Co łączy „zgodę” Hertha-Union, prawicowo-konserwatywne nastroje kibiców w Polsce, zakazy klubowe w Niemczech i dyskryminację na stadionach? Wszystko to tematy podczas pierwszego dnia Modern Futbol a Świat Kibiców.

Dziś we Wrocławiu odbył się pierwszy dzień konferencji Modern Futbol a Świat Kibiców (drugi dzień wydarzenia już jutro, wstęp wolny!). Jak nakazuje formuła, w 20-minutowych wystąpieniach dziesięcioro prelegentów poruszało istotne tematy wokół piłki nożnej.

Kibice jako bohaterowie?

Do niedawna o kibicach mówiło się jako o problemie. Dziś mamy do czynienia z nowym pozycjonowaniem fanów piłkarskich jako patriotów, osoby bezpośrednio zainteresowane obroną ojczyzny w razie zagrożenia. Tylko symbolicznie? Nie, jest inicjatywa, by kibice stali się istotnym elementem obrony terytorialnej – relacjonował dr hab. Tomasz Sahaj

Badacz podkreślił przy okazji, że również nauki społeczne dziś inaczej patrzą na kibiców – już nie w kontekście badań nad chuligaństwem, ale potencjałem i kulturą tej społeczności.

Banalny antykomunizm

Polscy kibice są znacznie bliżsi prawej niż lewej stronie politycznej – to żadna nowość. Podobnie jest we wszystkich krajach postkomunistycznych, choć w ostatnich latach w Polsce widać to bardzo wyraźnie przez deklarowany antykomunizm.

Jednak mimo deklaracji światopoglądowych, wśród polskich fanów nie ma jednoznacznego zaangażowania w politykę instytucjonalną – interpretował wyniki badań nad postawami politycznymi w głosowaniach i wśród kibiców startujących w wyborach dr Wojciech Woźniak. Stąd określenie „banalny antykomunizm” dla uproszczonych postaw ostentacyjnie antykomunistycznych.

Dyskryminujący czy dyskryminowani?

O przykładach dyskryminacji ze względu na rasę, religię, pochodzenie czy orientację seksualną opowiadał dr Krzysztof Prandecki z Politechniki Rzeszowskiej. Z podkarpackiego podwórka miał zresztą solidne przykłady w związku z antysemickimi oprawami, na szczęście sprzed kilku już lat. Rodzaje i poziomy dyskryminacji nie ograniczają się jednak do tych oczywistych przykładów. Czy kibic traktowany jak bandyta mimo wzorowego zachowania nie jest przedmiotem dyskryminacji?

Berlin z futbolem multi-kulti

W Europie trudno o miasta tak różnorodne. Nie tylko kulturalnie, ale i futbolowo. W Berlinie swoich wiernych kibiców mają kluby antysystemowe (Union), progejowskie (Tennis Borussia), czy mniejszości etnicznych (zwłaszcza tureckie). Jednak najbardziej fascynująca wydaje się historia relacji Herthy z Unionem, które kiedyś połączył mur berliński. O zawiązaniu się przyjaźni ponad murem i o jej upadku przez Stasi opowiadał dziś dr hab. Dariusz Wojtaszyn.

W Niemczech zakaz klubowy lżejszy

Nie tylko w Berlinie, ale w całych Niemczech funkcjonuje znany również w Polsce zakaz klubowy. Nie jest uregulowany ustawą, jak w Polsce, lecz przepisami związków piłkarskich i regulacjami cywilnoprawnymi. W Niemczech zakaz można dostać bez domniemania niewinności, np. już przy rozpoczęciu postępowania przeciwko kibicowi. Za to kibic musi zostać powiadomiony o tym, że klub chce go ukarać i ma prawo odnieść się do takiego zamiaru. Różnice między polskimi a niemieckimi zakazami pokazały adw. Angelika Chlebowska i Karolina Sondej z AWF w Poznaniu.

Jak bezpieczeństwo zapewnia Unia, a jak to było w Anglii

Unia Europejska nie narzuca rozwiązań krajom członkowskim, ale w kwestii imprez transgranicznych konieczność regulacji jest oczywista od chwili katastrofy na Heysel, gdy mecz międzynarodowy zakończył się śmiercią 39 widzów z Włoch. O prawodawstwie europejskim opowiadała dr Renata Kopczyk.

Z kolei jeden z nas, Michał Karaś, opowiadał o Hillsborough i sposobie, w jaki ta katastrofa zmieniła wizerunek angielskich stadionów. Zmieniła ogromnie, ale można to pokazać w uproszczony sposób. W chwili zdarzenia w 1989 roku aż 58 z 92 najlepszych klubów miało stadiony zbudowane między 1890 a 1910 rokiem – jedne z najstarszych w Europie. Za to już 6 lat później prawie każdy z nich był zmodernizowany, przebudowany lub zamknięty i zastąpiony nowym!

Lepsze czasy dla kibiców i PZPN

Dziś w celu budowy relacji z kibicami współpracują ze sobą Ministerstwo Sportu i Turystyki, PZPN i program Kibice Razem. Taka współpraca była nie do pomyślenia jeszcze kilka lat temu – mówił dr Radosław Kossakowski z Uniwersytetu Gdańskiego. Dziś relacje na linii PZPN – kibice są nieporównywalnie lepsze, a i poziom inicjatyw kibicowskich coraz lepszy. O czym najlepiej świadczy fakt, że konferencja Modern Futbol a Świat Kibiców jest jednym z czołowych polskich wydarzeń tego typu i odbywa się dzięki inicjatywie Kibice Razem.