Mało kto wie, że jeszcze kilka lat temu żaden stadion w Europie Wschodniej nie gromadził takich tłumów, jak ten w Samarze. Podobnie jak mało kto wie, że pod jednym z moskiewskich stadionów stoi bunkier na 150 czołgów. Czas to zmienić!

Metallurg Stadion (Samara)

Kiedy w 1956 roku powstawały zakłady metalurgiczne w Samarze, zgodnie z nakazem Lenina zbudowano dla robotników stadion. Trybuny usypano na wałach powstałych z wykopów pod zakłady. Mieściły wtedy ok. 8 tys. osób na drewnianych ławkach. Swoje mecze rozgrywał tu wówczas miejscowy Metallurg, od którego obiekt wziął swoje imię.

Jednak rozkwit nastąpił w latach 1970., gdy na stadion wprowadził się inny klub, Krylja Sowietow (Skrzydła Sowietów). W 1976 roku powstała nowa, wysoka i oparta na żelbetowych podporach trybuna wschodnia. Wraz z nią zainstalowano na południu – gdzie trybun nie było – tablicę świetlną (wymienioną w 2006 na nowy telebim). Do 1978 roku stały już trzy wielkie trybuny, a ich pojemność wynosiła 38 tys. osób.

Jednak Krylja Sowietow od lat była zespołem przyciągającym tłumy, dlatego w 1997 roku udało się ustanowić rekord frekwencji na poziomie 44 tys. osób. To był ostatni rok z tak dużą pojemnością, bo w kolejnych sezonach ruszyła instalacja krzesełek (1998, 2001, 2005). Mimo to widownia na meczach wciąż zawstydzała resztę ligi rosyjskiej, a w 2004 roku obiekt był najliczniej odwiedzany w całej Europie Wschodniej.

Centralnyj Stadion Kazań

W 1960 roku według wizji architekta V. E. Portjankina powstał największy stadion wielofunkcyjny w Kazaniu. Budowa zakończyła się z końcem czerwca, a oficjalna inauguracja miała miejsce w sierpniu, gdy zmierzyły się ze sobą Rubin i Metallurg Kamieńsk Uralski. W tamtym czasie obiekt nosił – jak wiele w Związku Radzieckim – imię Lenina, jednak po zmianie ustroju ten patronat unieważniono.

Pierwotna pojemność wynosiła ok. 30 tys. miejsc, jednak po modernizacji z wczesnych lat 2000. spadła do niespełna 27 tysięcy. Za to aktualnie wszystkie miejsca są siedzące, a do tego prawie połowa, wliczając sektor przyjezdnych, zadaszona.

W 2013 roku obiekt będzie gościł lekkoatletyczną część Uniwersjady. Później pozostanie już pusty, bowiem miejscowy Rubin wyprowadzi się na nowy stadion, który właśnie powstaje w dzielnicy Sawinowo.

Stadion FOP Izmailovo

Historia tego obiektu sięga wczesnych lat 1930, kiedy Rosjanie zaczęli opracowywać plany obronne dla Moskwy. W dzielnicy Izmailovo miał powstać ogromny stadion dla 129 tys. osób. Co ma wspólnego z obronnością? Pod nim zaplanowano ogromne bunkry z biurami dla Stalina i najważniejszych generałów. Mało tego, pod stadionem mogło się zmieścić ok. 150 czołgów, a bunkry zostały podłączone do tzw. „drugiego metra” – sieci tajnych, podziemnych tuneli, którymi mogły przemieszczać się władze i część wojsk.

Plany budowy zaczęto wdrażać w 1934 roku. Docelowo miały powstać trybuny o trzech poziomach – pierwszy na 36,8 tys. osób, drugi na 22 tys., a największy i najwyższy na 70,2 tys. widzów. Do 1939 udało się zbudować całą sieć pomieszczeń pod ziemią, ale przed wybuchem II wojny światowej nie powstał cały stadion. Ponieważ jego rola zeszła na drugi plan w obliczu działań wojennych, pozostał na lata, a ostatecznie aż do dziś w formie tylko jednej, dwupoziomowej trybuny. W czasie II wojny pod obiektem cały czas pracował sztab ok. 2 tys. ludzi, o czym nikt w okolicy nie wiedział – poruszali się wyłącznie pod ziemią.

Po modernizacji z 2009 mieści ona ok. 13 tys. widzów i jest domem Sportakademklubu, który po 2009 został zdegradowany z zaplecza Primer Ligi aż do rozgrywek amatorskich przez problemy finansowe. Ponieważ obiekt jest częścią rosyjskiego centralnego muzeum sił zbrojnych, można do dziś znaleźć na nim nawiązania do militarnej historii – np. ustawiony na jednym z sektorów samolot.