty, a w Prizren i Vushtrriju istniejące już areny przejdą modernizacje.

Jak zapowiedział Çeku, miasta otrzymają wyjątkowe budynki piłkarskie, a inwestycja przekroczy 50 mln €. Projekty stadionów zostały ukończone. Po 19 mln € dostaną Peć i Feriza, 13 mln € trafi do Prizren, a 5 mln € zostanie przeznaczone na przebudowę w Vushtrri. 20% z tych 5 mln € sfinansuje lokalna społeczność.

Intensywne przygotowania do Igrzysk Śródziemnomorskich w Prisztinie trwają

Jesteśmy w pełni zaangażowani w realizację pięcioletniego planu poprawy infrastruktury piłkarskiej w kraju – stwierdził Çeku. Inwestycje te przewidziane są w ramach pięcioletniego planu konsolidacji infrastruktury piłkarskiej oraz przygotowań do 21. Igrzysk Śródziemnomorskich w Prisztinie. Dzięki inwestycjom oraz dynamice prac, w ciągu dwóch lat Kosowo będzie mieć przygotowane co najmniej cztery stadiony wysokiej jakości. A przynajmniej takie informacje płyną z Ministerstwa Kultury, Sportu i Młodzieży (MKRS), bo w rzeczywistości istnieją tylko cztery z wielu projektów, które rzekomo mają zostać ukończone przed Igrzyskami Śródziemnomorskimi 2030.

© Frank Jasperneite | Stadiumi Fadil Vokrri

Łączna liczba obiektów sportowych w początkowym projekcie wynosi 24. Dziesięć obiektów sportowych zostanie odnowionych, w tym Pałac Młodzieży i Sportu. Będą cztery konstrukcje, w tym stadion narodowy, kompleks basenowo-kortowy i strzelnica. Pięć tymczasowych inwestycji infrastrukturalnych i pięć innych projektów, które są w trakcie budowy lub są w trakcie realizacji, w tym stadion Adem Jashari w Mitrovicy i stadion w Gjilan, powiedział premier Albin Kurti na spotkaniu rządu dotyczącym Igrzysk Śródziemnomorskich, które odbyło się we wrześniu 2023 roku.

Oczekuje się, że zanim to wydarzenie się odbędzie, w poprawę infrastruktury sportowej zostanie zainwestowanych wiele milionów euro. Obecnie infrastruktura odbiega od standardów wymaganych do organizacji igrzysk. Do tej pory pojawiały się liczne sprzeciwy wobec inwestycji w ten aspekt. Wiele dotychczasowych prac wykonano źle, bez odpowiedniego nadzoru, a ponadto nie potrafiono utrzymywać obiektów sportowych w należytym stanie. Istnieje więc uzasadniona obawa, że następne środki finansowe zostaną zmarnowane w podobny sposób.

Powstanie długo wyczekiwany nowy stadion narodowy?

Na wspomnianym nowym stadionie narodowym miałaby odbyć się ceremonia otwarcia tej imprezy. Jego powstanie nie jest jednak oczywiście przesądzone. Już kilka lat temu przymierzano się do budowy Stadionu Narodowego Kosowa w Drenas. Obiekt został zaprojektowany w 2019 roku, a cała inwestycja miała być ukończona trzy lata później. Projekt zakładał powstanie areny na 30 000 miejsc, która miała być nowym domem reprezentacji Kosowa i służyć jako miejsce najważniejszych meczów w krajowym futbolu. Budowę niestety wstrzymano z przyczyn politycznych związanych z lokalizacją. Ponadto rząd Kosowa miał trudności z zabezpieczeniem wystarczających funduszy na pokrycie szacowanych kosztów, władze szukały alternatywnych źródeł finansowania, w tym poprzez pożyczki międzynarodowe lub partnerstwa.

© FFK Kosova, Tabanlıoğlu Architects | Projekt Stadiumi Kombëtar

Temat wrócił w 2023 roku, gdy premier Albin Kurti ogłosił, że Kosowo zainwestuje 250 mln € w budowę stadionu narodowego, a pieniądze na ten cel zostaną wypłacone po tym, jak Kosowo zostanie wybrane na gospodarza Igrzysk Śródziemnomorskich w 2030 roku.

Prace modernizacyjne trwają na wielu obiektach

Obecnie trwają prace budowlane na kilku stadionach, między innymi na Adem Jašari w Mitrovicy. Po zakończeniu renowacji ma on osiągnąć pojemność 18 500 miejsc. Budżet prac wynosi około 3,2 mln €, a po ich zakończeniu obiekt będzie mógł gościć mecze międzynarodowe i spełniać wszystkie wymogi UEFA i FIFA. Prace trwają także na Stadionie Miejskim w miejscowości Gjakova, gdzie niedawno rozpoczęto układanie murawy, a pojemność stadionu wyniesie nieco ponad 11 500 miejsc.

Modernizacji doczekał się także stadion w Shtime. Obiekt będzie nowoczesny i zgodny ze standardami FIFA i UEFA. Projekt obejmuje budowę nowych trybun dla około 1 200 widzów, a także innych części pomocniczych stadionu, takich jak szatnie, pomieszczenia techniczne czy przestrzenie medialne. Ponadto trwają także prace nad rozbudową i ulepszeniem National Camp w Hajvali, który służy reprezentacji Kosowa w różnych kategoriach wiekowych.

© Jiří Klobasa | Stadiumi Olimpik Adem Jashari

Niekończące się problemy w Gjilan

Z kolei wspomniany ponad rok temu przez premiera Kosowa stadion w Gjilan po renowacji będzie miał pojemność 9 500 miejsc. Jednak inwestycja trwająca od 2017 roku zmaga się z ciągłymi opóźnieniami. Według pierwotnego planu jego remont miał się zakończyć 23 października 2020 roku. Problemy te wynikają w dużej mierze z procesem zamówień publicznych. Początkowo przetarg został otwarty przez Gminę Gjilan we współpracy z Ministerstwem Kultury, Młodzieży i Sportu, przeznaczając 15 mln € na renowację. Jednak proces został wstrzymany z powodu nieprawidłowości wykrytych przez Organ ds. Przeglądu Zamówień Publicznych (OSHP), co doprowadziło do anulowania pierwotnego przetargu.

Dalsze komplikacje pojawiły się, gdy firma zaangażowana w proces przetargowy złożyła skargi, co doprowadziło do zawieszenia procesu przetargowego na początku 2024 roku. Ministerstwo Kultury przejęło projekt po tym, jak gmina nie sfinalizowała umowy. Pomimo tych wyzwań urzędnicy mają nadzieję, że projekt wkrótce zostanie wznowiony.