Bez wątpienia najbardziej uniwersalny i eksperymentalny stadion we Francji, z jedynym w swoim rodzaju składanym boiskiem. Choć akurat tej funkcji kibice na Euro 2016 nie zobaczą.

Dziś podczas odliczania do Euro 2016 wchodzimy na górną półkę francuskich stadionów, przede wszystkim pod względem skali. Największa czwórka to stadiony powyżej 50 tys. miejsc, a ten przedstawiony dziś to również ścisła czołówka Europy pod względem rozwiązań technicznych.

Stadion przed Euro

Lille było u progu tego stulecia miastem z nietypową sytuacją. Zespół spadł do drugiej ligi, stadion wymagał modernizacji, a w 2004 roku został najzwyczajniej zamknięty. W tej sytuacji powracający do Ligue 1 klub Lille OSC był skazany na grę na jednym z najsłabszych obiektów w lidze, lekkoatletycznym stadionie miejskim.

Już od 2002 miał być w budowie nowy stadion dla 33 tys. widzów, ale projekt nigdy nie ruszył z miejsca. Jak się okazało, niepowodzenie tego ciekawego projektu otworzyło drogę dla znacznie bardziej imponującego, w zupełnie innej części miasta.

© Elisa / Valode&Pistre architectes / Atelier Ferret Architectures

Inwestycje na Euro 2016

W Lille nie było czekania na Euro 2016, wręcz przeciwnie. To właśnie rozmach i determinacja w budowie nowego stadionu stały się mocną stronę miasta i całej kandydatury stadionu. Bo, choć jeszcze dwie dekady wstecz Lille OSC nie było klubem ścisłej czołówki Francji, dla ambitnego zespołu powstał tu stadion z ponad 50 tysiącami miejsc siedzących, rozsuwanym dachem i pierwszym (do dziś jedynym) na świecie boiskiem składanym na pół. Część jest stała, a część ruchoma i kryje pod spodem nieckę możliwą do zabudowania tymczasowymi trybunami. W ten sposób można z połowy stadionu stworzyć ogromną halę.

Tak ogromna inwestycja jest wsparta zespołem hotelowym i pochłonęła w sumie aż 324 mln €, z czego sam stadion – 282 miliony (w chwili otwarcia 1,2 mld zł). Ciężar nie spadł wyłącznie na barki miasta, ponieważ projekt realizowano w partnerstwie publiczno-prywatny. Do 2043 roku obiektem będzie zarządzać główny wykonawca, Eiffage.

© Elisa / Valode&Pistre architectes / Atelier Ferret Architectures

Lokalizacja

Poprzedni stadion leżał w idealnym dla kibiców miejscu, w ścisłym centrum, obok zabytkowej cytadeli. Ten nowy „wyrzucono” na południowy wschód miasta z uwagi na ogromny rozmiar, który korkowałby śródmieście. Tu zbiegają się autostradowe obwodnice, umożliwiając szybki dojazd z każdego punku w mieście i z sąsiednich ośrodków.

W promieniu 700-900 metrów od stadionu leżą aż cztery stacje metra (wszystkie tej samej linii), łącząc obiekt z centrum i zachodnią częścią miasta. Z metra można z kolei łatwo przesiąść się w pociąg lub autobus, ponieważ system komunikacji w Lille jest stosunkowo jasny.

© Elisa / Valode&Pistre architectes / Atelier Ferret Architectures

Architektura

Ferret, Valode i Pistre to tylko trzy ze znanych nazwisk firmujących ten budynek. Obła bryła widoczna z oddali staje się coraz bardziej przezroczysta z bliska, ponieważ nie ma ścisłej elewacji. Formę stadionowi nadaje stalowa konstrukcja pokryta przezroczystymi rurkami z wbudowaną iluminacją. Jedynie na północy obły stadion został „ścięty”, a pionowa ściana jest jednocześnie ogromnym ekranem emitującym obrazy.

Stadion był nie lada wyzwaniem inżynieryjnym, ponieważ żaden francuski obiekt przed nim nie miał ruchomego dachu. Złożony z czterech płatów system pozwala zamknąć bryłę przed deszczem w ciągu kilkunastu minut. Z uwagi na mały dostęp światła murawa musi być regularnie doświetlana, a poważne obawy budził montaż systemu składania boiska. Mimo tymczasowego nasuwania jednej połowy na drugą jakość nawierzchni jest zwykle bardzo dobra, co trzeba uznać za sukces.

© Elisa / Valode&Pistre architectes / Atelier Ferret Architectures

Trybuny

To chyba najbardziej standardowy element areny. Jak w wielu nowych obiektach, tak i tu zastosowano podział na dwa poziomy widowni przedzielone pasem miejsc wyższej klasy. Te stanowią ok. 10% pojemności, czyli również na standardowym poziomie. Ale, żeby nie przedstawić takiego układu jako wady, każde miejsce ma zapewnioną dobrą widoczność pola gry, do tego zawieszony płasko dach i ciemne wnętrze stadionu sprzyjają oglądaniu widowiska i sprawiają, że nie czuć tak mocno ogromu budynku.

Mecze podczas Euro 2016

Wykorzystanie po Euro

Gdy tę inwestycję planowano, były obawy o to, jak Lille OSC zdoła zapełnić stadion. I faktycznie, na co dzień mecze ligowe nie są nawet blisko kompletów. W sezonie 2015/16 klub osiągnął najniższy wynik od czasu przeprowadzki – średnio na meczach było ok. 30 tys. osób. Dla porównania, w pierwszym sezonie na każde spotkanie przychodziło aż o 10 tys. widzów więcej. Mimo to stabilna widownia na poziomie 30+ powinna zapewnić funkcjonowanie obiektu bez problemów.

Trzeba pamiętać, że składana murawa daje ogromne możliwości korzystania z zysków pozameczowych. Były tu więc organizowane zawody tenisowe o Puchar Davisa czy nawet koncerty orkiestry symfonicznej. Zresztą, do 2043 roku obiekt będzie zarządzany komercyjnie, dlatego ryzyko dla podatników jest stosunkowo niskie.